Brodawka większa dwunastnicy, brodawka Vatera (łac. papilla duodeni major, papilla Vateri) – miejsce, w którym żółć i sok trzustkowy dostają się do dwunastnicy. Jest to małe, bańkowate uwypuklenie wnętrza dwunastnicy, w którym przewód żółciowy wspólny i przewód trzustkowy łączą się, tworząc krótkie rozszerzenie – bańkę wątrobowo-trzustkową, inaczej uchyłek Vatera (łac. ampula hepatopancreatica, diverticulum Vateri).
Dwunastnica (łac. duodenum) – u człowieka rurowaty narząd długości 25–30 cm, wychodzący z żołądka i stanowiący początkowy odcinek jelita cienkiego. Początkowy odcinek dwunastnicy łączy się z odźwiernikiem żołądka, końcowy przechodzi w jelito czcze. Dwunastnica leży na wysokości pierwszego kręgu lędźwiowego. W kształcie przypomina literę C, a raczej podkowę zwróconą wypukłą częścią ku stronie prawej, wklęsły obwód obejmuje głowę trzustki. Do zstępującego odcinka dwunastnicy uchodzą wspólnie przewód żółciowy i przewód trzustkowy. Długość dwunastnicy w IV w p.n.e Herofilus określił na 12 szerokości palców, stąd nazwa tego odcinka jelita.Przewód żółciowy wspólny (łac. ductus choledochus communis) – jest to droga przepływu żółci z pęcherzyka żółciowego i wątroby. Powstaje z przewodu wątrobowego wspólnego, który oddawszy przewód pęcherzykowy, staje się przewodem żółciowym wspólnym. Biegnie w obrębie więzadła wątrobowo-dwunastniczego na prawo od tętnicy wątrobowej właściwej i do przodu od żyły wrotnej. Ma średnicę ok. 5 mm oraz długość ok. 7 cm. W jego przebiegu wyróżnia się części: naddwunastniczą, zadwunastniczą i śródścienną, która uchodzi wraz z przewodem trzustkowym głównym (Wirsunga) na brodawce większej na ścianie tylno-przyśrodkowej części zstepującej dwunastnicy. U końca zwykle rozszerza się tworząc bańkę wątrobowo-trzustkową.
Zaopatrzona jest w zwieracz Oddiego, który bywa przecinany (tzw. papillotomia), aby umożliwić wydostanie się kamieni żółciowych z przewodu żółciowego wspólnego.
Przez brodawkę Vatera podaje się również kontrast, celem uwidocznienia dróg żółciowych i przewodu trzustkowego w trakcie badania zwanego endoskopową cholangiopankreatografią wsteczną (tzw. badanie ECPW lub angielski skrót ERCP).
Przewód trzustkowy (przewód Wirsunga, łac. ductus pancreaticus) jest przewodem odprowadzającym sok trzustkowy z trzustki. Jest połączony z przewodem żółciowym wspólnym (łac. ductus choledochus communis) i wraz z nim łączy się z częścią zstępującą dwunastnicy. Nazwany od jego odkrywcy, niemieckiego anatoma Johanna Georga Wirsunga.Kamień żółciowy - złóg (ciało stałe) powstały w drogach żółciowych (pęcherzyku żółciowym lub przewodach żółciowych) z wytrącenia składników żółci. Obecność takich złogów określa się jako kamicę żółciową.
AdamA. Bochenek AdamA., MichałM. Reicher MichałM., Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-4501-7 .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Papillotomia, sfinkterotomia brodawki Vatera - zabieg endoskopowy z dziedziny gastroenterologii, polegający na przecięciu brodawki większej dwunastnicy (brodawki Vatera) stanowiącej wspólne ujście przewodu trzustkowego (Wirsunga) i przewodu żółciowego wspólnego.Sok trzustkowy – płynna wydzielina zewnątrzwydzielniczej (gruczołowej) części trzustki, jeden z soków trawiennych.

Warto wiedzieć że... beta
Łacina, język łaciński (łac. lingua Latina, Latinus sermo) – język indoeuropejski z podgrupy latynofaliskiej języków italskich, wywodzący się z Lacjum (łac. Latium), krainy w starożytnej Italii, na północnym skraju której znajduje się Rzym.