Prawdopodobne wahania temperatury i opadów w dziejach Ziemi
W ciągu ostatnich 550 mln lat pojawiły się cztery wielkie zlodowacenia, ostatnie w czwartorzędzie
Zrekonstruowana temperatura i okresy zlodowaceń w ostatnich 65 mln lat
Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 5 mln lat
Rekonstrukcja temperatury w ostatnich 450 tys. lat
Maksymalny zasięg glacjałów w plejstocenie na terenie Polski
Półkula północna podczas maksimum ostatniego zlodowacenia. Utworzenie warstwy pokrywy śnieżnej o grubości od 3 do 4 km spowodowało globalne obniżenie poziomu mórz o ok. 120 m.
Zlodowacenie, in. glacjacja (fr. glaciation, od łac. glacio ‛zamrażam’) – okres, w czasie którego znaczne obszary Ziemi pokryte są lądolodem.
Zlodowacenie podlaskie (północno-wschodniopolskie, Narwi, w systemie alpejskim – Günz, a Ameryce Północnej – Nebrascan) – najstarsze ze zlodowaceń plejstoceńskich. Jego trwanie jest określane na 1200-950 tys. lat temu. Po nim nastąpił interglacjał przasnyski.Tillit (ang. tillite) – zlityfikowane lub czasami słabo zmetamorfizowane osady moreny polodowcowej w postaci skonsolidowanej gliny, powstałe zwykle przed czwartorzędem.
W historii Ziemi okresy lodowcowe występowały kilkukrotnie, również obecnie trwa taki okres, potocznie zwany epoką lodową. Prawdopodobnie w każdym z wielkich zlodowaceń następowały po sobie regularne okresy lodowcowe, w których lód zajmował większe obszary (glacjały) oraz przejściowe okresy, w których lądolód cofał się, ale nie zanikał (interglacjały, obecnie).
Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej oraz w większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na półkuli północnej. Niekiedy uważana jest również za subkontynent Ameryki.Półkula północna – część kuli ziemskiej, półkula położona na północ od równika. Obejmuje szerokości geograficzne od 0° do 90°N.
Starsze zlodowacenia[ | edytuj kod]
O zlodowaceniach przedczwartorzędowych, w prekambrze, karbonie i permie świadczą resztki utworów lodowcowych (np. tillity), zachowane w osadach w Afryce, Australii czy Ameryce Południowej.
Interglacjał lub okres międzylodowcowy lub okres interglacjalny to okres między dwoma glacjałami, w którym wskutek ocieplenia czyli wzrostu temperatury powierzchnia lodowca cofa się lub ustępuje z danego obszaru (deglacjacja). Okres ten charakteryzuje się również wzrostem poziomu oceanu światowego i przesuwaniem się stref roślinnych ku biegunom.Interglacjał mazowiecki (interglacjał wielki, interglacjał Mindel/Riss) - jeden z ciepłych okresów międzylodowcowych epoki plejstoceńskiej, zawarty pomiędzy zlodowaceniami południowopolskimi a zlodowaceniami środkowopolskimi, którego czas trwania określa się w przedziale 350-300 tys. lat BP. Interglacjał ten charakteryzował się istnieniem w optimum klimatycznym lasów mieszanych z dużym udziałem jodły oraz obecnością ciepłolubnej winorośli leśnej (Vitis silvestris).
Zlodowacenie o skali globalnej, tzw. Ziemia-śnieżka.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Zlodowacenie północnopolskie, zlodowacenia północnopolskie, ostatnie zlodowacenie – najmłodsze ze zlodowaceń plejstoceńskich. Trwało od 115 tys. lat temu do 11,7 tys. lat b2k (przed rokiem 2000). Poprzedza je interglacjał eemski, a po nim nastąpił holocen – interglacjał współczesny. Ostatnie zlodowacenie jest różnie nazywane, w zależności od regionów geograficznych: w północnej Europie Środkowej jest to zlodowacenie północnopolskie (zlodowacenie bałtyckie, Wisły lub Vistulian, Wisła, wisła), w systemie alpejskim – Würm, w Ameryce Północnej – Wisconsin.
Zlodowacenie północnopolskie, zlodowacenia północnopolskie, ostatnie zlodowacenie – najmłodsze ze zlodowaceń plejstoceńskich. Trwało od 115 tys. lat temu do 11,7 tys. lat b2k (przed rokiem 2000). Poprzedza je interglacjał eemski, a po nim nastąpił holocen – interglacjał współczesny. Ostatnie zlodowacenie jest różnie nazywane, w zależności od regionów geograficznych: w północnej Europie Środkowej jest to zlodowacenie północnopolskie (zlodowacenie bałtyckie, Wisły lub Vistulian, Wisła, wisła), w systemie alpejskim – Würm, w Ameryce Północnej – Wisconsin.
Lód martwy - bryła lodu, oddzielona od lodowca lub lądolodu w czasie jego regresji, zwykle przykryta osadami, co znacznie spowalnia jej topnienie. Z obecnością brył martwego lodu związane jest powstawanie licznych form akumulacji lodowcowej: kemów, ozów i in., a także powstawanie jezior wytopiskowych i oczek polodowcowych.
Morena denna – rodzaj moreny, której materiał skalny, pochodzący z niszczenia (zdzierania) podłoża i materiału wytopionego z lodowca, transportowany jest przez lodowiec w jego dolnej części (stopa lodowca). Po stopnieniu lodowca następuje odsłonięcie moreny dennej w postaci lekko falistych równin, charakterystycznych np. dla Niżu Środkowoeuropejskiego. Jest to forma powstała wskutek działania procesów budujących (akumulacja lodowcowa).
Australia (Związek Australijski, Commonwealth of Australia) – państwo położone na półkuli południowej, obejmujące najmniejszy kontynent świata, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. Jedyny kraj, który obejmuje cały kontynent. Siłą rzeczy nie posiada granic lądowych z żadnym państwem.
Język francuski (fr. langue française lub français) – język pochodzenia indoeuropejskiego z grupy języków romańskich. Jako językiem ojczystym posługuje się nim ok. 80 mln ludzi: ok. 65 mln Francuzów, ok. 4,5 mln Belgów (czyli 42%), ok. 1,5 mln Szwajcarów (czyli 20%), a także ok. 8 mln mieszkańców kanadyjskich prowincji Québec, Ontario i Nowy Brunszwik. Ok. 201 milionów osób na całym świecie używa francuskiego jako języka głównego (oszacowanie z 2009 r. według Organisation mondiale de la Francophonie), a 72 miliony jako drugiego języka codziennego (w tym krajach Maghrebu). Wiele z tych osób mieszka w krajach, w których francuski jest jednym z języków urzędowych, bądź powszechnie używanych (54 kraje). Paradoksalnie, w Algierii, Maroku, i Tunezji, gdzie nie ma statusu języka urzędowego, jest bardziej rozpowszechniony niż w wielu krajach Czarnej Afryki, w których jest jedynym językiem urzędowym.
Oz (od szw. ås) — wał lub silnie wydłużony pagórek o wysokości najczęściej kilkunastu metrów i długości nawet kilkudziesięciu kilometrów, wyniesiony wskutek osadzania piasku i żwiru przez wody płynące pod lądolodem , w jego szczelinach lub na powierzchni. Ozy zbudowane są z piasków i żwirów, ułożonych poziomymi lub skośnymi warstwami. Niekiedy pokryte są cienką warstwą gliny. Zwykle wał ozu jest na przemian węższy i szerszy, przy czym rozszerzenia są wyższe, zwężenia zaś niższe. Górna powierzchnia wału niekiedy jest płaska i biegnie poziomo (podobnie jak w nasypach kolejowych). Zbocza ozów są zwykle strome.