Zeszyty Historyczne
Przeczytaj także...
Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze - wydawnictwo podziemne, założone w Krakowie w styczniu 1982 przez Krzysztofa Budziakowskiego - działacza opozycji, który kierował nim do końca działalności - czyli 1989 roku. W KTW pracowali m.in. Paweł de Barbaro, Marcin Zaczek, Tomasz Placek. Zarówno szef wydawnictwa jak i współpracownicy byli wielokrotnie aresztowani, poddawani rewizjom oraz przesłuchiwani przez organa komunistycznego państwa. W czasie swojej działalności KTW wydało poza cenzurą ponad 40 zakazanych tytułów, autorstwa m.in. Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, papieża Piusa XI, Józefa Piłsudskiego, Witolda Gombrowicza i in. Nakłady wynosiły przeciętnie 1500-2000 egz. We współpracy z Jerzym Giedroyciem i założonym przez niego Instytutem Literackim wydawnictwo publikowało krajową edycję "Zeszytów Historycznych". W ramach KTW wydano również pojedyncze numery czasopism "Arka" i "Tędy". Wydane książki kolportowane i sprzedawane były za pośrednictwem zakonspirowanych sieci kolportażowych, głównie na terenie Polski południowej oraz Warszawy, Łodzi i Gdańska. Kilkukrotnie Służba Bezpieczeństwa PRL, w wyniku działań operacyjnych, aresztowała drukarzy i kolporterów KTW i konfiskowała części lub całości nakładów.Andrzej Paczkowski (ur. 1 października 1938 w Krasnymstawie) – polski historyk, naukowiec, wykładowca akademicki, profesor nauk historycznych i alpinista. W okresie PRL działacz opozycji demokratycznej, w III RP członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej dwóch kadencji, następnie przewodniczący Rady IPN. W latach 1974–1995 (przez 7 kadencji) prezes Polskiego Związku Alpinizmu.
Tadeusz Wyrwa (ur. 15 marca 1926 w Warszawie, zm. 20 listopada 2010 w Saint-Rémy-lès-Chevreuse ) – polski historyk emigracyjny, pisarz, żołnierz AK.
Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze - wydawnictwo podziemne, założone w Krakowie w styczniu 1982 przez Krzysztofa Budziakowskiego - działacza opozycji, który kierował nim do końca działalności - czyli 1989 roku. W KTW pracowali m.in. Paweł de Barbaro, Marcin Zaczek, Tomasz Placek. Zarówno szef wydawnictwa jak i współpracownicy byli wielokrotnie aresztowani, poddawani rewizjom oraz przesłuchiwani przez organa komunistycznego państwa. W czasie swojej działalności KTW wydało poza cenzurą ponad 40 zakazanych tytułów, autorstwa m.in. Czesława Miłosza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, papieża Piusa XI, Józefa Piłsudskiego, Witolda Gombrowicza i in. Nakłady wynosiły przeciętnie 1500-2000 egz. We współpracy z Jerzym Giedroyciem i założonym przez niego Instytutem Literackim wydawnictwo publikowało krajową edycję "Zeszytów Historycznych". W ramach KTW wydano również pojedyncze numery czasopism "Arka" i "Tędy". Wydane książki kolportowane i sprzedawane były za pośrednictwem zakonspirowanych sieci kolportażowych, głównie na terenie Polski południowej oraz Warszawy, Łodzi i Gdańska. Kilkukrotnie Służba Bezpieczeństwa PRL, w wyniku działań operacyjnych, aresztowała drukarzy i kolporterów KTW i konfiskowała części lub całości nakładów.Andrzej Paczkowski (ur. 1 października 1938 w Krasnymstawie) – polski historyk, naukowiec, wykładowca akademicki, profesor nauk historycznych i alpinista. W okresie PRL działacz opozycji demokratycznej, w III RP członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej dwóch kadencji, następnie przewodniczący Rady IPN. W latach 1974–1995 (przez 7 kadencji) prezes Polskiego Związku Alpinizmu.
Tadeusz Wyrwa (ur. 15 marca 1926 w Warszawie, zm. 20 listopada 2010 w Saint-Rémy-lès-Chevreuse ) – polski historyk emigracyjny, pisarz, żołnierz AK.
„Zeszyty Historyczne” – kwartalnik (do 1973 półrocznik) emigracyjny wydawany w latach 1962–2010 przez Instytut Literacki w Paryżu (od 2003 redagowany przez warszawskie Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu). Publikował dokumenty, relacje, pamiętniki, wspomnienia i opracowania poświęcone najnowszej historii Polski. Z uwagi na to, że było wydawane na emigracji, a co za tym idzie pozbawione ingerencji cenzury, pismo stanowiło wolne forum dyskusji i prezentacji badań naukowych. Skupiało wielu wybitnych badaczy i publicystów emigracyjnych (m.in. Piotr Wandycz, Józef Garliński, Zbigniew S. Siemaszko, Tadeusz Wyrwa) i krajowych (m.in. Grzegorz Mazur, Andrzej Friszke, Andrzej Paczkowski, Aleksandra Ziółkowska-Boehm).
Jerzy Władysław Giedroyc książę herbu Hippocentaurus (ur. 27 lipca 1906 w Mińsku, zm. 14 września 2000 w Maisons-Laffitte) – polski wydawca, publicysta, polityk i działacz emigracyjny, epistolograf, w dwudziestoleciu międzywojennym związany z obozem młodokonserwatystów, autor wspomnień. Po przewrocie majowym jeden z liderów Myśli Mocarstwowej i Związku Pracy Mocarstwowej. Był m.in. prezesem Związku Drużyn Ludowych Mocarstwowej Polski.Cenzura (łac. censere – osądzać) – świadome wprowadzenie w błąd poprzez selektywny dobór zazwyczaj masowo rozpowszechnianych informacji.
W okresie PRL niektórzy autorzy krajowi publikowali swoje teksty w „Zeszytach Historycznych” pod pseudonimami. Po 1980 pismo było przedrukowywane w kraju m.in przez Krakowskie Towarzystwo Wydawnicze (do 1989 poza zasięgiem cenzury). W połowie lat 90. nakładem Oficyny Wydawniczej Pomost ukazała się w Polsce reedycja pierwszych stu numerów.
Aleksandra Ziółkowska-Boehm (ur. 15 kwietnia 1949 w Łodzi) – polska pisarka, od 1990 r. zamieszkała w Wilmington w stanie Delaware w USA.Henryk Maria Giedroyc (ur. 12 stycznia 1922 r. w Warszawie - zm. 21 marca 2010 r. w Maisons-Laffitte) – brat Jerzego Giedroycia, kierownik Instytutu Literackiego w latach 2003-2010, działacz emigracyjny.
Przez niemal 40 lat redaktorem był Jerzy Giedroyc, po jego śmierci w 2000 – Zofia Hertz (od września 2000 do czerwca 2003), a od czerwca 2003 do 2009 pismo redagował Jacek Krawczyk.
W 2009 w dowodzie uznania za wkład w ochronę polskiego dziedzictwa narodowego poza granicami kraju, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej uhonorował zespół redakcyjny kwartalnika „Zeszyty Historyczne” nagrodą „Kustosza Pamięci Narodowej”.
W czerwcu 2010 ukazał się ostatni 171 numer „Zeszytów Historycznych”.
Andrzej Friszke (ur. 29 sierpnia 1956 w Olsztynie) – polski historyk, członek Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej, członek Rady IPN, profesor nauk humanistycznych, członek korespondent PAN.Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL) – oficjalna nazwa państwa polskiego w latach 1952–1989. Uprzednio, w latach 1945–1952 ten sam organizm państwowy funkcjonował jako podmiot prawa międzynarodowego pod nazwą Rzeczpospolita Polska. Państwo to w okresie 1945-1989 propagandowo i kolokwialnie określane było jako Polska Ludowa.
Przypisy[ | edytuj kod]
- paryska „Kultura” Towarzystwo opieki
- Uroczystość wręczenia nagród Kustosz Pamięci Narodowej – Warszawa, 16 czerwca 2009, ipn.gov.pl
- „Decyzję o zakończeniu wydawania pisma podjął pod koniec ubiegłego roku młodszy brat Redaktora z Maisons-Laffitte, Henryk Giedroyc, od 2003 r. kierownik Instytutu Literackiego. W liście wysłanym do stałych autorów pisma z prośbą o przesłanie tekstów napisał m.in.: W Polsce rozwija się nieskrępowana nauka historyczna, można publikować wszystko, archiwa są dostępne. „Zeszyty Historyczne” spełniły swą rolę i mamy nadzieję, że nie zaistnieje nigdy więcej sytuacja, w której znów trzeba będzie na emigracji szukać przestrzeni wolności do badań i publikacji. Ma się rozumieć, że decyzję tę podjęliśmy nie bez smutku i nie bez nostalgii. (...) Nie chcielibyśmy, aby numer ten stał się laurką – byłoby to obce założycielowi pisma. Mamy też świadomość rozmaitych błędów, popełnionych na łamach naszego pisma. W pożegnalnym numerze liczymy na oceny wolne od bieżących implikacji i polemik ad personam. Niestety, Henryk Giedroyc nie doczekał momentu wydania ostatniego numeru - zmarł 21 marca tego roku w Maisons-Laffitte. W związku z tym w numerze 171 „Zeszytów Historycznych” ukazał się zbiór tekstów poświęconych zmarłemu, w tym jego notatki z pobytu w Rumunii w latach 1939-1940” Tomasz Leszkowicz, Ukazał się ostatni numer „Zeszytów Historycznych”, 2010-06-12, portal histmag.org
Bibliografia[ | edytuj kod]
Zofia Hertz, z domu Neuding (ur. 27 lutego 1910 w Warszawie, zm. 20 czerwca 2003 w Maisons-Laffitte) – współzałożycielka Instytutu Literackiego, najbliższa współpracownica Jerzego Giedroycia – redaktora paryskiej Kultury, po jego śmierci dyrektor Instytutu Literackiego w Paryżu.Paryż (fr. Paris) – stolica i największa aglomeracja Francji, położona w centrum Basenu Paryskiego, nad Sekwaną (La Seine). Miasto stanowi centrum polityczne, ekonomiczne i kulturalne kraju. Znajdują się tu liczne zabytki i atrakcje turystyczne, co powoduje, że Paryż jest co roku odwiedzany przez ok. 30 milionów turystów.
Warto wiedzieć że... beta
Grzegorz Mazur (ur. 1952) - polski historyk, badacz dziejów Polskiego Państwa Podziemnego, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (IPN) – instytucja naukowa o uprawnieniach śledczych.
Kustosz Pamięci Narodowej – nagroda przyznawana za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu historii Narodu Polskiego w latach 1939–1989, a także za działalność publiczną zbieżną z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej; ustanowiona w lipcu 2002 przez Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej prof. Leona Kieresa. Kandydatów do Nagrody mogą wysuwać instytucje, organizacje społeczne i naukowe oraz osoby fizyczne. Ma charakter honorowy, a jej laureaci otrzymują tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. Nagroda ma przywrócić szacunek dla narodowej przeszłości, chronić wartości, dzięki którym Polska przetrwała przez lata zniewolenia.
Piotr Stefan Wandycz (ur. 20 września 1923 w Krakowie) – polski i amerykański historyk, emerytowany profesor Yale University, znawca dziejów najnowszych Polski i Europy Środkowo-Wschodniej.
Józef Garliński, pseud. Long (ur. 14 października 1913 w Kijowie, zm. 29 listopada 2005 w Londynie) - polski pisarz, historyk, działacz emigracyjny.
Zbigniew Sebastian Siemaszko (ur. 28 października 1923 w Lachowszczyźnie w województwie wileńskim) - polski historyk, pisarz i publicysta emigracyjny.
Warszawa; miasto stołeczne Warszawa, w skrócie m.st. Warszawa – stolica i największe miasto Polski, położone w środkowo-wschodniej części kraju, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą. Od 2002 r. miasto stołeczne Warszawa jest gminą miejską mającą status miasta na prawach powiatu.