Zengi
Przeczytaj także...
Tikrit – miasto (151 tys. mieszkańców) nad Tygrysem w północnym Iraku; stolica prowincji Salah Ad-Din. W starożytności teren geograficzny północnej Mezopotamii, na którym leży miasto, nazywano Dżezira.Seldżukidzi (albo Seldżucy, od: Seldżuk – arab.: السلاجقة, tur: Selçuk) – dynastia panująca w różnych krajach Azji Zachodniej w okresie od XI do XIV wieku.
Aleppo (arab. حلب Halab, tur. Haleb) – miasto w północno-zachodniej Syrii, około 50 km na południe od granicy z Turcją, w połowie drogi między Eufratem a wybrzeżem Morza Śródziemnego, na krańcach Pustyni Syryjskiej, w okolicy półpustynnej, o ostrym klimacie. Siedziba władz prowincji Halab. Największe miasto Syrii - 1,4 mln mieszkańców (1990), 1,7 mln mieszkańców (1999), 2,0 mln mieszkańców (dane szacunkowe z 2003). Jedno z najstarszych nieprzerwanie zamieszkanych miast Bliskiego Wschodu - od co najmniej 1800 p.n.e. Zamieszkane głównie przez Arabów, dość liczni są Turcy i Ormianie, oprócz nich mieszkają w Aleppo Grecy, Kurdowie i Żydzi. Ośrodek przemysłu włókienniczego i spożywczego, ośrodek tkactwa dywanów. Jedno z większych centrów handlowych Bliskiego Wschodu. Węzeł komunikacyjny - skrzyżowanie szlaków kolejowych i drogowych, międzynarodowy port lotniczy, przez miasto przebiega rurociąg z Homsu do Latakii. Ośrodek nauki i kultury - uniwersytet, muzułmańska szkoła teologiczna, szkoła muzyczna.
Tikrit – miasto (151 tys. mieszkańców) nad Tygrysem w północnym Iraku; stolica prowincji Salah Ad-Din. W starożytności teren geograficzny północnej Mezopotamii, na którym leży miasto, nazywano Dżezira.Seldżukidzi (albo Seldżucy, od: Seldżuk – arab.: السلاجقة, tur: Selçuk) – dynastia panująca w różnych krajach Azji Zachodniej w okresie od XI do XIV wieku.
Aleppo (arab. حلب Halab, tur. Haleb) – miasto w północno-zachodniej Syrii, około 50 km na południe od granicy z Turcją, w połowie drogi między Eufratem a wybrzeżem Morza Śródziemnego, na krańcach Pustyni Syryjskiej, w okolicy półpustynnej, o ostrym klimacie. Siedziba władz prowincji Halab. Największe miasto Syrii - 1,4 mln mieszkańców (1990), 1,7 mln mieszkańców (1999), 2,0 mln mieszkańców (dane szacunkowe z 2003). Jedno z najstarszych nieprzerwanie zamieszkanych miast Bliskiego Wschodu - od co najmniej 1800 p.n.e. Zamieszkane głównie przez Arabów, dość liczni są Turcy i Ormianie, oprócz nich mieszkają w Aleppo Grecy, Kurdowie i Żydzi. Ośrodek przemysłu włókienniczego i spożywczego, ośrodek tkactwa dywanów. Jedno z większych centrów handlowych Bliskiego Wschodu. Węzeł komunikacyjny - skrzyżowanie szlaków kolejowych i drogowych, międzynarodowy port lotniczy, przez miasto przebiega rurociąg z Homsu do Latakii. Ośrodek nauki i kultury - uniwersytet, muzułmańska szkoła teologiczna, szkoła muzyczna.
Imad ad-Din Zengi zwany Zangi lub Zengui lub Zanki (ur. 1087 - zm. 1146) - atabeg Mosulu (od 1127) i Aleppo (od 1128). Założyciel dynastii Zengidów.
Był synem Ak Sunkura al-Hadżiba, gubernatora Aleppo za panowania Malikszaha I. Karierę polityczną rozpoczął jako namiestnik Al-Basry, gdzie uratował seldżuckiego sułtana Mahmuda podczas przewrotu inspirowanego przez abbasydzkiego kalifa. Jego działania doprowadziły do osłabienia pozycji kalifa, a wdzięczny sułtan mianował Zengiego atabegiem Mosulu w 1127 oraz Aleppo w 1128, jednocząc te dwa miasta.
Liban (arab. لبنان Lubnān; الجمهوريّة اللبنانيّة al-Jumhūrīya al-Lubnānīya, Republika Libańska) – państwo w zachodniej Azji, na obszarze Bliskiego Wschodu, nad Morzem Śródziemnym graniczące z Syrią i Izraelem.Eunuch (gr. strażnik łoża, od eune – łoże i echein – trzymać, mieć) – wykastrowany mężczyzna lub chłopiec. Inne dawne określenia to trzebieniec i rzezaniec.
Zengi, będący typem wojownika, zmierzał do rozciągnięcia panowania Turków mosulskich w północnej Syrii. W 1132 podczas jednej z wypraw wojennych przeciwko miastu Tikrit omal nie zginął. Został uratowany przez miejscowego Kurda - Nadżm ad-Din Ajjuba, ojca Saladyna. W nagrodę nadał mu lenno w dolinie Bekaa w Libanie. W 1144 zdobył kluczowe miasto regionu − Edessę.
Basra (arab. Al-Basra, także Busra, Busrah) jest drugim co do wielkości miastem Iraku, ludność około 2.600.000 (szacunek z 2003). Położona nad szlaku wodnym Shatt al-Arab w pobliżu Zatoki Perskiej (55 km od ujścia), jest głównym portem kraju i stolicą prowincji Basra. Miasto leży nad rzeką Szatt al-Arab. Główny ośrodek gospodarczy na południu Iraku. Rafineria w Basrze przetwarza ropę z okolicznych bogatych złóż - możliwości przetwórcze 140 tys. baryłek dziennie (22,3 tys. m). Uniwersytet w Basrze, założony w 1964. Międzynarodowy port lotniczy.Dolina Bekaa (arab. البقاع = Al-Bika) - żyzna dolina w Libanie, położona 30 km na wschód od Bejrutu. Rozpościera się pomiędzy górami Liban na zachodzie i pasmem górskim Antylibanu na wschodzie. Ma 120 km długości i około 16 km szerokości. Stanowi około 40% powierzchni ziemi ornej Libanu.
Imad ad-Din Zengi zmarł niedługo później, zasztyletowany nocą przez eunucha, którego przyłapał wcześniej na popijaniu wina z jego kielicha. Schedę po ojcu przejął Nur ad-Din.
Przypisy
- Stephen O'Shea: Morze Wiary - islam i chrześcijaństwo w świecie śródziemnomorskim doby średniowiecza. Wyd. I. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS, 2009, s. 178. ISBN 978-83-7510-087-7.
Bibliografia[]
Ak Sunkur al-Hadżib (właściwie: Ak Sunkur Ibn Kasim ad-Daula Abd Allah), (? - zm. 1094) - namiestnik Aleppo z ramienia Wielkich Seldżuków w latach 1087 - 1094 i ojciec Zankiego.Atabeg – tytuł seldżucki nadawany wychowawcy synów sułtana lub namiestnikowi prowincji. Atabeg podlegał sułtanowi, ale stał w hierarchii wyżej niż chan. Słowo atabeg można przetłumaczyć jako "ojciec księcia". Tytuł ten był powszechny wśród Seldżuków od XI do XIII wieku. Z czasem miano atabega oznaczało tytuł dygnitarza. W Egipcie mameluków natomiast atabeg był wysokim rangą oficerem. Po upadku Seldżukidów i sułtanatu mameluków tytuł ten był używany sporadycznie.
Warto wiedzieć że... beta
Mahmud-e Mohammad-e Malekszah (pełne imię: Mogis ad-Donja wa-ad-Din Abol-Kasem Mahmud-e Mohammad-e Malekszah) (ur. 1104/1105 - zm. 10 września 1131) – sułtan z rodu Seldżukidów, panujący w Iraku Perskim i Arabskim oraz Azerbejdżanie i Farsie od kwietnia 1118 aż do śmierci.
Zengidzi, Zankidzi, arab. زنكيون (transkr. Zangiyūn) - dynastia pochodzenia tureckiego władająca północnym Irakiem i Syrią w latach 1127 - ok. 1220, założona przez Imada ad-Dina Zengię, atabega Mosulu i Aleppo. Po jego śmierci w 1146 roku państwo zostało podzielone między jego dwóch synów: Sajf ad-Din otrzymał Mosul, Nur ad-Din - Aleppo. Inna linia Zengidów opanowała ok. 1170 roku Sindżar. Zengidzi zasłynęli jako opiekunowie sztuki i rzemiosła, a panowanie Nur ad-Dina było okresem rozkwitu gospodarczego i kulturalnego Syrii.
Saladyn, Al-Malik an-Nasir Salah ad-Dunja wa-ad-Din Abu al-Muzaffar Jusuf ibn Ajjub ibn Szazi Al-Kurdi w skrócie Salah ad-Din al-Ajjubi (ur. 1137 lub 1138 w Tikricie w Mezopotamii, zm. 4 marca 1193 w Damaszku) – wódz i polityk muzułmański pochodzenia kurdyjskiego, sułtan Egiptu, władca imperium rozciągającego się od Sudanu po Syrię, od Jemenu przez Półwysep Arabski, północny Irak do wschodniej Turcji (Diyarbakır), uważany za założyciela dynastii Ajjubidów.
Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.
Şanlıurfa dawniej Edessa – miasto w dzisiejszej południowo-wschodniej Turcji. W starożytności, Edessa była centrum chrześcijaństwa syryjskiego znanym m.in. z "nie ręką ludzką uczynionego" wizerunku Chrystusa – Mandylionu oraz szkoły teologicznej Efrema Syryjczyka.
Mosul (kurd. Mûsil, arab. موصل, al Mawsil) – miasto w północnym Iraku, położone nad Tygrysem ok. 350 km na północny zachód od Bagdadu. Jest stolicą muhafazy Niniwa.
Gemeinsame Normdatei (GND) – kartoteka wzorcowa, stanowiąca element centralnego katalogu Niemieckiej Biblioteki Narodowej (DNB), utrzymywanego wspólnie przez niemieckie i austriackie sieci biblioteczne.