Zbroja

Typy zbroi

Francuska zbroja płytowa w muzeum Rüstkammer w Dreźnie

półzbrojek bogaty polski

Półzbroja husarska

Repliki zbroi średniowiecznych

Rycerz w pełnej zbroi na opancerzonym koniu z XVI w.

Słoń w ciężkiej zbroi łuskowej

Zbroja – część pasywnego uzbrojenia ochronnego wojowników, stosowana od starożytności do ok. XVII wieku. W Polsce przetrwały aż do wieku XVIII jako zbroje husarskie i kolczugi pancernych.

Kolczuga, pancerz kolczy, zbroja kolcza – rodzaj zbroi wykonanej z gęstej plecionki z drobnych kółek (najczęściej stalowych).<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>

Elementy zbroi pojawiały się później, jednak były to odosobnione przypadki. Na XVIII oraz XIX-wiecznych polach bitew walczyli ciężkozbrojni jeźdźcy, kirasjerzy, na wyposażeniu których były kirysy oraz skórzane bądź żelazne hełmy – tzw. kaski. Podczas I wojny światowej uprzywilejowani oficerowie zaopatrzeni byli w tzw. pancerze okopowe, które miały za zadanie osłaniać dowódców przed m.in. pociskami szrapnelowymi. Pod koniec XX wieku wrócono do idei wykorzystywania pancerzy w uzbrojeniu żołnierzy w postaci płyt ceramicznych lub tytanowych uzupełniających kamizelki kuloodporne.

Zbroja turniejowa nie różniła się w zasadzie niczym od zbroi bojowej średniowiecznego rycerza. Była to więc typowa zbroja płytowa z hakiem do zawieszenia ciężkiej kopii na wysokości prawej piersi. I kształt i wygląd oraz zdobienie zmieniały się w ciągu stuleci, co w ikonografii najłatwiej dostrzec w kształtach hełmów. Różniły się też zbroje w zależności od tego, czy był to turniej pieszy lub konny, na miecze, topory, czy też najbardziej klasyczny – w szrankach na kopie.Starożytność – okres w historii Bliskiego Wschodu, Europy i Afryki Północnej nazywany też antykiem i obejmujący dzieje tych regionów od powstania pierwszych cywilizacji do około V wieku n.e.

Termin „zbroja” jest nieprecyzyjny, ponieważ niektórzy bronioznawcy (np. Andrzej Nowakowski w Uzbrojenie średniowieczne w Polsce) wprowadzają podział na dwa odrębne typy uzbrojenia ochronnego: pancerza jako ochrony elastycznej, oraz zbroi wykonanej ze sztywnych elementów. Ów podział jest dość płynny, zaś w obiegowym znaczeniu oba pojęcia są tożsame.

Zbroja lamelkowa (zbroja płytkowa) także pancerz lamelkowy – uzbrojenie ochronne wywodzące się od pancerza łuskowego.Zbroja skórzana - rodzaj zbroi, wykonanej z grubej sztywnej skóry. Czasem nabijanej ćwiekami lub nitami. Skórę zwykle utwardzano poprzez gotowanie w wosku.

Podział na typy[ | edytuj kod]

Pancerze:

Zbroje właściwe:

Zbroje zwierzęce[ | edytuj kod]

Opancerzenie samego jeźdźca nie wystarczało do skutecznej walki, więc zaczęto wytwarzać zbroje również dla zwierząt bojowych. Najczęściej zbroje wykonywano dla koni, słoni bojowych, a czasem dla katafrackich wielbłądów.

Zbroja łuskowa – rodzaj pancerza wykonanego z dużej liczby łusek wykonanych z metalu, rogu lub kości, naszytych lub w inny sposób przytwierdzonych do podłoża skórzanego lub wykonanego z innego mocnego materiału. Chroni kiepsko, przed ciosami włóczni właściwie wcale, jest za to tańsza niż zbroja płytowa.Kirys – zbroja ochraniająca korpus składająca się z dwóch części: ochraniającego pierś napierśnika i osłaniającego plecy naplecznika, połączonych za pomocą rzemieni w pasie i na ramionach. Do jego dolnej części, tzw. fartucha, można było przymocować nabiodrniki lub taszki osłaniające uda.