• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Zamek swobodny

    Przeczytaj także...
    Iglica – część mechanizmu uderzeniowego broni, która uderzając w spłonkę inicjuje wybuch ładunku miotającego. Iglica uderza w spłonkę pod wpływem energii sprężyny uderzeniowej, albo w wyniku uderzenia w nią kurka lub bijnika. Przednia część, bezpośrednio uderzająca w spłonkę nosi nazwę grota iglicy.Bezwładność – właściwość wszystkich ciał materialnych, polegająca na tym, że w inercjalnym układzie odniesienia, jeśli na ciało nie działa siła lub działające siły równoważą się, to porusza się ono ruchem jednostajnym lub pozostaje w spoczynku. Zmiana prędkości ciała wymaga działania siły. Bezwładność ciał postulowana jest przez zasady dynamiki Newtona. Miarą bezwładności ciała jest jego masa, natomiast jej odpowiednikiem w ruchu obrotowym - moment bezwładności.
    Magazynek – część składowa broni palnej służąca za wewnętrzny zapas nabojów. Magazynki dzielą się na stałe (wewnętrzne) i wymienne. Magazynki stałe są stosowane w starszych wzorach pistoletów, karabinów powtarzalnych, karabinów samopowtarzalnych, ręcznych karabinów maszynowych oraz we współczesnych strzelbach powtarzalnych i samopowtarzalnych. Magazynki wymienne stosuje się praktycznie we wszystkich współczesnych rodzajach broni palnej.

    Zamek swobodny – najprostszy rodzaj zamka stosowanego w automatycznej broni strzeleckiej. Układ z zamkiem swobodnym zapewnia działanie automatyki broni – przede wszystkim przeładowanie broni – dzięki wykorzystaniu energii odrzutu zamka swobodnego. Określany jest także jako układ z natychmiastowym otwarciem zamka.

    Pistolet maszynowy – indywidualna broń strzelecka, zasilana amunicją pistoletową. Samoczynna, rzadziej samoczynno-samopowtarzalna. Przeznaczona do zwalczania siły żywej na odległości do 200 m, do likwidacji oporu w schronach i rowach strzeleckich, do walk partyzanckich i dywersyjnych itp. Działanie oparte najczęściej na zasadzie odrzutu zamka swobodnego rzadziej półswobodnego. Zasilana z magazynków o dużej pojemności. Pierwszym pistoletem maszynowym był włoski pistolet maszynowy Villar-Perosa.Pistolet (fr.) - krótka, ręczna broń palna do walki (zarówno ataku jak i obrony) na niewielką odległość (do 50 m), a także do wymuszania posłuszeństwa na polu walki. Charakteryzuje się krótką lufą, małymi gabarytami i chwytem (rękojeścią) przystosowanym do strzelania z jednej ręki.
    Częściowo rozłożony pistolet CZ-83 – widoczny zdjęty zamek (u góry), sprężyna powrotna i lufa przytwierdzona do szkieletu broni.

    Zamek swobodny stosowany jest w zdecydowanej większości pistoletów maszynowych oraz części pistoletów samopowtarzalnych strzelających słabszymi nabojami (o energii kinetycznej do 350 J) np. 9 mm Makarowa.

    Automatyka broni - zespół mechanizmów broni automatycznej (samopowtarzalnej i samoczynnej) automatycznie realizujący wchodzące w skład cyklu pracy broni procesy. W skład automatyki broni wchodzą:Broń strzelecka jest to broń palna przystosowana do amunicji strzeleckiej, której kaliber nie przekracza na ogół (z wyjątkiem wyspecjalizowanych środków np. granatników, rusznic przeciwpancernych) 20 mm. Do broni strzeleckiej zaliczamy także granaty ręczne.

    Zapobiega przedwczesnemu wysunięciu się łuski z komory nabojowej podczas strzału dzięki wykorzystaniu bezwładności odpowiednio dużej masy własnej. Zamki swobodne są najczęściej zamkami suwliwymi. W pistoletach zamek jest mocowany na zewnątrz i swoją przednią częścią obejmuje lufę, w pistoletach maszynowych zamek najczęściej porusza się w komorze zamkowej.

    Deflagracja (zwana też dawniej wybuchem właściwym) – spalanie (szybka reakcja utleniania), które propaguje się w danym materiale z prędkością niższą, niż wynosi prędkość dźwięku w tym materiale.Lufa – zasadnicza część broni palnej, umożliwiająca nadanie pociskowi jednocześnie ruchu postępowego i obrotowego (lufy gwintowane) lub tylko postępowego (lufy gładkościenne) w odpowiednim kierunku.

    Blok zamka posiada bezwładnościową iglicę (często w pistoletach maszynowych iglica jest wyfrezowaną częścią czoła zamka) i pazur wyrzutnika. Przyleganie zamka do wlotowej części lufy (komory nabojowej) zapewnia sprężyna dociskająca, która jednocześnie, wraz z masą bloku zamka, powoduje opóźnienie otwarcia zamka. Siła docisku sprężyny jest znacznie mniejsza od siły gazów prochowych podczas strzału. Lufa w tym układzie jest nieruchoma.

    CZ 82 – czechosłowacki pistolet samopowtarzalny, wprowadzony do użytku w 1982 roku jako broń służbowa, przystosowany do strzelania standardową wówczas w Układzie Warszawskim amunicją 9 mm x 18 Makarowa. CZ 83 to praktycznie ten sam pistolet w wykonaniu komercyjnym. Jest staranniej dopracowany, a jego szkielet i zamek są oksydowane (w CZ 82 części te są lakierowane na czarno). Pistolety są tak identyczne, że części CZ 82 i odpowiadającej mu wersji CZ 83, są praktycznie całkowicie wymienne. CZ 83 występuje w czterech wersjach, przystosowanych do strzelania nabojami: 9 mm x 18 Makarow, 9 mm x 17 Short (.380 ACP), 7,65 mm x 17 SR Browning (.32 ACP) i 9 mm P.A. Rubber.Kryza – część łuski nabojowej, spełniająca podwójną rolę: zapewnia prawidłowe położenie naboju w komorze nabojowej i za nią zahacza pazur wyciągu, ułatwiając usunięcie łuski nabojowej z komory nabojowej po oddaniu strzału.

    Działanie[ | edytuj kod]

    Pierwszym cyklem jest ręczne odciągnięcie zamka do tyłu. Mechanizm spustowy powoduje zatrzymanie zamka w tej pozycji. Po naciśnięciu spustu zamek zostaje zwolniony i sprężyna powoduje gwałtowne przesunięcie zamka do przodu. W trakcie zamykania dolna część bloku zamka wypycha nabój z magazynka i wciska go do komory nabojowej, a pazur wyrzutnika zaczepia o kryzę łuski naboju. W momencie zatrzymania się bloku iglica pod wpływem bezwładności przesuwa się do przodu i uderza w spłonkę naboju. Następuje detonacja materiału inicjującego, deflagracja ładunku prochowego i strzał. Wskutek działania gazów prochowych na dno łuski naboju i poprzez nią na czoło bloku zamka, następuje odrzut bloku zamka do tyłu. W czasie odrzutu sprężyna za zamkiem zostaje ściśnięta. Blok zamka cofając się wyrzuca (wyciąga) pazurem wyrzutnika zużytą łuskę. Zamek zostaje wyhamowany przez sprężynę powrotną, ewentualnie uderza jeszcze w zderzak. Następnie ściśnięta za blokiem zamka sprężyna powoduje ruch zamka do przodu ponownie rozpoczynając cykl kolejnego strzału lub też zamek zostaje zatrzymany przez mechanizm spustowy w tylnym położeniu w gotowości do kolejnego strzału.

    Łuska (gilza) – część naboju, służąca do umieszczenia w niej ładunku miotającego i spłonki. W nabojach zespolonych służy do umocowania pocisku. Zabezpiecza i uszczelnia komorę nabojową podczas strzału.Wyrzutnik - element lub mechanizm broni lufowej wyrzucający z broni łuskę wyciągniętą przez wyciąg (w broni strzeleckiej) lub wyciągający łuskę z komory nabojowej i wyrzucający jej poza broń (w broni artyleryjskiej).

    Istniały również konstrukcje zamka swobodnego z iglicą stałą, powodującą zbicie spłonki w momencie zatrzymania naboju w komorze nabojowej. To uproszczenie mogło niekiedy skutkować przedwczesną detonacją spłonki.

    Układ z zamkiem swobodnym nie może być stosowany w pistoletach strzelających silniejszą amunicją, gdyż jego masa musiałaby być zbyt duża w stosunku do masy broni, jak również w broni strzelającej nabojami o większej energii od pistoletowych.

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • zamek półswobodny

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Stanisław Kochański, Automatyczna broń strzelecka, Warszawa: SIGMA-NOT, 1991, s. 83, ISBN 83-85001-45-X, OCLC 750896435.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Stanisław Kochański, Automatyczna broń strzelecka, Warszawa: SIGMA-NOT, 1991, ISBN 83-85001-45-X, OCLC 750896435.
  • Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej. Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 245. ISBN 83-86028-01-7.
    • Zamek półswobodny - służy do otwierania i zamykania przewodu lufy od strony wlotowej. Jego zadaniem jest utrzymanie łuski w komorze nabojowej podczas strzału i uszczelnienie komory nabojowej w celu zapewnienia odpowiedniego ciśnienia gazów prochowych wyrzucających pocisk.




    Reklama

    Czas generowania strony: 0.673 sek.