• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Zadni Mnich

    Przeczytaj także...
    Język słowacki (słow. slovenský jazyk, też slovenčina) należy do zachodniosłowiańskiej grupy językowej. Językiem tym posługuje się ponad 6 mln osób – przede wszystkim na Słowacji i w należącej do Serbii Wojwodinie, gdzie jest jednym z języków urzędowych. Używają go także Słowacy mieszkający w Polsce, Rumunii, na Węgrzech, w USA i Kanadzie. W Polsce język słowacki mógł być zdawany na maturze jako jeden z języków nowożytnych.Morskie Oko (słow. Morské oko, niem. Fischsee, Meerauge, węg. Halas-tó) – największe jezioro w Tatrach, położone w Dolinie Rybiego Potoku u stóp Mięguszowieckich Szczytów, na wysokości 1395 m n.p.m.
    Granica polsko-słowacka – granica między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Słowacji istniejąca formalnie we współczesnym kształcie od 1 stycznia 1993 tj. od momentu rozpadu Czechosłowacji na dwa niezależne państwa. Przed rozpadem Czechosłowacji obecna granica ze Słowacją stanowiła jej część i miała prawie identyczny przebieg (w późniejszych latach dokonano drobnych korekt).

    Zadni Mnich (słow. Druhý Mních, Zadný Mních, niem. Mönch II, Hinterer Mönch, węg. Barát II, Hátsó-Barát) – szczyt w grani głównej Tatr Wysokich o wysokości 2172 m n.p.m. Jako jedyny z trzech Mnichów (pozostałe to Mnich i Żabi Mnich) nie jest widoczny znad Morskiego Oka (zasłania go Mnich), ale widać go np. z drogi nad Morskie Oko, z byłego parkingu na polanie Włosienica.

    Żabi Mnich (słow. Žabí Mních, niem. Froschmönch, węg. Békás Bárat) – szczyt w Tatrach Wysokich o wysokości 2146 m n.p.m., położony na południowym krańcu Żabiej Grani, na granicy polsko-słowackiej, pomiędzy zwornikowym Żabim Szczytem Wyżnim, oddzielonym Białczańską Przełęczą Wyżnią, a Żabim Szczytem Niżnim, oddzielonym Białczańską Przełęczą.Cubryna (słow. Čubrina, węg. Csubrina, 2376 m n.p.m.) – szczyt w głównej grani Tatr, widoczny znad Morskiego Oka na prawo od Hińczowej Przełęczy (2323 m) i Mięguszowieckiego Szczytu Wielkiego. Dalsza część grani to Zadni Mnich oddzielony od Cubryny Przełączką pod Zadnim Mnichem (widok na niego z okolic schroniska nad Morskim Okiem jest zasłonięty przez charakterystyczny wierzchołek Mnicha).

    Szczyt położony jest pomiędzy Cubryną a Ciemnosmreczyńską Turnią, na granicy polsko-słowackiej. Od Cubryny oddziela go Przełączka pod Zadnim Mnichem, a od Ciemnosmreczyńskiej Turni Ciemnosmreczyńska Przełączka.

    W XIX wieku turnię nazywano Cukrową Skałą lub Głową Cukru. Żartobliwe nazwy juhaskie to: Organista, Mnichowa Baba, Mniszka. Nazwa rozpowszechniona na początku XX wieku to Mnich II czy Mnich Drugi. Obecną nazwę wprowadził Gyula Komarnicki (1909 r.), a w wersji polskiej – Mieczysław Świerz (1919 r.). Na szczyt nie prowadzi znakowany szlak, a najłatwiejsze wejście zachodnią granią jest trudności II w skali UIAA. Przejście Zadniego Mnicha jest jednym z najtrudniejszych odcinków w głównej grani tatrzańskiej. Na Przełączkę pod Zadnim Mnichem grań opada 30-metrowym uskokiem, który przy zejściu wymaga zjazdu na linie, zaś przy wejściu jest najtrudniejszym (VI) punktem grani głównej Tatr.

    Mnich (słow. Mních, niem. Mönch, węg. Barát) – szczyt o wysokości 2068 m n.p.m. położony w polskich Tatrach Wysokich, w Dolinie Rybiego Potoku, powyżej południowo-zachodniego brzegu Morskiego Oka. Obok Mięguszowieckich Szczytów stanowi drugi charakterystyczny element otoczenia tego jeziora.Zofia Radwańska-Paryska (ur. 3 maja 1901 w Warszawie, zm. 24 października 2001 w Zakopanem) – botaniczka, taterniczka, pisarka. Żona i współtowarzyszka pracy Witolda Henryka Paryskiego.

    Z rzadkich roślin u podnóży Zadniego Mnicha występują bylica skalna i warzucha tatrzańska – gatunki w Polsce występujące tylko w Tatrach i to na nielicznych stanowiskach.

    Historia zdobycia[]

    Pierwsze wejście:

  • letnie – Janusz Chmielowski i Klemens Bachleda, 13 września 1904 r.,
  • zimowe – Henryk Bednarski, Józef Lesiecki, Leon Loria i Stanisław Zdyb, 13 marca 1910 r.
    • Mnich i Zadni Mnich widziane ze zboczy Miedzianego

    Przypisy

    1. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
    2. Józef Nyka: Skąd te nazwy? Zadni Mnich. 2001–06. [dostęp 2010-02-06].
    3. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.

    Bibliografia[]

    1. Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska: Bedeker tatrzański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000. ISBN 83-01-13184-5.
    2. Witold Henryk Paryski: Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część IV. Walentkowa Przełęcz – Przełączka pod Zadnim Mnichem. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1951.
    Henryk Bednarski (ur. 11 grudnia 1882 w Płocku, zm. 29 maja 1945 w Traunstein) – polski taternik, ratownik TOPR, narciarz i instruktor narciarski.Skala trudności dróg skalnych – skala oceny trudności dróg wspinaczkowych ustalana i stosowana przez osoby uprawiające wspinaczkę skalną.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Grań (ang. arête, niem. Gebirgsgrat, czes. areta) – zazwyczaj stromy, ostry i skalisty grzbiet górski, ostra krawędź utworzona przez stykające się zbocza lub ostra, często silnie poszarpana, szczytowa partia pasma lub grzbietu górskiego.
    Janusz Chmielowski (ur. 9 stycznia 1878 r. w Warszawie – zm. 26 kwietnia 1968 r. w Katowicach) – polski inżynier budowy maszyn, matematyk. Pracownik instytucji technicznych (hutniczych) i ubezpieczeniowych, redaktor naukowy wydawnictw technicznych. Jeden z prekursorów wspinaczki tatrzańskiej. Główny inicjator i współzałożyciel pierwszej polskiej organizacji taternickiej – Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego.
    Klemens (potocznie, zdrobniale Klimek) Bachleda (ur. 13 listopada 1851 (lub też, jak podaje Wielka encyklopedia tatrzańska, w 1849 r.) w Kościelisku, zm. 6 sierpnia 1910 na Małym Jaworowym Szczycie) – góral i zakopiańczyk, przewodnik tatrzański, ratownik, członek Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, pierwszy polski ratownik górski, który zginął tragicznie, idąc na ratunek człowiekowi w Tatrach.
    Ciemnosmreczyńska Turnia (słow. Temnosmrečinská veža, Smrečinská veža, niem. Smrečiner Turm, węg. Szmrecsini-torony) – szczyt o wysokości 2142 m n.p.m. w grani głównej Tatr pomiędzy Zadnim Mnichem, od którego oddziela go Ciemnosmreczyńska Przełączka, a Turnią nad Wrotami oddzieloną Wyżnią Przełęczą nad Wrotami. Nazwa pochodzi od Ciemnych Smreczyn w Dolinie Koprowej.
    Leon Loria (ur. 5 listopada 1883 w Warszawie, zm. 8 kwietnia 1932 w Zakopanem) – polski prawnik, taternik, narciarz i podpułkownik lotnictwa.
    Bylica skalna (Artemisia eriantha Ten.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Według nowszych ujęć taksonomicznych traktowany w randze podgatunku (Artemisia umbelliformis subsp. eriantha (Ten.) Vallès-Xirau & Oliva Brañas).
    Witold Henryk Paryski (ur. 10 września 1909 w Pittsburgh w stanie Pensylwania, USA, zm. 16 grudnia 2000 r. w Zakopanem) – krajoznawca, taternik, przewodnik tatrzański i ratownik TOPR-u, alpinista, działacz ochrony przyrody, absolwent medycyny, autor wielu prac o Tatrach i Podtatrzu. Autor przewodnika taternickiego Tatry Wysokie oraz (razem z żoną Zofią Radwańską-Paryską) Wielkiej encyklopedii tatrzańskiej.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.015 sek.