Zabory
Przeczytaj także...
Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne, bądź też jedną z tych nauk.Władysław I Łokietek (ur. między 3 marca 1260 a 19 stycznia 1261, zm. 2 marca 1333 w Krakowie) – książę na Kujawach Brzeskich i Dobrzyniu 1267-1275 (pod opieką matki), udzielne rządy razem z braćmi 1275-1288, książę brzeski i sieradzki 1288-1300, książę sandomierski 1289-1292, 1292-1300 lennik Wacława II, regent w księstwie dobrzyńskim 1293-1295, książę łęczycki 1294-1300, książę wielkopolski i pomorski 1296-1300, na wygnaniu w latach 1300-1304, od 1304 w Wiślicy, od 1305 ponownie w Sandomierzu, Sieradzu, Łęczycy i Brześciu, od 1306 w Krakowie i zwierzchnictwo nad księstwami: inowrocławskim i dobrzyńskim, 1306-1308/1309 na Pomorzu, od 1314 w Wielkopolsce, od 20 stycznia 1320 roku, król Polski (był pierwszym władcą Polski koronowanym w Krakowie, w katedrze wawelskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława), od 1327 zamiana Sieradza i Łęczycy na Inowrocław i Dobrzyń, w 1329 utrata ziemi dobrzyńskiej, w 1332 utrata Kujaw.
Czersk (kaszb. Czérsk) – miasto w południowej części województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Czersk. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.
Etnografia – dyscyplina naukowa zajmująca się całościowym opisem i analizą kultur ludowych różnych społeczności i grup etnicznych. Jej zakres obejmuje teorię kultury ludowej jak i badanie poszczególnych jej dziedzin i wytworów materialnych. W zależności od tradycji naukowej, pod pojęciem etnografia rozumie się wszystkie nauki etnologiczne, bądź też jedną z tych nauk.Władysław I Łokietek (ur. między 3 marca 1260 a 19 stycznia 1261, zm. 2 marca 1333 w Krakowie) – książę na Kujawach Brzeskich i Dobrzyniu 1267-1275 (pod opieką matki), udzielne rządy razem z braćmi 1275-1288, książę brzeski i sieradzki 1288-1300, książę sandomierski 1289-1292, 1292-1300 lennik Wacława II, regent w księstwie dobrzyńskim 1293-1295, książę łęczycki 1294-1300, książę wielkopolski i pomorski 1296-1300, na wygnaniu w latach 1300-1304, od 1304 w Wiślicy, od 1305 ponownie w Sandomierzu, Sieradzu, Łęczycy i Brześciu, od 1306 w Krakowie i zwierzchnictwo nad księstwami: inowrocławskim i dobrzyńskim, 1306-1308/1309 na Pomorzu, od 1314 w Wielkopolsce, od 20 stycznia 1320 roku, król Polski (był pierwszym władcą Polski koronowanym w Krakowie, w katedrze wawelskiej przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Janisława), od 1327 zamiana Sieradza i Łęczycy na Inowrocław i Dobrzyń, w 1329 utrata ziemi dobrzyńskiej, w 1332 utrata Kujaw.
Czersk (kaszb. Czérsk) – miasto w południowej części województwa pomorskiego, w powiecie chojnickim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Czersk. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. bydgoskiego.
Zabory (ziemia zaborska, kasz. Zabòrë) – historyczna nazwa południowej części Kaszub.
Nazwa odnosi się do ziem położonych za borami (Tucholskimi), patrząc z dawnych ośrodków władzy i administracji świeckiej i duchowej (np. Gdańska). Historycznie ziemia zaborska obejmowała tereny starych parafii Brusy, Wiele i Czersk. Z czasem nazwa objęła także granicę parafii Swornegacie. Dzisiaj, w sensie etnograficznym, do Zaborów zalicza się także okolice Dziemian i Lipusza. Mieszkańców ziemi zaborskiej nazywa się Zaborakami lub Krebanami (spotykane także formy: Krubanie, Krëbanë, Krubacze).
Bory Tucholskie (kasz. Tëchòlsczé Bòrë, niem. Tucheler Heide) – jeden z największych kompleksów borów sosnowych w Polsce. Zajmuje ok. 3 tys. km sandru w dorzeczu Brdy i Wdy oraz Równiny Tucholskiej i Równiny Charzykowskiej. Od lasów tych wziął nazwę również mezoregion fizycznogeograficzny Bory Tucholskie znajdujący się we wschodniej części kompleksu oraz szereg powierzchniowych form ochrony przyrody: park narodowy, rezerwat biosfery, obszar Natura 2000, a także leśny kompleks promocyjny. Bory Tucholskie dały również nazwy jednostkom różnych systemów podziału geobotanicznego, np. okręg Borów Tucholskich w systemie Szafera i Zarzyckiego lub dzielnica Borów Tucholskich w systemie Mroczkiewicza.Kalisz (gr. Καλισία, łac. Calisia, jid. קאַליש) – miasto na prawach powiatu w środkowo-zachodniej Polsce, położone na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Prosną, u ujścia Swędrni; historyczna stolica Wielkopolski, stolica Kaliskiego, drugi co do wielkości ośrodek województwa wielkopolskiego, siedziba powiatu kaliskiego, główny ośrodek aglomeracji kalisko-ostrowskiej i Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego; stolica diecezji kaliskiej.
W znanych dokumentach nazwa Ziemia Zaborska po raz pierwszy pojawia się w dokumencie wystawionym przez księcia Polski i Pomorza Władysława I Łokietka z dnia 24 czerwca 1299 w Gnieźnie. W dokumencie tym Władysław nadał Mikołajowi Jankowicowi z Kalisza (Wielkopolska), palatynowi kaliskiemu, prawo prowadzenia sądów w kasztelaniach Raciąż i Szczytno oraz palatynat in terra Zaborensi (terra Sabor, terra Zaborensis), czyli na ziemi zaborskiej.
Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.Gochy (kaszb. Gòchë) – region w Polsce, będący częścią Kaszub. Region leży na dawnych obszarach historycznego powiatu człuchowskiego (Brzeźno Szlacheckie, Borzyszkowy i Zapceń), tym samym terminem określa się również mieszkańców tego regionu, którzy zamieszkują również kaszubskie wsie w powiecie bytowskim. Gochy graniczą na zachodzie z ziemią miastecką, na południu z północnymi krańcami dzisiejszego powiatu chojnickiego, na wschodzie z Zaborami i na północy z Pojezierzem Bytowskim. Wywodzi się stąd wiele kaszubskich rodów szlachty zaściankowej.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Zaborska ziemia, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 201.
- Max Perlbach Pommerellisches Urkundenbuch, Westpreussischen Geschichtsverein Danzig 1882
Zabory – przysiółek wsi Droszew w Polsce, położony w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, w gminie Nowe Skalmierzyce, w Kaliskiem, ok. 7 km od Nowych Skalmierzyc. Wchodzą w skład sołectwa Droszew.
Swornegacie (kaszb. Swòrnégace lub też Swòrnigace, Szwôrnygace, Szwôrnëgace, niem. Schwornigatz; do lat 1970. Swornigacie) – wieś położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Chojnice, w krainie historycznej Kaszuby.
Warto wiedzieć że... beta
Wiele (kaszb. Wielé) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Karsin na południowym krańcu Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego nad jeziorem Wielewskim. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gdańskiego.
Lipusz (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Lëpùsz; niem. Lippusch) – duża wieś kaszubska o charakterze małomiasteczkowym położona w północnej Polsce w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Lipusz nad rzeką Wdą. W latach 1975-1998 należała do województwa gdańskiego.
Szczytno (kasz. Szczëtno) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Przechlewo między jeziorami Szczytno Małe i Końskim. Wieś jest siedzibą sołectwa Szczytno w którego skład wchodzą również miejscowości Zawada, Dobrzyń i Kleśnik.
Brusy (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Brusë, niem. Bruß, dawniej Bruski) – miasto w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Brusy, której jest siedzibą. Brusy są położone w Borach Tucholskich na południowych Kaszubach.
Borowiacy Tucholscy (nazwa własna Borowiaki i Borusy; kaszb. Bòrowiôcë, Bòrôcë) - zwarta grupa etnograficzna pochodzenia kaszubskiego, mieszkańcy północno-środkowej części Borów Tucholskich.
Max Perlbach (1848-1921) - niemiecki historyk i bibliotekarz, badacz średniowiecznej historii Prus, Polski i Zakonu krzyżackiego. Od 1893 roku członek AU.
Kaszuby (kasz. Kaszëbë lub Kaszëbskô) – region kulturowy w północnej Polsce, będący częścią Pomorza, w którym zamieszkują Kaszubi (autochtoniczni Pomorzanie) posługujący się językiem regionalnym – etnolektem, określanym jako język kaszubski.