Zabieg – rodzaj czynności medycznej służącej diagnozowaniu, profilaktyce, a przede wszystkim leczeniu pacjenta. Czynność taka może być wykonywana zarówno ręcznie, jak i przy pomocy skomplikowanej aparatury medycznej i narzędzi.
Według tej definicji zabiegiem są zarówno: dezynfekcja otarcia naskórka, prosta iniekcja, czy zimny okład, jak i transplantacja serca czy założenie implantu słuchowego. Jak widać jest to zakres bardzo szeroki, z tego powodu zabiegi wykonują nie tylko lekarze, ale także, w zależności od charakteru zabiegu, inny personel (w szczególności pielęgniarski). Umiejętność przeprowadzania różnych zabiegów jest nieodzowna u lekarzy wszystkich specjalności, choć w różnym stopniu.
Aseptyka – postępowanie mające na celu dążenie do jałowości pomieszczeń, narzędzi, materiałów opatrunkowych i innych przedmiotów w celu niedopuszczenia drobnoustrojów do określonego środowiska, np. otwartej rany operacyjnej.Blok operacyjny, trakt operacyjny to wydzielona część szpitala służąca wykonywaniu operacji w warunkach możliwie największej izolacji od źródeł infekcji, zbliżonych do aseptyki. Zazwyczaj blok operacyjny jest zlokalizowany w sąsiedztwie oddziału chirurgicznego, w sposób umożliwiający łatwe przewiezienie pacjenta wymagającego operacji.
Zabiegi w zależności od ich charakteru mogą wymagać różnorodnego sprzętu i kwalifikacji od wykonującego zabieg, a także odpowiednich pomieszczeń. Niektóre zabiegi trzeba wykonywać w warunkach zbliżonych do aseptycznych na sali operacyjnej, inne w tzw. gabinetach zabiegowych, należących do oddziałów szpitalnych. Mniej skomplikowane zabiegi można wykonać przy łóżku chorego, w ambulatorium, a nawet w domu pacjenta.
Lekarz – osoba posiadająca właściwe kwalifikacje, potwierdzone wymaganymi dokumentami, do udzielania świadczeń zdrowotnych, w szczególności do: badania stanu zdrowia, rozpoznawania chorób i zapobiegania im, leczenia i rehabilitacji chorych, udzielania porad lekarskich, a także wydawania opinii i orzeczeń lekarskich, w zakresie swojej specjalizacji (art. 2 ustawy opublikowanej w Dz. U. z 2005 r. Nr 226, poz. 1943).Pielęgniarka (stosownie do art. 8 pkt. 1 ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej w odniesieniu do mężczyzn stosuje się formę pielęgniarz) – samodzielny zawód z grupy specjalistów do spraw zdrowia. Sprawuje opiekę medyczną nad pacjentem (m.in. pielęgnacja pacjenta, podawanie leków, wykonywanie iniekcji, wlewów dożylnych), asystuje lekarzowi w czasie zabiegów, operacji, wypełnia zlecenia lekarskie w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji, a także zajmuje się szeroko rozumianą edukacją zdrowotną i promocją zdrowia. Dawniej posiadała wykształcenie średnie (liceum medyczne, medyczne studium zawodowe), a obecnie wyższe pierwszego stopnia (licencjat pielęgniarstwa), drugiego stopnia (magister pielęgniarstwa) lub trzeciego stopnia (doktor nauk o zdrowiu) uzyskiwany na wydziałach Zdrowia Publicznego lub Pielęgniarstwa i Położnictwa uczelni medycznych.
Każdy zabieg medyczny niesie za sobą naruszenie nietykalności osobistej pacjenta, dlatego przed wykonaniem zabiegu prawo wymaga uzyskania zgody od pacjenta, a w przypadku pacjenta małoletniego - zgody przedstawiciela ustawowego. W przypadku zagrożenia życia, połączonego z utratą przytomności, zabiegi takie jak resuscytacja wolno przeprowadzić bez uzyskania wcześniejszej zgody (w granicach art. 33 ust. 1 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty).
Prawo, a ściślej prawo w ujęciu przedmiotowym – system norm prawnych, czyli ogólnych, abstrakcyjnych i jednoznacznych dyrektyw postępowania, które powstały w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa lub innego uporządkowanego organizmu społecznego, ustanowione lub uznane przez właściwe organy władzy odpowiednio publicznej lub społecznej i przez te organy stosowane, w tym z użyciem przymusu.Serce (łac. cor, gr. kardia) – centralny narząd układu krwionośnego strunowców i niektórych bezkręgowców. Zbudowany jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej typu sercowego. Zazwyczaj narząd ten otoczony jest osierdziem (pericardium).
Szczególnym rodzajem zabiegu jest operacja – inaczej zabieg chirurgiczny.
Warto wiedzieć że... beta
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa, RKO – zespół czynności stosowanych u poszkodowanego, u którego wystąpiło podejrzenie nagłego zatrzymania krążenia, czyli ustanie czynności serca z utratą świadomości i bezdechem. Celem resuscytacji jest utrzymanie przepływu krwi przez mózg i mięsień sercowy oraz przywrócenie własnej czynności układu krążenia. Natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia zwiększa prawdopodobieństwo przeżycia trzykrotnie.
Szpital – jedna z najważniejszych jednostek organizacyjnych w systemie opieki zdrowotnej. W szpitalu udziela się świadczeń zdrowotnych w warunkach zamkniętych. Najważniejszym zadaniem szpitali jest leczenie pacjentów, ale oprócz tego zajmują się opieką zdrowotną ludzi zdrowych, np. szpitale położnicze.
Zastrzyk, in. iniekcja (łac. iniectio) – wprowadzenie roztworu (najczęściej leku) do tkanki za pomocą strzykawki z igłą.
Przeszczepianie narządów, transplantacja (z łac. transplantare – szczepić i plantare – sadzić) – przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała). Przeszczepianiem narządów zajmuje się medyczna dziedzina naukowa nazywana transplantologią.
Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) – postępowanie mające na celu niszczenie drobnoustrojów i ich przetrwalników. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.
Rozpoznanie, diagnoza (gr. διαγνοσις = rozpoznanie), rozpoznanie kliniczne – identyfikacja choroby lub zespołu chorobowego, na które cierpi pacjent, wniosek wynikający z dokonanej przez lekarza krytycznej oceny objawów subiektywnych, stwierdzonych w badaniu podmiotowym i obiektywnych, stwierdzonych w badaniu przedmiotowym oraz w oparciu o wyniki badań laboratoryjnych i obrazowych (dawniej nazywanych badaniami dodatkowymi), łącznie z przypisaniem zespołowi tych objawów właściwej nazwy.
