Wyspy Egejskie
Przeczytaj także...
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Anatolia (tureckie Anadolu) – kraina, należąca do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.
Sporady - nazwa odnosząca się do dwóch archipelagów wysp greckich na Morzu Egejskim, znanych pod nazwą Sporady Południowe i Sporady Północne.
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Anatolia (tureckie Anadolu) – kraina, należąca do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.
Sporady - nazwa odnosząca się do dwóch archipelagów wysp greckich na Morzu Egejskim, znanych pod nazwą Sporady Południowe i Sporady Północne.
Wyspy Egejskie (gr. Νησιά Αιγαίου, tur: Ege Adaları) – ogólna nazwa wysp położonych na Morzu Egejskim. Ich łączna powierzchnia (wraz z nieuwzględnianymi przez niektóre źródła wyspami) to około 9,1 tys. km². Wyspy te dzielą się na kilka archipelagów:
Bozca (gr. Τένεδος, Tenedos) – wyspa wchodząca w skład Turcji, na Morzu Egejskim, w pobliżu wejścia do cieśniny Dardanele i wyspy Gökçe. Ludność to ok. 2350 osób. Główne gałęzie przemysłu to rybołówstwo i turystyka. Znana jest z winorośli, wina i czerwonych maków.Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.
oraz kilka innych wysp i wysepek nie tworzących archipelagów.
Morze Egejskie (gr. Αιγαίο Πέλαγος - Egeo Pelagos, łac. Mare Aegeum) – morze we wschodniej części Morza Śródziemnego, położone między Półwyspem Bałkańskim, Azją Mniejszą a wyspami Kretą, Karpathos i Rodos. Poprzez cieśninę Dardanele łączy się z Morzem Marmara i Morzem Czarnym, a przez Kanał Koryncki z Morzem Jońskim. Linia brzegowa tego morza jest doskonale rozwinięta (liczne półwyspy i zatoki), a powierzchnię wodną urozmaicają liczne wyspy (archipelagi Cykladów, Dodekanezu, Sporadów Północnych, pojedyncze wyspy: Eubea, Chios, Lemnos, Lesbos, Samotraka, Imroz i inne). Dodatkowo wyróżniono więc trzy akweny: Morze Trackie na północy, Morze Mirtejskie i Kreteńskie na południu. Pochodzenie nazwy jest najczęściej wiązane z postacią Egeusza, mitycznego króla Aten.Cyklady (gr. Κυκλάδες Kikládes) – archipelag znajdujący się w południowo-zachodniej części Morza Egejskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Grecji. Cyklady to także jedna z prefektur (nomosów) w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Południowe, ze stolicą w Ermupolis na wyspie Síros.
Większość wysp Morza Egejskiego należy do Grecji. Dwie zamieszkałe wyspy – Imroz i Bozca oraz drobne niezamieszkałe wysepki u wybrzeży Azji Mniejszej należą do Turcji. Zdecydowana większość terytorium greckich Wysp Egejskich jest częścią jednego z dwóch regionów administracyjnych: Wyspy Egejskie Północne i Wyspy Egejskie Południowe. Oprócz tego Wyspy Sarońskie przynależą do regionu Attyka, Eubea do regionu Grecja Środkowa, zaś Kreta i jej wyspy przybrzeżne stanowią samodzielny region.
Kreta (gr. Κρήτη od słowa krateia – silna, łac. Creta, tur. Kirid, wen. Candia) – grecka wyspa położona na Morzu Śródziemnym. Jest ona największą grecką wyspą i piątą co do wielkości wyspą śródziemnomorską. Linia brzegowa ma długość ok. 1040 km. Największym miastem jest Heraklion (Iraklion).Wyspy Grecji, Grecja wyspowa – niemal wszystkie wyspy należące do Grecji dysponują doskonałymi warunkami klimatycznymi dla rozwoju turystyki. Niemniej tylko nieliczne z nich mogą być wykorzystywane dla tych celów. Barierami uniemożliwiającymi szerszy rozwój turystyki w regionie wyspowym są trudno dostępne brzegi i górzyste wnętrza wielu wysp, brak wody pitnej, a także stosunkowo mała powierzchnia niektórych z nich. Najlepszymi warunkami naturalnymi dla rozwoju turystyki dysponują trzy największe wyspy Grecji – Kreta, Eubea i Rodos. Stanowią one nie tylko cel przyjazdów wypoczynkowych, ale także krajoznawczych. Najbardziej atrakcyjne plaże posiada wyspa Rodos, a znaną miejscowością wypoczynkową jest tu Kallithea. Ważnym ośrodkiem turystyki krajoznawczej jest Lindos. Doskonałymi warunkami dla rozwoju funkcji wypoczynkowych i uzdrowiskowych dysponuje Eubea. Piękna plaża w otoczeniu sosnowego lasu towarzyszy wybrzeżu wyspy na odcinku od Chalkis do Aliwerion.
Gospodarka opiera się na turystyce, a także na rolnictwie: uprawa m.in. winorośli, oliwek, drzew cytrusowych, hodowla owiec i kóz. Na wyspach znaczenie ma też górnictwo, m.in.: boksytów, marmurów, rud antymonu, chromu, żelaza i manganu.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Encyklopedia Powszechna PWN. T. 5. Suplement. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 98.
- Sporady Południowe - gr. Noties Sporades
- Egejskie, Wyspy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-11-10].
Grecja (gr. Ελλάδα Elláda, IPA: [e̞ˈlaða] lub Ελλάς Ellás, IPA: [e̞ˈlas]), Republika Grecka (Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, IPA: [e̞ˌliniˈci ðimo̞kraˈtiˌa]) – kraj położony w południowo-wschodniej części Europy, na południowym krańcu Półwyspu Bałkańskiego. Graniczy z czterema państwami: Albanią, Macedonią Północną i Bułgarią od północy oraz Turcją od wschodu. Ma dostęp do czterech mórz: Egejskiego i Kreteńskiego od wschodu, Jońskiego od zachodu oraz Śródziemnego od południa. Grecja ma dziesiątą pod względem długości linię brzegową na świecie, o długości 14880 km. Poza częścią kontynentalną, w skład Grecji wchodzi około 2500 wysp, w tym 165 zamieszkałych. Najważniejsze to Kreta, Dodekanez, Cyklady i Wyspy Jońskie. Najwyższym szczytem jest wysoki na 2918 m n.p.m. Mitikas w masywie Olimpu.
Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców.
Warto wiedzieć że... beta
Attyka (starogr. Ἀττική Attikḗ, nowogr. Αττική Attikí łac. Attica) – kraina historyczna we wschodniej starożytnej Grecji, granicząca z Beocją oraz Megarą. Aktualnie Megarę zalicza się do Attyki. Obecnie Attyka to region administracyjny (nowogr. περιφέρεια periféria) w Republice Greckiej, graniczący z regionem Grecja Środkowa i regionem Peloponez.
WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
Dodekanez (gr. Δωδεκάνησα, Dodekánisa, co znaczy „dwanaście wysp”) – archipelag na Morzu Egejskim i prefektura (nomos) w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Południowe w Grecji ze stolicą w Rodos.
Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Lesbos (gr. Λέσβος) – jedna z największych wysp na Morzu Egejskim. Należy do Grecji i wchodzi w skład prefektury Lesbos w regionie administracyjnym Wyspy Egejskie Północne. Wyspa położona jest w Azji (na azjatyckim szelfie kontynentalnym) u wybrzeży Turcji, od Azji Mniejszej oddzielają ją cieśniny Muslim na północy i Lesbijska na wschodzie. W południowo-zachodnie wybrzeże wcina się zatoka Kalonis. Stolicą i największym miastem wyspy i prefektury Lesbos jest Mitylena. W starożytności mieszkała tam Safona.
Wyspy Sarońskie (gr. Νησιά του Αργοσαρωνικού) – archipelag w Grecji, położony na Zatoce Sarońskiej na wschód od Przesmyku Korynckiego i na południe od Półwyspu Attyckiego. Administracyjnie wyspy te należą do nomarchii Pireus w regionie Attyka. Do wysp archipelagu zaliczają się: Egina, Angistiri, Dokos, Hydra, Methana, Poros, Salamis, Spetses.
Archipelag (z stgr. Ἀρχιπέλαγος Archipelagos - nazwa prowincji bizantyjskiej obejmującej główne wyspy Morza Egejskiego) - grupa wysp położonych blisko siebie, najczęściej o wspólnej genezie i podobnej budowie geologicznej. Ze względu na ułożenie wysp można wyróżnić roje wysp - archipelagi składające się z bezładnie rozmieszczonych niedużych wysp oraz łańcuchy wysp, w których wyspy rozmieszczone są rzędem obok siebie.