Wojna polsko-rosyjska 1577-1582

Mapa Inflant w 1573

Okrucieństwa wojsk rosyjskich w Inflantach. Wydrukowano w “Zeyttung”, Norymberga,1561 r.

Wojsko polsko-litewskie 1576-1586

Rozejm w Jamie Zapolskim w 1582 roku, kolorem pomarańczowym zaznaczono terytoria oddane Rzeczypospolitej przez Carstwo Rosyjskie

Wojna polsko-rosyjska 1577–1582 – konflikt zbrojny pomiędzy Rzecząpospolitą a Carstwem Rosyjskim w latach 1577–1582 o Inflanty i ziemię połocką.

Hakownica to jeden z najstarszych typów ręcznej broni palnej. Powstała przed rokiem 1400 jako udoskonalenie prymitywnej rusznicy. Często zaliczana jest do najlżejszej kategorii dawnej artylerii.Krzysztof Mikołaj Radziwiłł zw. Piorunem herbu Trąby (ur. 1547 – zm. 20 listopada 1603 w Łosośnej) – hetman wielki litewski od 1589, wojewoda wileński od 1584, kasztelan trocki i podkanclerzy litewski od 1579, hetman polny litewski od 1572, podczaszy wielki litewski od 1569, krajczy wielki litewski od 1566, starosta kokenhauski, solecki, żyżmorski, urzędowski, aiński, borysowski, nowomyski.

Tło[ | edytuj kod]

Osobny artykuł: Dominium Maris Baltici.

W wyniku nierozstrzygniętej wojny litewsko-moskiewskiej 1558–1570, na mocy zawartego w 1570 trzyletniego rozejmu Rosja zachowała niektóre swoje podboje w Inflantach. Zatrzymała Narwę, Dorpat i ziemię połocką. Iwana IV Groźnego przed ponownym uderzeniem na Rzeczpospolitą powstrzymała bezpotomna śmierć Zygmunta II Augusta i możliwość wystawienia własnej kandydatury lub swojego syna Fiodora. W 1575 Iwan IV uderzył na Inflanty. Wojska rosyjskie zajęły port Salis, padła odizolowana Parnawa. 2000 kawalerii Jana Hieronimowicza Chodkiewicza nie było w stanie powstrzymać parcia Rosjan. Przerażona ludność uciekła do Rygi. Do piętnastu zamków inflanckich wysłano załogi w sile od 50 do 150 ludzi, składające się z Polaków, Litwinów i Niemców, wspierane przez czterotysięczną armię dowodzoną przez Jana Hieronimowicza Chodkiewicza oraz niewielkie siły hetmana polnego litewskiego Krzysztofa Radziwiłła Pioruna. Wysłani jesienią do Rosji posłańcy wiadomości o obiorze Stefana Batorego usłyszeli trudne do przyjęcia warunki: przyznanie carowi tytułów wielkiego księcia smoleńskiego i połockiego oraz zrzeczenie się Inflant. W styczniu 1577 wojska rosyjskie pojawiły się w Estonii i uderzyły na Rewel. Latem pod Pskowem zakończyła się koncentracja armii rosyjskiej szacowanej na 30 000 żołnierzy.

Tatarzy (nazwa własna: Tatarlar / Татарлар) – grupa ludów tureckich z Europy wschodniej oraz północnej Azji.Zgwałcenie – zmuszenie drugiej osoby do obcowania płciowego, poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności przez jedną lub wiele osób, posługujących się siłą fizyczną, przymusem, nadużyciem władzy, podstępem lub wykorzystujących niemożność wyrażenia świadomej zgody przez daną osobę. Sprawca zgwałcenia nazywany jest gwałcicielem.

Wybuch[ | edytuj kod]

Wykorzystując zaangażowanie Rzeczypospolitej w wojnie z Gdańskiem, w lipcu 1577 główna armia moskiewska dowodzona osobiście przez Iwana IV wtargnęła do Inflant. Uderzenie to poprzedził dywersyjno-rozpoznawczy wypad Tatarów moskiewskich, torujący drogę pułkowi straży przedniej kniazia Tymofieja Romanowicza Trubeckiego. Pochód wojsk rosyjskich poprzedzał Magnus Inflancki, który występował jako protektor ludności przed gniewem Iwana IV. Kolejne miasta inflanckie otwierały przed nim bramy. Jednak już wkrótce do miast uznających zwierzchność Magnusa wprowadzono załogi moskiewskie. Nieliczne siły polsko-litewskie wsparte przez oddziały kurlandzkie zmuszone zostały do wycofania się za Dźwinę. W ręce rosyjskie wpadły zamki Marienhaus, Kokenhausen, Rzeżyca, Dyneburg. W Schwanenburgu, który nie poddał się na pierwsze wezwanie, Rosjanie dokonali rzezi cywilnej ludności miasta. Kobiety gwałcono, mężczyzn ćwiartowano i rozrywano końmi, wbijano na pal. Do połowy września armia Iwana IV zajęła 27 zamków. W rękach polskich pozostała jedynie Ryga. Działania moskiewskie potępił Sejm Rzeszy w Ratyzbonie.

Newel (ros. Невель) – miasto w obwodzie pskowskim Federacji Rosyjskiej, położone nad jeziorem Newel 242 km na południowy wschód od Pskowa. Ludność 17 800 (2005).Bitwa pod Toropcem – starcie zbrojne, które miało miejsce 20 września 1580 pod Toropcem w czasie wojny polsko-rosyjskiej 1577-1582.

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Wojny inflanckie lub dominium Maris Baltici (pol. władztwo Morza Bałtyckiego) – seria konfliktów politycznych i zbrojnych w okresie od 1558 do 1583 roku między państwem polsko-litewskim (od 1569 roku Rzeczpospolitą Obojga Narodów), a Szwecją, Danią i Carstwem Rosyjskim o panowanie na morzu i ziemie zakonu inflanckiego (do 1525 roku gałąź zakonu krzyżackiego).

Chołm - miasto w Rosji, w obwodzie nowogrodzkim, 200 km na południe od Nowogrodu Wielkiego. W 2006 liczyło 4 089 mieszkańców. W jego okolicach miała miejsce operacja toropiecko-chołmska.

Wołga (ros. Волга, mar. Jul, tat. Idel, łac. Rha) – wielka rzeka w Rosji przeduralskiej. Długość – 3531 km, powierzchnia zlewni – 1380 tys. km², średni roczny przepływ u ujścia 8060 m³/s (254,35 km³ rocznie). Największa i najdłuższa rzeka Europy i Rosji przeduralskiej, największa i najdłuższa na świecie rzeka uchodząca do jeziora. Płynie wyłącznie przez Rosję, tylko skrajne wschodnie ramię delty – Kigacz wyznacza granicę z Kazachstanem. W wyniku prowadzonej w czasach radzieckich budowy licznych zbiorników retencyjnych i regulacji koryta, bieg Wołgi został skrócony o ponad 160 km.

Witebsk (biał. Віцебск, ros. Витебск) – miasto położone w północno-wschodniej części Białorusi, nad rzeką Dźwiną.

Węgrzy (t. Madziarzy, węg. l.poj. magyar, l.mn. magyarok) – naród europejski z grupy ludów ugrofińskich, zamieszkujący głównie własne państwo narodowe - Węgry w Europie Środkowej, posługujący się językiem węgierskim.

Podskarbi nadworny litewski, podskarbi dworny (łac. vicethesaurarius, subthesaurarius magni ducis Lithuaniae) – urząd centralny ministerialny I Rzeczypospolitej.

Michał Haraburda herbu Abdank (zm. 1586) – pisarz wielki litewski od 1566, kasztelan miński od 1584, starosta świsłocki, dyplomata i wojskowy.