Wiatraczek
Wentylator – (sprężarka) to maszyna przepływowa do transportowania powietrza z otoczenia do pomieszczenia lub odwrotnie,oraz innych gazów przez urządzenia technologiczne poprzez przewody, w której przyrost ciśnienia statycznego ze strony ssawnej jest wiekszy ze strony tłocznej (nie przekracza 13 kPa), a cała energia gazu jest zawarta w jej składowej kinetycznej.II wojna światowa – największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 8 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi.
Carl Zeiss AG - niemiecka firma produkująca różnorodny sprzęt optyczny. Od kilkudziesięciu lat zajmuje się także opracowywaniem i produkcją współrzędnościowych maszyn pomiarowych. Znana z wysokiej jakości wyrobów. Założona w 1846 przez Carla Zeissa, Ernsta Abbe i Otto Schotta w Jenie. Wyroby firmy to m.in. obiektywy fotograficzne, soczewki, okulary, szkła kontaktowe, lunety, lornetki, teleskopy, mikroskopy a nawet środki do czyszczenia optyki oraz mikrosilniki spalinowe JENA (głównie samozapłonowe) dla modelarzy. Częścią koncernu jest Carl Zeiss Sports Optics GmbH.
Wiatraczek – bardzo mały wiatrak. Zwykle używany jako zabawka.
Wiatraczki mają zazwyczaj rozmiary od kilku do kilkudziesięciu centymetrów. Energia kinetyczna przekazywana im przez poruszające się powietrze zwykle wystarcza jedynie do poruszania samym wiatraczkiem.
Urządzenia tej wielkości są stosowane jako zabawki poruszające się na wietrze. Czasem wiatraczki stosuje się w przydomowych gospodarstwach do odstraszania szkodników. Ruch i hałas obracającego się wiatraczka mają odstraszać niektóre ptaki, z kolei wiatraczki wbite w ziemię mają odstraszać np. krety dzięki drganiom przekazywanym do podłoża – nie jest jednak znana skuteczność takich zastosowań.
By zapewnić ciągłe obracanie się wiatraczka niezależnie od kierunku wiatru, umieszcza się wiatraczek w taki sposób, by jego patyczek, ustawiony pionowo, mógł swobodnie się obracać. Do tylnej części wiatraczka przytwierdza się pionowo (prostopadle do skrzydeł wiatraczka) płytkę ze sztywnego materiału. Płytka musi być na tyle duża, by stawiała większy opór dla wiatru niż śmigiełka wiatraczka. Dzięki temu wiatraczek będzie się zawsze obracał tak, by wiatr wiał wzdłuż płytki, a prostopadle do skrzydeł.
Nietypowym praktycznym zastosowaniem wiatraczka było użycie go na samym początku XX wieku w fotografii jako elementu przysłaniającego środek obiektywu w celu zrównoważenia winietowania. Wiatraczek taki, napędzany podmuchem z gruszki gumowej, zastosowano w jednym z pierwszych superszerokokątnych obiektywów – silnie winietującym obiektywie Hypergon o kącie widzenia 140°, obliczonym w 1900 r. przez Emila von Höegha, a produkowanym przez firmę Goerz, a następnie Zeiss. Obiektyw ten pomimo otworu względnego 22:1 zalecany był do stosowania z jeszcze większą przesłoną 31:1, a mimo to winietowanie wymagało korekcji. Dokonywano jej właśnie za pomocą obracającego się wiatraczka o specjalnym kształcie skrzydełek, który w największym stopniu zaciemniał środek pola widzenia, co działało dzięki temu, że przy tak małym świetle obiektywu czasy naświetlania były bardzo długie. Wiatraczek ten zastępował inne rozwiązanie – filtr szary z ciemniejszą częścią centralną.
Wiatraczki stosowane były też w okresie II wojny światowej w bombach lotniczych w mechanizmach uruchamiających się pod wpływem pędu powietrza podczas opadania bomby. Mechanizmy te służyły do samouzbrajania się bomby burzącej lub jako timery (opóźniacze) w bombach oświetlających.
W niektórych typach anemometrów wiatraczek jest podstawowym elementem czujnika przepływu płynu (cieczy lub gazu).
Potocznie terminem wiatraczka określa się niepoprawnie małe wentylatory, co z technicznego punktu widzenia jest błędem, gdyż wiatraczek jest maszyną przetwarzającą energię kinetyczną ruchu powietrza na energię kinetyczną ruchu obrotowego skrzydełek wiatraczka, podczas gdy wentylator działa w drugą stronę.
Origami[ | edytuj kod]
W sztuce origami wiatraczek jest częścią modelu tamatebako.
Przypisy[ | edytuj kod]
- R. Niemczyński, W. Żdżarski Zasady fotografii, cz. II, s. 238, Państwowe Wydawnictwa Techniczne, Warszawa, 1957.