Kościół Miłosierdzia Bożego w Wetlinie
Wetlina – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Cisna. Leży nad potokiem Wetlina, na granicy Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Krajobrazowego z Bieszczadzkim Parkiem Narodowym, przy drodze wojewódzkiej nr 897.
Nazwa miejscowości pochodzi od rodzaju wierzby „wetlyny”. Wieś należała do posiadłości rodu Kmitów.
Riaba Skała (1199 m n.p.m.) – szczyt górski w paśmie granicznym Bieszczadów Zachodnich, na granicy polsko-słowackiej.Droga wojewódzka nr 897 - droga wojewódzka o długości 111 km w południowo-wschodniej części województwa podkarpackiego, łącząca Tylawę z granicą państwa na przełęczy Beskid na południe od Wołosatego.
Wieś prawa wołoskiego w latach 1551-1600, położona w ziemi sanockiej województwa ruskiego. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Wieś lokowana na prawie wołoskim. Do 1553 Wetliną władał Piotr Kmita Sobieński, a po jego śmierci – bezdzietna wdowa Barbara Kmita z Herburtów. Po śmierci Barbary w 1580 wieś przejął jej brat, Stanisław Herburt.
Wielka Rawka (według różnych źródeł 1304 lub 1307 m n.p.m.) – najwyższy szczyt pasma granicznego w Bieszczadach Zachodnich.Mała Rawka (1272 m n.p.m.) – góra będąca kulminacją grzbietu Dział. Znajduje się niedaleko wsi Ustrzyki Górne w Bieszczadach Zachodnich. Na północny wschód odbiega z niej grzbiet, poprzez Wyżniańską Przełęcz biegnący ku Połoninie Caryńskiej. Leży 15 minut szlakiem górskim od Wielkiej Rawki, oddzielona od niej wysoko położoną przełęczą (1254 m n.p.m.), na której rośnie najwyżej występujący w polskich Bieszczadach las. Jej szczyt pokrywa niewielka połonina będąca doskonałym punktem widokowym na najbardziej znane bieszczadzkie masywy: grupę Tarnicy, Połoninę Wetlińską i Caryńską.
W połowie XIX wieku właścicielem posiadłości tabularnej Wetlina był Ksawery hr. Krasicki.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Wetlina”.
25 września 1944 wieś została zajęta przez wojska radzieckie.
Do 1945 zamieszkana przez Bojków, od 1945 całkowicie wysiedlona w wyniku walk LWP z UPA, zasiedlana ponownie na przełomie lat 50/60 XX w. Pierwszymi nowymi osadnikami byli pracownicy leśni oraz oo. bernardyni.
Wieś położona jest nieopodal źródła Wetlinki, będącej prawobrzeżnym dopływem rzeki Solinki. Od zachodu i południa otoczona jest szczytami górskimi Jawornik, Paportna (1198 m n.p.m.), od północy ciągnie się Połonina Wetlińska ze szczytem Roh (1255 m n.p.m.).
Barbara Kmita z Herburtów ( ur. ?, zm. w 1580) – córka Jana Herburta z Felsztyna i z Dobromila – podkomorzego przemyskiego, z matki Jadwigi (córki Piotra Chwala z Rozlowa –dziedzica na Pełniatyczach), zamężna z Piotrem Kmitą, właścicielka klucza sobieńskiego Leska, Olszanicy, Ustianowej, Smolnika, Tarnawy Niżnej, Tarnawy Wyżnej, Jaworzec nad Wetlinką, villarum hereditarium Ustyanowa, Wankowa, Szerednicza et Ropinka. W 1541 r. Piotr Kmita zapisał żonie Barbarze z Felsztyna 5000 zł na dobrach Sobnia. W 1553 zamek w Sobniu był w posiadaniu Barbary Kmity z Herburtów wdowy po Piotrze Kmicie. Wyszła za mąż za Andrzeja II Górkę, kasztelana międzyrzeckiego.Festiwal Sztuk Różnych „Bieszczadzkie Anioły” – kilkudniowa impreza odbywająca się w sierpniu w latach 2001–2009 w Bieszczadach w miejscowościach Cisna, Wetlina, Dołżyca.
W Wetlinie znajdowała się największa cerkiew w Karpatach – pięciokopułowa na planie krzyża. Dziś na jej miejscu znajduje się kościół rzymskokatolicki.
We wsi został ustanowiony pomnik żołnierzy WOP, którzy zginęli w walkach z oddziałami UPA.
Miejscowość jest siedzibą Stowarzyszenia Rozwoju Wetliny i Okolic, które w dolinie Wetlinki wytyczyło ścieżkę historyczną przebiegającą przez tereny nieistniejących wsi Jaworzec, Łuh i Zawój, otwartą 14 czerwca 2012. Od 2013 wydaje ono corocznie Czasopismo Historyczno-Krajoznawcze „Bieszczady Odnalezione”, nawiązujące nazwą do wspomnianej wyżej ścieżki historycznej i zawierające m.in. kilkuczęściową monografię Wetliny czy opracowanie dziejów bieszczadzkich kolejek wąskotorowych. Redaktorem naczelnym pisma jest Zbigniew Maj. W gronie autorów zamieszczanych tekstów znajdują się m.in.: Andrzej Pelisiak, Piotr Kotowicz, Łukasz Bajda, Szymon Modrzejewski i Marcin Glinianowicz.
Przełęcz im. Mieczysława Orłowicza – przełęcz w Bieszczadach Zachodnich, w masywie Połoniny Wetlińskiej; od 1974 nosi imię Mieczysława Orłowicza.Przełęcz Wyżniańska (855 m n.p.m.), dawniej zwana Prislip – przełęcz leżąca w Bieszczadach Zachodnich pomiędzy Berehami Górnymi a Ustrzykami Górnymi.
We wsi znajduje się rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Miłosierdzia Bożego.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
II Rzeczpospolita (II RP) – Rzeczpospolita Polska w latach 1918–1945, od odzyskania suwerenności państwowej w 1918 do wycofania uznania międzynarodowego dla Rządu RP na uchodźstwie w konsekwencji wykonania porozumień między mocarstwami wielkiej trójki na konferencji jałtańskiej w 1945.
Wojska Ochrony Pogranicza (WOP) – formacja wojskowa, część SZ PRL i służba MSW, odrębny rodzaj wojsk powołany do ochrony granic Polski.
Moczarne – osada śródleśna w Polsce, dawna wieś, położona w województwie podkarpackim, w powiecie leskim, w gminie Cisna.
Bojkowie – grupa etniczna górali mieszanego pochodzenia: rusińskiego i wołoskiego, zamieszkująca Karpaty Wschodnie od Wysokiego Działu w Bieszczadach na zachodzie, do doliny Łomnicy w Gorganach. Na zachodzie sąsiadowali z Łemkami, na wschodzie z Hucułami.
Stanisław Herburt (ur. 1524, zm. 1584) – syn Jana Herburta podkomorzego przemyskiego i Jadwigi córki Piotra Chwala z Rozlowa, dziedzica na Pełniatyczach, kasztelan lwowski, podkomorzy przemyski, starosta samborski (1569-1584) i drohobycki, żupnik ruski, (łac. Stanislaus Herborth de Fulstin castellanus Leopoliensis, capitaneus Samboriensis et Drohobicensis atque zupparius terrarum Russiae).
Województwo krośnieńskie – jednostka podziału administracyjnego istniejąca w latach 1975 – 1998. Położone w południowo-wschodniej części Polski, przy granicy ze Słowacją i Ukrainą. Graniczyło od zachodu z województwem nowosądeckim i tarnowskim, a od północy z rzeszowskim i przemyskim. Siedzibą władz województwa było Krosno.
Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.
.jpg)