Werona (wł. Verona, wymowa ) – miasto położone w północno-wschodnich Włoszech, w regionie administracyjnym Wenecja Euganejska (Veneto). Leży nad rzeką Adygą, u podnóża Alp Weneckich. Jest znaczącym ośrodkiem handlu i jednym z najbogatszych miast północnych Włoch.
Z 264 650 mieszkańcami (2008) stanowi drugie pod względem liczby ludności miasto w regionie. Obszar metropolitalny Werony zajmuje 1070,9 km²; zamieszkany jest przez około 500 000 ludzi.
Alemanowie, Alamanowie – germański związek plemienny; od III wieku n.e. prowadzący najazdy na zachodnie prowincje cesarstwa rzymskiego.Młyn wodny - budowla z urządzeniem do przemiału ziarna na mąkę i kaszę, poruszanym za pomocą koła wodnego lub turbiny wodnej, usytuowana nad rzekami. Bardzo rzadko budowane były młyny pływające.
Werona jest stolicą prowincji o tej samej nazwie, jednej z siedmiu, które wchodzą w skład regionu. Każdego roku jest odwiedzana przez setki tysięcy turystów ze względu na swoje bogactwo artystyczne i coroczne atrakcje, na przykład festiwal w Weronie. Jednym z zabytków Werony jest amfiteatr z czasów rzymskich, zwany Areną. Ciekawostką turystyczną Werony są domy Romea i Julii, bohaterów dramatu Williama Szekspira.
Geografia turyzmu – dyscyplina geografii zajmująca się przyrodniczymi oraz antropogenicznymi uwarunkowaniami i następstwami ruchu turystycznego. Pojęcie Turyzm obejmuje całokształt zagadnień teoretycznych, geograficznych, gospodarczych, przyrodniczych, statystycznych, prawnych, kulturalnych, społecznych związanych z turystyką.Droga krajowa – jedna z kategorii dróg publicznych, umożliwiających krajową i międzynarodową komunikację kołową pomiędzy dużymi miastami oraz ogólnodostępnymi przejściami granicznymi, która jest rekomendowana do ruchu długodystansowego i tranzytowego.
Swoją pozycję historyczno-ekonomiczną miasto zawdzięcza położeniu geograficznemu i porządkowi hydrogeologicznemu.
Poskromienie złośnicy (oryg. Taming of the Shrew) – komedia Williama Szekspira z 1594. Została opublikowana w Pierwszym Folio w 1623.Della Scala, albo Scaligeri - ród magnacki, który panował w Weronie przez sto dwadzieścia pięć lat, od 1262 do 1387. Za czasów Mastino I della Scala forma rządów w Weronie przeszła od komuny średniowiecznej do signorii, chociaż właściwe przejęcie władzy nastąpiło za jego brata, Alberto. Czasy Cangrande I to okres największej świetności i potęgi Werony. Panowanie rodu della Scala w Weronie zbiegło się z konfliktem między Gwelfami i Gibelinami. Władcy Werony starali się wykorzystać ją do osiągnięcia swoich celów, dlatego sprzymierzali się zazwyczaj z Gibelinami, a Cangrande I uznawany był nawet za przywódcę Ligi Gibelinów.
Geografia[]
Miasto położone jest 59 metrów nad poziomem morza, u podnóża wzgórz św. Piotra, wyrastających z południowych gór Lessini. Werona wznosi się wzdłuż brzegów Adygi, w punkcie, w którym ta dociera do Niziny Padańskiej i tworzy charakterystyczny podwójny meander (30 kilometrów na wschód od jeziora Garda).
Via Postumia, droga rzymska o długości około 521 km, przecinała całą Galię Przedalpejską - od Genui do Akwilei. Jej budowa została zainicjowana w 148 p.n.e. przez konsula Spuriusza Postumiusa Albinusa Magnusa, od którego imienia pochodzi jej nazwa.Żelazna kurtyna – określenie porządku pojałtańskiego, które spopularyzował Winston Churchill 5 marca 1946 roku, podczas historycznego przemówienia w amerykańskim mieście Fulton w stanie Missouri. Wygłosił on tam zdanie o "żelaznej kurtynie" (ang. iron curtain), przebiegającej od Szczecina po Triest.
Niegdyś miasto było punktem węzłowym transportu naziemnego i wodnego północno-wschodnich Włoch. W starożytnym Rzymie był to bowiem punkt styku czterech dróg rzymskich: Via Gallica, Via Claudia Augusta, Vicum Veronensium i Via Postumia. Także dzisiaj Werona tworzy istotny węzeł komunikacyjny z siecią autostrad – ze względu na swoje położenie na skrzyżowaniu trzech głównych szlaków, które prowadzą z centralnych i północno-zachodnich Włoch przez przełęcz Brenner.
Zimna wojna – trwający w latach 1947-1991 stan napięcia oraz rywalizacji ideologicznej, politycznej i militarnej pomiędzy ZSRR i państwami satelitarnymi ZSRR skupionymi od 1955 w Układzie Warszawskim a także państwami pozaeuropejskimi pod hegemonią ZSRR (określanych jako blok komunistyczny, lub wschodni), a państwami niekomunistycznymi skupionymi od 1949 w NATO i paralelnych blokach obronnych (SEATO, CENTO) - pod politycznym przywództwem Stanów Zjednoczonych (określanych jako blok zachodni). Zimnej wojnie towarzyszył wyścig zbrojeń obu bloków militarnych wywołany polityką ZSRR dążącego do rozszerzania zasięgu jego światowej ekspansji terytorialnej i narzucania siłą ustroju komunistycznego i kontrakcją USA i jego sojuszników w tej sprawie.Amstel Gold Race – jeden z największych klasycznych (jednodniowych) kolarskich wyścigów świata. Rozgrywany najczęściej w kwietniu, w Holandii. Pierwszy Amstel Gold Race miał miejsce w 1966 roku, na aż 302-kilometrowej trasie z Bredy do Meerssen, a zwycięzcą (z czasem prawie ośmiu godzin) został Francuz Jean Stablinski. Już od pierwszej edycji Amstel Gold Race rozgrywany był w kwietniu, stając się konkurencyjną imprezą dla wyścigu Paryż-Bruksela.
Zgodnie z zarządzeniem PCM 3274 z 20.03.2003 wskaźnik ryzyka sejsmicznego klasyfikuje Weronę w trzeciej strefie.
Klimat[]
Klimat Werony jest bardzo zróżnicowany: latem dominuje typ śródziemnomorski, przede wszystkim ze względu na wpływ jeziora Garda, z wysoką wilgotnością oraz temperaturami, zimą zaś klimat kontynentalny z wysoką wilgotnością i niską temperaturą. Coraz rzadsze jest zjawisko mgieł, występujących od zachodu słońca aż do późnego ranka, które są spowodowane wysoką wilgotnością powietrza zimą. Średnie temperatury w lipcu utrzymują się powyżej 24 °C, podczas gdy w styczniu wynoszą około 1 °C.
Porządek joński to jeden z trzech podstawowych porządków architektonicznych występujących w architekturze starożytnej Grecji. Ma dwie odmiany: attycką i małoazjatycką, różniące się przede wszystkim detalami bazy i belkowania. Powstał w Azji Mniejszej na przełomie VII i VI w. p.n.e. pod wpływem budownictwa ludów Wschodu.Amfiteatr w Weronie, popularnie zwany Areną – starożytny rzymski amfiteatr znajdujący się we włoskiej Weronie, trzeci co do wielkości po Koloseum i amfiteatrze w Kapui.
Opady atmosferyczne wysokie są między końcem kwietnia a początkiem czerwca, a także na przełomie października i listopada, zaś szczyt osiągają w sierpniu. Okres zimy – od końca listopada aż do marca – to okres mniej deszczowy ze średnimi opadami przekraczającymi 50 mm na miesiąc, lecz odczuwalny jest jako okres najbardziej wilgotny.
Sztuka romańska (styl romański, romanizm, romańszczyzna) – styl w sztukach plastycznych XI-XIII wieku, ukształtowany w Europie zachodniej (na zachód od Renu), na terenach zajmowanych obecnie przez dzisiejsze północne Włochy, Francję i zachodnie Niemcy. Wkrótce zasięgiem nowego stylu objęte zostały kolejne tereny Europy i wraz z prowadzonymi wyprawami krzyżowymi przeniknął na Bliski Wschód. Czas trwania sztuki romańskiej był niejednolity; występowały także różnice w stylu między poszczególnymi regionami. Sztuka ta wyrosła na bazie antyku oraz doświadczeń sztuki karolińskiej i ottońskiej, także bizantyńskiej. Romanizm związany był przede wszystkim z Kościołem i stąd obecny był przede wszystkim w sztuce sakralnej.Modena (w dialekcie modeńskim Mòdna) – miasto i gmina w północnych Włoszech, w regionie Emilia-Romania, w prowincji Modena. Leży w dolinie Padu; przepływają przez nią dwie rzeki: Secchia i Panaro. 10 kilometrów na południe od miasta zaczynają się pierwsze wzniesienia Apeninów, a konkretnie Apeniny Toskańsko-Emiliańskie (Appennino Tosco-emiliano).
Z prawnego punktu widzenia gmina Werony znajduje się w „strefie klimatycznej E” z 2468 stopniodniami, tak więc maksymalny dozwolony limit włączenia ogrzewania od 15 października do 15 kwietnia wynosi 14 godzin dziennie.
Średnia temperatura minimalna dla całego roku wynosi 7,9 °C, a maksymalna 17,5 °C. Suma opadów atmosferycznych w ciągu roku to 819,4 mm, a liczba dni deszczowych 86.
Hydrografia[]
Adyga obok wzgórza św. Piotra (na fotografii z XIX w.)
Dziś Adyga płynie wewnątrz potężnych murów, wałów wybudowanych po ogromnej powodzi w 1882 roku dla ochrony miasta przed kolejnymi wylewami. Obecnie rzeka jest zamknięta pomiędzy murami i nie ma wpływu na rozbudowę miasta, ale do czasów stosunkowo niedawnych Werona była miastem w znacznej mierze zależnym od Adygi ze względu na bogatą działalność handlową i przemysłową, dla rozwoju których rzeka jest niezbędna. Adyga była jedyną drogą komunikacji żeglownej aż do Trydentu: począwszy od czasów antycznych była używana do transportu towarów. Przebieg transportu był obsługiwany z nabrzeży, budek celnych, wież na obu stronach rzeki, zamków i fortec. Dawniej Werona oraz osady, które znajdowały się nad rzeką, prowadziły gospodarkę opartą bezpośrednio na istnieniu rzeki. Wzdłuż jej brzegów były wyrabiane bloki z marmuru i drewno, które następnie transportowano jej wodami. Używano tych budulców do wznoszenia stoczni okrętowych, licznych młynów wodnych, pomp odwadniających, magazynów, siedzib małych przedsiębiorstw, ale również używano w działalności rzemieślniczej.
Juventus Football Club SpA (znany jako Juventus lub Juve) – włoski klub piłkarski założony 1 listopada 1897 roku jako FC Juventus przez grupę uczniów, z liceum Massimo d’Azeglio. Zespół ma siedzibę w Turynie. Często jest przez to niepoprawnie nazywany Juventusem Turyn.Fryderyk I Barbarossa (Rudobrody) (ur. ok. 1125, zm. 10 czerwca 1190) – z dynastii Hohenstaufów, syn księcia Szwabii - Fryderyka II i księżniczki Judyty, córki księcia Bawarii Henryka IX Czarnego (zm. 1126) z rodu Welfów, konkurencyjnego w tamtym okresie wobec Hohenstaufów. Po śmierci ojca (1147) przyjął tytuł księcia Szwabii (jako Fryderyk III), 4 marca 1152 został wybrany na króla niemieckiego, a 18 czerwca 1155 został koronowany na Świętego Cesarza Rzymskiego. W latach 1154–1186 był również królem Włoch. W swych rządach wzorował się na najważniejszych cesarzach, między innymi Justynianie I Wielkim i Karolu Wielkim.
Rzeka miała odnogi, które dzisiaj już nie istnieją: obok amfiteatru od głównego nurtu odłączała się na lewo gałąź Acqua Morta (Martwej Wody), nazywanej tak ze względu na powolny przepływ jej wód, które ponownie się łączyły z główną rzeką przy moście Navi, kształtując wysepkę. Adigetto, nazywane także Rofiól, było natomiast szeroką fosą poszerzoną w epoce średniowiecza w celach obronnych. Odnoga ta odłączała się od Adygi zaraz za Castelvecchio i płynęła na południe wzdłuż murów miejskich, po czym wpływała ponownie do Adygi. Dzięki temu miasto niemalże w całości zostało objęte wewnętrznym meandrem Adygi – było wyspą trudną do zdobycia. Inną odnogą rzeki jest Lorì, bardzo krótki strumień, który wytryskuje ze wzgórza obok przedmieść Avesy i wpływa do Adygi po kilku kilometrach. Strumień jest kojarzony z praczkami z Avesy, piorącymi tkaniny dla hoteli, szpitali i zamożnych mieszkańców całego miasta. Oprócz wspomnianych odnóg rzeki zbudowano również sieć ponad siedemdziesięciu połączeń, które zapewniały przepływ wody w obszarze zamieszkanym.
<|||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| |||||||||| - |||||||||| |||||||||| ||||||||||>Guglielmo Marconi (ur. 25 kwietnia 1874 w Bolonii, Włochy - zm. 20 lipca 1937 w Rzymie, Włochy) – włoski fizyk i konstruktor. Jeden z pionierów radia i przemysłu elektronicznego. Laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1909 za wkład w rozwój telegrafii bezprzewodowej.
Adyga przed romańskim mostem świętego Piotra
Charakterystyczne były młyny, stojące na platformach lub pływających pontonach tak, aby mogły przystosować się do zmiany poziomu wód. Na pontonie znajdowały się koło młyńskie i drewniana budka, w której były gromadzone kamienie młyńskie. Mostki nazywane peagno łączyły platformę z brzegiem. Młyny po raz pierwszy zostały udokumentowane w średniowieczu, wiele z nich było kontrolowanych przez lokalne klasztory, które dawniej miały prawo do wykorzystywania wód rzeki. Grupy młynów znajdowały się obok San Zeno, San Giorgio w Braida i w Sottoriva. Ich liczba wzrosła w ciągu wieków do ponad 400 w XIX wieku, by następnie sukcesywnie się zmniejszać ze względu na rozwijającą się industrializację, aż do całkowitego zaniknięcia na początku XX wieku.
Zakon Braci Mniejszych (łac. Ordo Fratrum Minorum, siglum: OFM, pot. franciszkanie, franciszkanie brązowi) – katolicka wspólnota zakonna z grupy zakonów żebrzących. Założona w 1209 przez św. Franciszka z Asyżu. Jeden z największych zakonów katolickich (ponad 13 tys. braci). Do wspólnoty należą na równych prawach zarówno kapłani, jak i bracia laicy. Kościół zalicza Braci Mniejszych do instytutów kleryckich.Pokój w Lunéville 1801 – traktat pokojowy kończący wojnę Republiki Francuskiej ze Świętym Cesarstwem Rzymskim Narodu Niemieckiego. Podpisany 9 lutego 1801 w Lunéville w Lotaryngii.
Powódź, która miała miejsce 16 września 1882, zalała większą część miasta, niszcząc setki domów, burząc dwa mosty i zabijając wielu ludzi. Ta klęska żywiołowa zmusiła mieszkańców do znacznej modyfikacji biegu rzeki. Wiele z tych prac było przeprowadzonych w okresie 1882–1895 i zmieniło na zawsze wygląd miasta. Koryto Adygi zostało poszerzone i oczyszczone, zostały wybudowane mury wzdłuż całego miasta, a także zamknięto Adigetto i Acqua Morta. Aby skierować część wód w inną stronę, wykopano kanał przemysłowy Camuzzoni (nazwany tak ku czci burmistrza, będącego w służbie od 1867 do 1883 roku). Kanał odgałęzia się w dzielnicy Chievo (gdzie w 1923 roku została wybudowana zapora wodna) i przepływa 7,5 km w kierunku południowo-wschodnim aż do wpłynięcia do Adygi w dolinie miasta.
Czarownica – osoba, w niektórych wierzeniach ludowych kobieta, zajmująca się czarną magią, kojarzona z siłami nieczystymi – często z szatanem. W folklorze pojawiają się także dobre czarownice, które zajmują się białą magią.Sycylia (wł., łac. Sicilia, w starożytności Trinacria) – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (25 710 km²), leżąca na południowy zachód od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją wąska Cieśnina Mesyńska. Zamieszkuje ją około 5 milionów mieszkańców.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7]
Warto wiedzieć że... beta
Królestwo Lombardzko-Weneckie (wł. Regno Lombardo-Veneto, niem. Königreich Lombardo-Venetien) – państwo w północnych Włoszech. Utworzone w 1815 na mocy postanowień kongresu wiedeńskiego na terenach włoskich przyłączonych do Cesarstwa Austriackiego. W 1859 Lombardia została przyłączona do Królestwa Sardynii, a w 1866 Włochy anektowały Wenecję. Monarchę reprezentował wicekról, którym podlegali gubernatorzy, odrębny dla części lombardzkiej, odrębny dla weneckiej.
Fortyfikacja (z łac. fortificatio – umocnienie) – zespół obiektów wojskowych w postaci odpowiednich budowli i urządzeń, przeznaczonych do prowadzenia działań obronnych.
Inwestytura (łac. przyobleczenie, ubranie) – nadawanie dóbr seniora wasalowi, przy zachowaniu ceremoniału i zasad prawa lennego.
W Weronie – wiersz Cypriana Kamila Norwida napisany ok. 1847 roku, inspirowany historią Romea i Julii. Początkowo był tytułowany przez poetę jako Nad grobem Julii Capulleti w Weronie. Wiersz zbudowany jest z czterech strof tercynowych. W latach 70. XX wieku wiersz spopularyzowała piosenkarka Wanda Warska śpiewając go do muzyki Andrzeja Kurylewicza (na płycie Muzyka teatralna i telewizyjna).
Małżeństwo – związek dwóch osób, zazwyczaj kobiety i mężczyzny, zatwierdzony prawnie i społecznie, regulowany zasadami, obyczajami, przekonaniami i postawami, określającymi prawa i obowiązki stron małżeństwa (partnerów) oraz status ich możliwego potomstwa. Małżeństwu powszechnie przypisuje się rolę założycielską wobec rodziny, co wiąże się z opieką nad dziećmi, ich wychowaniem i socjalizacją. Małżeństwo jest zazwyczaj potwierdzone przez ślub uznający jego strony za małżonków oraz niesie za sobą skutki prawne określone prawem małżeńskim.
Melodramat (gr.) – gatunek literacki lub filmowy o sensacyjnej fabule, zwykle miłosnej, nasyconej patetyczno-sentymentalnymi efektami i kończącej się z reguły pomyślnie dla bohaterów szlachetnych, a źle dla tzw. "czarnych charakterów". Początki melodramatu sięgają XVIII wieku, kiedy był to utwór dramatyczny opatrzony muzyką. Schemat miłości w melodramacie: miłość + przeszkoda nie do pokonania = cierpienie. Melodramat zatem to film o miłości trudnej lub niemożliwej do zrealizowania.
Serie C2, jest czwartą po (Serie A, Serie B i Serie C1) w kolejności ligą piłkarską we Włoszech. Grają w niej 54 zespoły. Z każdej grupy (A, B, C) bezpośrednio do Serie C1 awansują dwa pierwsze zespoły. Drużyny zajmujące w swojej grupie miejsca 3 lub 4 grają o awans w barażach. Drużyny zajmujące trzy ostatnie miejsca w grupie spadają bezpośrednio (zespół czwarty od końca gra w barażach o utrzymanie) do Serie D (5 Liga).
