Wazelina
Przeczytaj także...
Temperatura topnienia – temperatura, w której kryształ zamienia się w ciecz. Jest to też najwyższa możliwa temperatura, w której może rozpocząć się krystalizacja tej substancji. Krystalizacja zachodzi jednak często przy niższej temperaturze niż temperatura topnienia, co zależy od wielu czynników, np. obecności zarodków krystalizacji, tempa schładzania czy ciśnienia.Międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego (ang. International Chemical Safety Card, ICSC) – dokument będący krótkim podsumowaniem danych dotyczących bezpiecznego użycia substancji chemicznej oraz zagrożeń i ryzyka stwarzanych przez tę substancję. Karty przygotowywane są w ramach Międzynarodowego Programu Bezpieczeństwa Chemicznego we współpracy z Komisją Europejską i innymi instytucjami.
Odbyt (łac. anus) – w anatomii końcowy otwór przewodu pokarmowego. Odbyt zamykany jest przez wieniec silnych mięśni tworzących zwieracz odbytu. Podstawową funkcją odbytu jest opróżnianie przewodu pokarmowego z kału w procesie defekacji.
Temperatura topnienia – temperatura, w której kryształ zamienia się w ciecz. Jest to też najwyższa możliwa temperatura, w której może rozpocząć się krystalizacja tej substancji. Krystalizacja zachodzi jednak często przy niższej temperaturze niż temperatura topnienia, co zależy od wielu czynników, np. obecności zarodków krystalizacji, tempa schładzania czy ciśnienia.Międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego (ang. International Chemical Safety Card, ICSC) – dokument będący krótkim podsumowaniem danych dotyczących bezpiecznego użycia substancji chemicznej oraz zagrożeń i ryzyka stwarzanych przez tę substancję. Karty przygotowywane są w ramach Międzynarodowego Programu Bezpieczeństwa Chemicznego we współpracy z Komisją Europejską i innymi instytucjami.
Odbyt (łac. anus) – w anatomii końcowy otwór przewodu pokarmowego. Odbyt zamykany jest przez wieniec silnych mięśni tworzących zwieracz odbytu. Podstawową funkcją odbytu jest opróżnianie przewodu pokarmowego z kału w procesie defekacji.
Wazelina – substancja mazista, dość rzadka, bezwonna, niskotopliwa, niewysychająca, koloru od białego poprzez żółty do brązowego - we wszystkich wypadkach dość prześwitująca. Jest mieszaniną węglowodorów parafinowych (alkanów) z pogranicza stałego i ciekłego stanu skupienia w normalnych warunkach otoczenia (temperatura topnienia 35–45 °C) – głównie są to dokozan (C22H46) i trikozan (C23H48). W innych wersjach może wykazywać wyższą temperaturę topnienia (36–60 °C) i zawierać głównie nasycone węglowodory zawierające >25 atomów węgla.
Alkany (łańcuchowe węglowodory nasycone, parafiny od łac. parum affinis – mało reaktywne) – organiczne związki chemiczne zbudowane wyłącznie z atomów węgla i wodoru, przy czym atomy węgla połączone są ze sobą wyłącznie wiązaniami pojedynczymi.Mieszanina – układ dwóch lub więcej pierwiastków lub związków chemicznych zmieszanych ze sobą w dowolnym stosunku i wykazujących swoje indywidualne właściwości.
Nazwa pochodzi od marki Vaseline(ang.), która upowszechniła się jako określenie ogólne produktu tego typu.
Właściwości[]
Zastosowania[]
Rodzaje[]
Wyróżnia się następujące rodzaje wazeliny:
Substancja – materia składająca się z obiektów (cząstek, atomów) posiadających masę spoczynkową. Substancją nie jest zatem np. fala lub pole fizyczne (grawitacyjne, elektryczne).Parafina (z łac. parum affinis – "niskie powinowactwo") – mieszanina stałych alkanów (powyżej 20 atomów węgla w cząsteczce), wydzielana m.in. z ciężkich frakcji o temperaturze wrzenia ponad 350 °C ropy naftowej lub z frakcji smół wytlewnych z węgla brunatnego. Zależnie od stopnia rafinacji jasnożółta do białej, ma postać krystalicznego wosku (tłusta w dotyku), nierozpuszczalna w wodzie i etanolu, lecz rozpuszczalna w wielu innych rozpuszczalnikach organicznych (np. w terpentynie, eterze).
Wazelina techniczna (surowa, nieoczyszczona) ma kolor brązowy i może być nisko- lub wysokotopliwa. Stosowana jako smar i środek zabezpieczający przed korozją. Niskotopliwa ma lepsze własności smarujące.
Wazelina biała (farm. Vaselinum album) i wazelina żółta (farm. Vaselinum flavum) różnią się między sobą stopniem oczyszczenia. Wazelinę białą otrzymuje się przez powtórne oczyszczenie wazeliny żółtej oraz jej wybielenie. Obydwa rodzaje wazeliny posiadają swoje monografie szczegółowe w farmakopeach, stanowią surowce farmaceutyczne.
Benzyna – (łac. benzoe → nazwa żywicy jednego z drzew egzotycznych) jeden z głównych rodzajów paliwa stosowanego do napędu samochodów, samolotów i niektórych innych urządzeń posiadających silnik spalinowy. Stosowana także jako rozpuszczalnik.Wyższe alkany – alkany zbudowane z więcej niż 10 atomów węgla. Według innych definicji alkany podzielić można na średnie alkany (C
6–C
16) będące w warunkach otoczenia cieczami i wyższe alkany (powyżej C
16) mające postać stałą (parafina) bądź też uznać za wyższe alkany te, które nie są wyodrębniane w czasie otrzymywania jako czyste związki, tylko w postaci mieszaniny homologów (powyżej C
6). Wyższe alkany otrzymywane są w procesie przeróbki ropy naftowej – do ich wydzielenia stosuje się m.in. metodę krystalizacji ekstrakcyjnej, wykorzystującą klatraty izomerów liniowych z mocznikiem, lub sita molekularne (pozwala to na osiągnięcie wysokiego stopnia oczyszczenia z izomerów rozgałęzionych i innych związków). Mogą zostać również otrzymane na drodze syntezy Fischera-Tropscha.
Z wazeliny białej otrzymuje się wazelinę kosmetyczną. W tym celu dodaje się do niej barwniki i substancje zapachowe.
Zobacz też[]
Przypisy
- ↑ Jerzy Chodkowski (red.): Mały słownik chemiczny. Wyd. V. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ Petrolatum (white) (ICSC: 1440) (ang.) Międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego. Międzynarodowy Program Bezpieczeństwa Chemicznego. [dostęp 2011-11-02].
- Vaseline. Dictionary.com. [dostęp 2015-04-09].
- wazelina. W: Słownik języka polskiego [on-line]. PWN. [dostęp 2015-04-09].
Bibliografia[]
Pochwa (łac. vagina) – odcinek żeńskich dróg rodnych. Jest przewodem mięśniowo-błoniastym, silnie rozciągliwym i elastycznym, długości 5 cm do 14 cm (zazwyczaj 6 cm do 8 cm), stanowiącym połączenie między macicą a przedsionkiem pochwy, będącym częścią sromu (pudendum feminum). Najwęższa w swojej dolnej części stopniowo się rozszerza. W części środkowej ma około 2 cm do 3 cm szerokości. Pochwa stanowi miejsce wprowadzenia nasienia, obejmując prącie w czasie kopulacji oraz drogę, którą wydostaje się płód podczas porodu, a także drogę odpływu krwi menstruacyjnej. W czasie rozwoju płodowego powstaje z połączenia części dystalnych przewodów przyśródnerczowych (przewodów Müllera).Maść (łac. unguentum) - to półstała postać leku przeznaczona wyłącznie do użytku zewnętrznego. Może być stosowana na skórę, błony śluzowe, do oczu, do uszu, do nosa, do odbytnicy oraz do pochwy. Składa się z substancji leczniczej, która jest rozpuszczona, zemulgowana lub zawieszona w substancji zwanej podłożem maści. Maści mają postać i konsystencję umożliwiającą rozsmarowywanie oraz zapewniającą odpowiednią przyczepność. Powinny mieć jednorodny wygląd w całej swojej objętości. Maści mogą działać miejscowo, tylko na naskórek, lub ogólnoustrojowo (gdy substancja lecznicza dostaje się do krwi).
Warto wiedzieć że... beta
Międzynarodowy Program Bezpieczeństwa Chemicznego (ang. International Programme on Chemical Safety, IPCS) – program powstały w 1980 roku będący wspólnym przedsięwzięciem Światowej Organizacji Zdrowia, Międzynarodowej Organizacji Pracy i Programu Środowiskowego Organizacji Narodów Zjednoczonych stworzonym na podstawie rekomendacji przyjętych na Konferencji sztokholmskiej w 1972 roku. Celem programu jest stworzenie naukowych podstaw bezpiecznego użycia substancji chemicznych oraz wspieranie narodowych programów dotyczących bezpieczeństwa chemicznego, który realizowany jest poprzez m.in.
Wyższe alkany – alkany zbudowane z więcej niż 10 atomów węgla. Według innych definicji alkany podzielić można na średnie alkany (C
6–C
16) będące w warunkach otoczenia cieczami i wyższe alkany (powyżej C
16) mające postać stałą (parafina) bądź też uznać za wyższe alkany te, które nie są wyodrębniane w czasie otrzymywania jako czyste związki, tylko w postaci mieszaniny homologów (powyżej C
6). Wyższe alkany otrzymywane są w procesie przeróbki ropy naftowej – do ich wydzielenia stosuje się m.in. metodę krystalizacji ekstrakcyjnej, wykorzystującą klatraty izomerów liniowych z mocznikiem, lub sita molekularne (pozwala to na osiągnięcie wysokiego stopnia oczyszczenia z izomerów rozgałęzionych i innych związków). Mogą zostać również otrzymane na drodze syntezy Fischera-Tropscha.
Etery – organiczne związki chemiczne, w których występują wiązania C-O-C, przy czym żaden z atomów węgla nie jest związany z więcej niż jednym atomem tlenu.
Wazelina hydrofilowa (farm. Vaselinum hydrophylicum, syn. Petrolatum hydrophylicum) – bezwodne, farmaceutyczne podłoże maściowe o właściwościach absorpcyjnych i lipofilowych. W Polsce pierwsza monografia szczegółowa tego preparatu galenowego pojawiła się w Farmkaopei Polskiej V, supl. 1 (1995 r.). W skład podłoża wchodzą następujące składowe: cholesterol 3 cz., alkohol stearylowy 3 cz., wosk biały 8 cz., wazelina biała 86 cz.
Wydawnictwo „Wiedza Powszechna” w Warszawie – wydawca słowników dwujęzycznych i podręczników do nauki języków obcych, słowników i poradników języka polskiego, podręczników do nauki języka polskiego dla cudzoziemców oraz popularnych rozmówek, a także leksykonów i książek popularnonaukowych z różnych dziedzin.
Woda (tlenek wodoru; nazwa systematyczna IUPAC: oksydan) – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym. W stanie gazowym wodę określa się mianem pary wodnej, a w stałym stanie skupienia – lodem. Słowo woda jako nazwa związku chemicznego może się odnosić do każdego stanu skupienia.
Farmakopea (kodeks apteczny) – urzędowy spis leków dopuszczonych w danym kraju lub na danym terenie do obrotu, oraz obwarowany tymi samymi zastrzeżeniami spis surowców służących do ręcznego sporządzania niektórych z tych leków w aptece (leków recepturowych). Zawiera opis wszystkich tych substancji, sposoby ich przechowywania oraz dostępu do nich osób powołanych, rodzaje opakowań, dozwolone metody dystrybucji, dawkowanie, sposoby kontroli jakości, a w przypadku leków robionych w aptece, także metody ich przygotowywania. Opisuje też metody identyfikacji leków, ich standaryzację, sposoby nazewnictwa i możliwe zamienniki.