Warszawa

Hejnał warszawski

Warszawa, miasto stołeczne Warszawa (m.st. Warszawa) – stolica Polski i województwa mazowieckiego, największe miasto w kraju, położone w jego centralnej części, na Nizinie Środkowomazowieckiej, na Mazowszu, nad Wisłą.

Droga krajowa nr 79 – droga krajowa przebiegająca z centralnej przez południowo-wschodnią do południowej części kraju. Jeden z trzech traktów komunikacyjnych łączących Katowice i Kraków. Przez większość trasy podąża za biegiem Wisły.Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.

Prawa miejskie uzyskała przed 1300. W 1569 mocą unii lubelskiej Warszawa została ustanowiona miejscem obrad sejmów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Od 1573 odbywały się tam wolne elekcje. Po 1596 do Warszawy przeniesiono dwór królewski i urzędy centralne, a w 1611 w rozbudowanym Zamku Królewskim na stałe zamieszkał król Zygmunt III Waza. Miejsce obrad sejmików generalnych województwa mazowieckiego i sejmików ziemskich ziemi warszawskiej od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku.

Prusy Południowe (niem. Südpreußen) – prowincja Królestwa Prus istniejąca w latach 1793–1807 na części ziem uzyskanych w wyniku rozbiorów Rzeczypospolitej.Lądowisko Szaserów – lądowisko sanitarne w Warszawie, w dzielnicy Praga Południe, położone przy ul. Szaserów 128. Przeznaczone jest do wykonywania startów i lądowań śmigłowców sanitarnych i ratowniczych w dzień i w nocy, o dopuszczalnej masie startowej do 12 000 kg.

Warszawa jest największym miastem w Polsce pod względem liczby ludności i powierzchni. Jest również jedynym polskim miastem, którego ustrój jest określony odrębną ustawą. Od 2002 jest gminą miejską mającą status miasta na prawach powiatu. W jej skład wchodzi 18 jednostek pomocniczych – dzielnic m.st. Warszawy.

Warszawa jest ważnym ośrodkiem naukowym, kulturalnym, politycznym oraz gospodarczym. Tutaj znajdują się siedziby m.in. Prezydenta RP, Sejmu i Senatu, Rady Ministrów oraz Narodowego Banku Polskiego. Warszawa jest także siedzibą agencji Frontex, odpowiedzialnej za bezpieczeństwo granic zewnętrznych Unii Europejskiej, oraz Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR), agendy OBWE.

Mieczysław Bareja (ur. 18 października 1939 w Siedlcach, zm. 10 lutego 2003) – polski prawnik, prezydent Warszawy w 1994.Wisła w Warszawie płynie przez całą długość miasta, na odcinku około 31 km, środkiem Doliny Wisły położonej pomiędzy dwiema wysoczyznami morenowymi - Równiną Warszawską i Wołomińską.

Warszawa została wyróżniona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Orderem Krzyża Grunwaldu I klasy, Krzyżem Niepodległości z mieczami i Warszawskim Krzyżem Powstańczym.

W 2020 think tank Globalization and World Cities (GaWC), badający wzajemne stosunki pomiędzy miastami świata w kontekście globalizacji zaliczył Warszawę do kategorii Alpha-.

Nazwa[ | edytuj kod]

Nazwa miasta zaczęła pojawiać się w dokumentach w XIV wieku jako Warszewa, a od XV wieku również jako Warszowa. Najprawdopodobniej pochodzi od formy dzierżawczej imienia Warsz (skróconej formy staropolskiego imienia Warcisław lub Wrocisław). Było ono używane m.in. przez przedstawicieli rodu Rawów (Rawiczów) herbu Rawa, którzy byli właścicielami terenów w rejonie współczesnego Solca. Prawdopodobnie Warsz z rodu Rawów otrzymał w XIII wieku nadanie książęce, z którego powstała wieś nosząca jego imię.

Pruszków – stacja kolejowa w podwarszawskim Pruszkowie, w województwie mazowieckim, w Polsce. Na stacji Pruszków swój bieg kończy linia S1 Szybkiej Kolei Miejskiej.Michael Leopold Willmann (Michał Leopold Willmann, ochrzczony 27 września 1630 w Królewcu, zm. 26 sierpnia 1706 w Lubiążu) – malarz śląski, zwany "śląskim Rafaelem" albo "Apellesem".

Zmiana nazwy na Warszawa w XV wieku wynikała z mazowieckiej wymowy dialektycznej. Do końca XV wieku samogłoska -a- przechodziła w -e- po spółgłoskach miękkich (-sz- była w tamtym okresie spółgłoską miękką). W XV wieku formy z wtórnym -e- zaczęły być postrzegane jako gwarowe. Dlatego też zastępowano -e- przez -a-. Taka zmiana nie była uzasadniona etymologicznie, stąd takie formy nazywa się hiperpoprawnymi (np. siadlisko, królawski). Zmiana nazwy z Warszewa na Warszawa upowszechniła się w XVI wieku.

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Warszawie – gmina żydowska z siedzibą w Warszawie, będąca członkiem Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP. Swoim zasięgiem obejmuje wschodnią Polskę.Uroczystość Wszystkich Świętych (łac. Sollemnitas Omnium Sanctorum) – w Kościele katolickim jest to uroczystość ku czci wszystkich chrześcijan, którzy osiągnęli stan zbawienia i przebywają w niebie, obchodzona corocznie w dniu 1 listopada, treściowo połączona z następującym po niej obchodem liturgicznym Dnia Zadusznego. W doktrynie Kościoła katolickiego jest wyrazem wiary w obcowanie świętych i powszechne powołanie do świętości. Zgodnie z liturgią Kościoła katolickiego obchodzona jest też wigilia uroczystości Wszystkich Świętych.

Legendarna etymologia wywodzi nazwę miasta od imion Warsa i jego żony Sawy.

Położenie[ | edytuj kod]

Warszawa widziana z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej

Aglomeracja warszawska

Warszawa leży w środkowym biegu Wisły, na Nizinie Środkowomazowieckiej, w odległości około 350 km od Karpat i Morza Bałtyckiego. Jest jedyną w Europie stolicą leżącą w bezpośrednim sąsiedztwie parku narodowego (Kampinoski Park Narodowy).

Maraton Warszawski – bieg maratoński odbywający się w stolicy Polski, w Warszawie. Pierwsza edycja odbyła się 30 września 1979. Wówczas długość trasy wynosiła około 40,6 km.Kopiec Powstania Warszawskiego usytuowany jest po południowej stronie ulicy Bartyckiej. Dawniej na mapach opisany jako Kopiec Czerniakowski. Uchwałą Rady Miasta Stołecznego Warszawy z 24 marca 2004 r. nazwany Kopcem Powstania Warszawskiego. Obiekt ten znajduje się na Czerniakowie w warszawskiej dzielnicy Mokotów.

Miasto leży po obu stronach Wisły i jest nieznacznie wydłużone wzdłuż jej brzegów (rozciąga się na ok. 30 km w kierunku północ-południe i ok. 28 km w kierunku wschód-zachód). W obrębie miasta znajduje się 28 km biegu rzeki. Szerokość koryta Wisły waha się od 1000 m na południu do 600 m na północy, zwężając się w części środkowej w pobliżu mostu Śląsko-Dąbrowskiego do 350 m.

Stara Kordegarda, Kordegarda Wschodnia – budynek kordegardy powstały w latach 1791-1792 jako część kompleksu pałacowego Łazienek. Dawniej mieszkali w niej wartownicy, strzegący drogi do Pałacu na Wodzie.Warszawa Żwirki i Wigury - przystanek osobowy Polskich Kolei Państwowych obsługiwany przez Koleje Mazowieckie. Przystanek położony jest na terenie warszawskiej Ochoty, przy ul. Żwirki i Wigury, na tzw. linii radomskiej.

Lewobrzeżna część Warszawy jest w większości położona na Równinie Warszawskiej (najwyższy punkt geodezyjny na skrzyżowaniu ul. Norwida i Nakielskiej, rejon zajezdni autobusowej „Redutowa” – 115,7 m n.p.m.; porównywalne wysokości w rejonie Filtrów – 114,7 m n.p.m. przy ul. Krzyckiego).

Pozostała część miasta leży w Dolinie Środkowej Wisły oraz na Równinie Wołomińskiej (częściowo dzielnice wschodnie) i w Kotlinie Warszawskiej (częściowo dzielnice północne). Na Bielanach, Białołęce, w Wawrze i Wesołej występują porośnięte lasem, wysokie na kilka-kilkanaście metrów wydmy śródlądowe, z najwyższym naturalnym punktem wysokościowym – 122,11 m n.p.m. (w rejonie planowanej ul. Stanisława Wigury na osiedlu Groszówka w Wesołej).

Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) polskiego parlamentu. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.Stadler FLIRT – rodzina elektrycznych i spalinowo-elektrycznych zespołów trakcyjnych, produkowanych od 2004 w zakładach szwajcarskiej firmy Stadler Rail, a od 2007 również w polskim zakładzie tej firmy w Siedlcach. Pod koniec sierpnia 2013 liczba sprzedanych pojazdów tej rodziny wynosiła 910.

Skrajne punkty Warszawy mają długość geograficzną 20°51′06″E i 21°16′16″E, a szerokość geograficzną 52°05′52″N i 52°22′05″N.

Stolica stanowi główne miasto monocentrycznej aglomeracji warszawskiej. Liczba jej mieszkańców, zależnie od sposobu zdefiniowania jej granic, wynosi od 2,6 do 3,5 mln. Jest to największe po aglomeracji śląskiej skupisko ludności w Polsce. Na obszarze aglomeracji warszawskiej znajduje się około 20 miast.

Hipermarket – duży sklep wielkopowierzchniowy, często też ze względu na swoje rozmiary znajdujący się na obrzeżach miasta. Hipermarket w ścisłym tego znaczeniu to sklep (market) o bardzo dużej powierzchni, sprzedający szeroki asortyment towarów codziennego użytku, takich jak żywność, ubrania, kosmetyki, środki czyszczące, produkty FMCG (produkty szybkozbywalne z ang. Fast Moving Consumer Goods). Przyjmuje się że hipermarket ma powierzchnię przekraczającą 2,5 tys m².Rezerwat biosfery (ang. biosphere reserve) jest to wyznaczony obszar chroniony zawierający cenne zasoby przyrodnicze. Rezerwaty biosfery na świecie powstały w ramach programu UNESCO MAB (ang. Man and the Biosphere, pol. Człowiek i biosfera).

Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Most Księcia Józefa Poniatowskiego (wcześniej most Mikołajewski, Nowy III most) - zbudowany w latach 1904-14 most przez Wisłę w Warszawie, wtedy tzw. III most. Razem z mostem zbudowano 700 metrowy wiadukt nad Powiślem, będący przedłużeniem Alei Jerozolimskich. Most nosi imię księcia Józefa Poniatowskiego.

Warszawskie Towarzystwo Wioślarskie – najstarsze w Warszawie towarzystwo sportowe założone w 1878. Towarzystwo funkcjonuje do dziś. Siedziba towarzystwa mieści się w Warszawie przy ul. Zaruskiego 12.

Królestwo Prus (niem. Königreich Preußen) – oficjalny tytuł państwa prusko-brandenburskiego po 1701, wraz z pozostałymi domenami dynastii Hohenzollernów w latach 1701-1918, od 1871 wchodzące w skład Cesarstwa Niemieckiego. Terytorium Królestwa Prus obejmowało dwie trzecie całego obszaru Cesarstwa Niemieckiego.

Rezerwat przyrody Bagno Jacka – torfowiskowy rezerwat przyrody znajdujący się na terenie dzielnicy Warszawy Wesoła (województwo mazowieckie). Leży na obszarze lasów Rembertowsko-Okuniewskich, w kompleksie wałów wydmowych, tuż przy drodze Warszawa-Węgrów.

Budynek dawnej Komory Wodnej w Warszawie, także dom Mostowy, dom Pod Kolumnami – budynek znajdujący się w Warszawie na Pradze-Północ przy ul. ks. Ignacego Kłopotowskiego 1/3.

Szerokość geograficzna (ang. latitude, symbol φ) – jedna ze współrzędnych geograficznych, kąt pomiędzy półprostą poprowadzoną ze środka kuli ziemskiej i przechodzącą przez dany punkt na jej powierzchni a płaszczyzną równika.

Saska Kępa – część Warszawy położona na prawym brzegu Wisły. Saska Kępa ma status osiedla z własnym samorządem i pod względem administracyjnym stanowi część dzielnicy Pragi Południe, w ramach której sąsiaduje z Kamionkiem, Grochowem i Gocławiem. Przez część osób Saska Kępa jest potocznie określana jako dzielnica. Na jej obszarze znajduje się geometryczny środek miasta. Część Saskiej Kępy jest wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków jako strefa ochrony konserwatorskiej (nr rej. 942-A z 2 kwietnia 1979 r.).

Warszawa

Warszawa

Spis treści

Nazwa[ | edytuj kod]

Położenie[ | edytuj kod]

Reklama