Waldemar Wielki - margrabia brandenburski
Otto IV ze Strzałą, niem. Otto IV. mit dem Pfeil (ur. ok. 1238, zm. 1308) – margrabia brandenburski na Stendal od 1266 (wraz z braćmi) z dynastii askańskiej.Drezno (niem. Dresden, górnołuż. Drježdźany, czes. Drážďany, dawniej Drezdno) – miasto we wschodnich Niemczech na Pogórzu Zachodniosudeckim, położone nad Łabą, stolica kraju związkowego Saksonia. Aglomeracja drezdeńska liczy ok. 1,036 mln mieszkańców (2004).
Zakon krzyżacki – pełna nazwa: Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie (zakon krzyżacki, zakon niemiecki, łac. Ordo fratrum domus hospitalis Sanctae Mariae Theutonicorum in Jerusalem, Ordo Theutonicus, OT, niem. Orden der Brüder vom Deutschen Haus Sankt Mariens in Jerusalem, Deutscher Orden, DO) – zakon rycerski, jeden z trzech największych, obok joannitów i templariuszy, które powstały na fali krucjat w XI i XII wieku. Sprowadzony, by zapewnić bezpieczeństwo ewangelizacji Prusów, opanował militarnie obszary późniejszych Prus Wschodnich oraz dzisiejszej Łotwy i Estonii tworząc z tych ziem formację państwową Prusy Zakonne. Zakon podbił także niektóre ziemie Polski i Litwy.
Waldemar Wielki (ur. ok. 1280; zm. 14 sierpnia 1319 w Mieszkowicach) – w latach 1309–1319 margrabia brandenburski, od 1302 współrządca, od 1309 opiekun kuzyna Henryka II.
Życiorys[ | edytuj kod]
Waldemar był synem Konrada I i Konstancji wielkopolskiej, córki księcia Przemysła I.
W 1306 zajął ziemię sławieńską na Pomorzu. Na początku sierpnia 1308 roku, razem z Otto IV ze Strzałą, zbrojnie najechał Pomorze Gdańskie, spalił Chmielno i obległ Gdańsk, spod którego został wyparty przez Krzyżaków. Na mocy układu w Myśliborzu w 1309 zrezygnował z roszczeń do Pomorza Gdańskiego na rzecz Zakonu krzyżackiego w zamian za 10 000 srebrnych marek. Pozostawił sobie Słupsk i Sławno. W 1317 przekazał te tereny wraz z Darłowem księciu Warcisławowi IV.
W 1312 prowadził wojnę z margrabią Miśni Fryderykiem I, wziął go do niewoli i zmusił do podpisania 14 kwietnia 1312 układu w Tangermünde. W 1316 zajął Drezno, a w 1319 Sulechów i Świebodzin.
W 1315 zdobył ziemię stargardzką. Przegrał jednak bitwę pod Gransee z Henrykiem II meklemburskim i musiał na mocy pokoju w Templin 25 listopada 1317 zwrócić mu zajęty obszar.
W 1317, po śmierci Jana V – ostatniego przedstawiciela drugiej linii brandenburskich Askańczyków, margrabiów na Salzwedel – przejął dziedzictwo po nim.
W 1309 Waldemar poślubił Agnieszkę brandenburską (1297-1334), córkę margrabiego Hermana. Małżeństwo było bezpotomne. Jego następcą został kuzyn Henryk II Dziecię, który zmarł już w 1320. Na nim wygasła askańska linia margrabiów brandenburskich.
Fałszywy Waldemar[ | edytuj kod]
Hochsztapler, podający się za zmarłego w 1319 margrabiego Waldemara, pojawił się w 1348 na dworze arcybiskupa Magdeburga Ottona z Hesji jako pielgrzym powracający z Ziemi Świętej. Uzyskał on poparcie arcybiskupa oraz wkrótce licznych sprzymierzeńców włączając króla Karola IV. W celu uzyskania władzy rozpętał wojnę domową, która ogarnęła całą Marchię Brandenburską. Po początkowych sukcesach militarnych, został zmuszony do odwrotu, głównie po tym, gdy w 1350 Karol IV oficjalnie uznał go za oszusta, a Wittelsbachowie zawiązali koalicję z królem duńskim Waldemarem IV i książętami pomorskimi. Konsekwentna i kompromisowa polityka Ludwika Rzymskiego doprowadziła w 1358 do zupełnej likwidacji sprawy Samozwańca, czego ostatecznym wyrazem było zawarcie pokoju z książętami anhalckimi, najwytrwalszymi sprzymierzeńcami pseudo-Waldemara.