Udmurcja (ros. i udm. Удмуртия), pełna nazwa Republika Udmurcka (ros. Удмуртская Республика, udmurcki Удмурт Республика lub Удмурт Элькун) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej.
Tatarstan, Republika Tatarstanu (ros. Респу́блика Татарста́н lub Тата́рия; tatar. Татарстан Республикасы / Tatarstan Respublikası) – podmiot (republika) Federacji Rosyjskiej wchodząca w skład Nadwołżańskiego Okręgu Federalnego.Torf – skała osadowa powstała w wyniku zachodzących w szczególnych warunkach przemian obumarłych szczątków roślinnych, najmłodszy węgiel kopalny. Zawiera mniej niż 60% węgla.
Położenie i powierzchnia[ | edytuj kod]
Republika Udmurcka leży w europejskiej części Rosji, we wschodniej części Niziny Wschodnioeuropejskiej, pomiędzy rzekami Kamą i Wiatką.
Obwód kirowski (ros. Кировская область, Kirowskaja obłast´) – jednostka administracyjna Federacji Rosyjskiej.Kama (Ка́ма) (tatar. Çulman) – rzeka w Rosji, lewy dopływ Wołgi (i największy z nich, w rzeczywistości większy także od Wołgi w miejscu połączenia obu rzek). Wypływa w republice autonomicznej Udmurcja (ros. Удму́ртия) płynąc najpierw na wschód, potem skręca na południe i zachód w obwodzie permskim, przepływa ponownie przez Udmurcję a następnie przez republikę autonomiczną Tatarstan, gdzie spotyka się z Wołgą.
Obszar republiki zajmuje powierzchnię 42 100 km².
Republika graniczy z Krajem Permskim, obwodem kirowskim oraz republikami rosyjskimi: Baszkirią i Tatarstanem.
Największa rozciągłość kraju z północy na południe to 320 km, a ze wschodu na zachód – 200 km.
Udmurcja należy do czasu Samary (SAMT). UTC +4:00 przez cały rok. Wcześniej, przed 27 marca 2011 roku, w Udmurcji obowiązywał czas Samary (SAMT/SAMST): czas standardowy (zimowy) strefy UTC+4:00 (SAMT), a czas letni UTC+5:00 (SAMST).
Baszkortostan, Baszkiria (Republika Baszkortostanu, ros. Республика Башкортостан, Riespublika Baszkortostan, baszk. Башҡортостан Республикаһы, Bašǩortostan Respublikaḥy) – autonomiczna republika, wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej.Ropa naftowa (olej skalny, czarne złoto) – ciekła kopalina, złożona z mieszaniny naturalnych węglowodorów gazowych, ciekłych i stałych (bituminów), z niewielkimi domieszkami azotu, tlenu, siarki i zanieczyszczeń. Ma podstawowe znaczenie dla gospodarki światowej jako surowiec przemysłu chemicznego, a przede wszystkim jako jeden z najważniejszych surowców energetycznych.
Czepca
Iż
Kama
Kilmez
Brak większych jezior, na obszarze tej republiki jest częściowo położony Zbiornik Wotkiński.
Surowce naturalne[ | edytuj kod]
Naturalnymi surowcami są ropa naftowa, torf, wody mineralne.
Lasy stanowią około 40% terytorium. Większość stanowią lasy iglaste.
Język udmurcki (удмурт кыл; inna nazwa: język wotiacki) należy do permskiej grupy języków ugrofińskich. Jest on językiem ojczystym dla ok. 550 000 mieszkańców Udmurcji w zachodniej części Przeduralu, czyli dla 77% ogólnej liczby Udmurtów (ok. 770 000, 1989). Ok. 15 000 ludzi mówi językiem udmurckim w Kazachstanie. Od 1775 roku istnieje gramatyka tego języka.Europa – część świata (określana zwykle tradycyjnym, acz nieścisłym mianem kontynentu), leżąca na półkuli północnej, na pograniczu półkuli wschodniej i zachodniej, stanowiąca wraz z Azją kontynent Eurazję.
Udmurcja leży w strefie klimatu kontynentalnego z ciepłym latem i zimną, śnieżną zimą.
Przeciętna temperatura stycznia: −14,5 °C
Przeciętna temperatura lipca: +18,3 °C
Liczba opadów na rok: 400–600 mm
Statystyki demograficzne[ | edytuj kod]
ludność ogółem: 1.570.316 (2002)
według miejsca zamieszkania:
ludność miejska: 1.094.338 (69,7%)
ludność wiejska: 475.978 (30,3%)
według płci:
mężczyźni: 725.075 (46,2%)
kobiety: 843.241 (53,7%)
liczba kobiet na 1000 mężczyzn: 1160
według wieku:
średni wiek: 35,8 lat
średni wiek w mieście: 35,6 lat
średni wiek na wsi: 36,1 lat
średni wiek mężczyzny: 32,8 lata
średni wiek kobiety: 38,4 lat
liczba gospodarstw domowych: 552.862 (1.548.762 ludzi)
gospodarstwa domowe w miastach: 395.200 (1.084.281 ludzi)
gospodarstwa domowe na wsiach: 157.662 (464.481 ludzi)
przyrost naturalny: -6.816 (-4,4‰)
liczba urodzeń: 17.190 (11,1‰)
liczba zgonów: 24.006 (15,5‰)
Skład narodowościowy populacji Udmurcji i jego zmiany na przestrzeni lat (według danych spisowych):
Pojęcie autonomia pochodzi od (staro)greckiego αυτονομία, (αὐτονομία) autonomía = możliwość stanowienia norm samemu sobie, samodzielność prawna. Dziś używa się go w zależności od dyscypliny (gospodarka, prawo, polityka) lub kontekstu w znaczeniu suwerenność, niezawisłość, niezależność, samorządność, (całkowita lub częściowa).WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
Tablice rejestracyjne[ | edytuj kod]
Tablice pojazdów zarejestrowanych w Udmurcji mają oznaczenie 18 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
strona republiki
Rząd republiki

Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.
Czepca (ros. Чепца, udm Чупчи́) — rzeka w europejskiej części Rosji. Przepływa przez terytorium Udmurcji i obwodu kirowskiego; główny lewy dopływ Wiatki o długości 501 km, z dorzeczem o powierzchni 20 400 км².
Warto wiedzieć że... beta
Nizina Wschodnioeuropejska (8; a. Niż Wschodnioeuropejski; biał. Усходне-Эўрапейская раўніна; est. Ida-Euroopa lauskmaa, Vene tasandik; kaz. Шығыс Еуропа жазығы; lit. Ryţu Europos lyguma; łot. Austrumeiropas līdzenums; mołd. Cîmpia Europei de Est; ros. Восточно-Европейская равнина, Русская равнина; ukr. Східноєвропейська рівнина) – megaregion fizycznogeograficzny w Europie Wschodniej.
Śnieg – opad atmosferyczny w postaci kryształków lodu o kształtach głównie sześcioramiennych gwiazdek, łączących się w płatki śniegu. Po opadnięciu na ziemię tworzy porowatą pokrywę śnieżną, także nazywaną śniegiem.
Wiatka (ros. Вятка) - rzeka w Rosji (Udmurcja, Obwód kirowski, Tatarstan). Prawy dopływ Kamy. Długość - 1314 km, powierzchnia zlewni - 129 tys. km².
Uniwersalny czas koordynowany, UTC (ang. Universal Time Clock lub Coordinated Universal Time, fr. Temps Universel Coordonné) – wzorcowy czas ustalany na podstawie TAI (fr. Temps Atomique International), uwzględniający nieregularność ruchu obrotowego Ziemi i koordynowany względem czasu słonecznego. By zapewnić, że Słońce średnio w ciągu roku przechodzi nad południkiem zerowym o godz. 12:00 UTC z dokładnością nie mniejszą niż 0,9 s, od czasu do czasu do UTC dodawana jest tzw. sekunda przestępna. Operację tę przeprowadza IERS (International Earth Rotation Service).
Przyrost naturalny – różnica pomiędzy liczbą urodzeń żywych a liczbą zgonów. Wartość dodatnia oznacza liczbę urodzeń przewyższającą liczbę zgonów, ujemna - odwrotnie. Jeśli mamy do czynienia z wartością ujemną, mówimy o ubytku naturalnym. Przyrost naturalny różni się od przyrostu rzeczywistego o saldo migracji. Przyrost naturalny obliczymy wzorem: Pn=U-Z. Występujące we wzorze wartości zazwyczaj podawane są jako wartości względne, tzn. przeliczane na 1000 mieszkańców i wtedy określane są jako: stopa albo współczynnik przyrostu naturalnego, rodność i umieralność.
Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej (cz. Národní knihovna České republiky) – biblioteka narodowa Czech z siedzibą w Pradze. Biblioteka znajduje się w gmachu Clementinum. Jedna z najstarszych bibliotek na terenie Czech, której zbiory obejmują ponad 6,5 miliona woluminów.
Spis statystyczny - spis dostarczający informacji niezbędnych do ustalenia stanu i struktury zjawisk w ściśle określonym momencie. Spisy dostarczają informacje dotyczące ludności, tj. wieku, zawodu, poziomu wykształcenia itp., jak również informacji o innych wielkościach, w tym charakteryzujących gospodarkę. Przeprowadzane są również spisy nieruchomości, gospodarstw rolnych, zwierząt gospodarskich.