• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Tytani

    Przeczytaj także...
    Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Menojtios (także Menoetius; gr. Μενοίτιος Menoítios, łac. Menoetius) – w mitologii greckiej jeden z tytanów.
    Uranos (także Uran, Niebo; gr. Οὐρανός Ouranós, łac. Uranus, Caelus ‘niebo’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie nieba.
    Gustave Doré: Tytani i giganci uwięzieni w piekle, rycina do Boskiej komedii

    Tytani i tytanidy (gr. Τιτᾶνες Titanes, Τιτανίδες Titanídes, l.poj. Τιτάν Titán, Τιτανίς Titanís, łac. Titani, Titanides, l.poj. Titan, Titanid, pol. tytan, tytanida, tytanka) – w mitologii greckiej bogowie z pokolenia olbrzymów, istniejący przed bogami olimpijskimi.

    Hera (gr. Ἥρα Hēra, łac. Hera, Iuno, Juno, Junona) – w mitologii greckiej trzecia córka Kronosa i Rei, żona Zeusa. Według niektórych źródeł była trzecią małżonką władcy bogów, po Metydzie (Metis) i Temidzie. Była również Zeusową siostrą, królową Olimpu, boginią niebios, patronką macierzyństwa, opiekunką małżeństwa i rodziny.Steropes (czasem Asteropes, gr. Στερόπης Sterópēs, co oznacza błyskawica) był najmłodszym z trzech cyklopów, synów Uranosa i Gai. Tak jak jego bracia, pracował w kuźni Hefajstosa wewnątrz Etny.

    Synowie Uranosa i Gai, m.in. Ofion, Hyperion, Japet, Kojos, Krios, Kronos, Okeanos, należeli do pierwszego pokolenia tytanów, a córki Uranosa i Gai, m.in. Fojbe, Mnemosyne, Rea, Teja, Temida, Tetyda – do pierwszego pokolenia tytanid. Braćmi ich byli hekatonchejrowie (sturęcy) – Ajgajon, Gyges, Kottos i cyklopi niebiańscy – Arges, Brontes, Steropes. Synowie tytanów i tytanid pierwszego (starszego) pokolenia, m.in. tytana Kriosa i Eurybii – Astrajos, Pallas i Perses, tytana Japeta i Okeanidy Klimene (lub Okeanidy Azji) – Atlas, Epimeteusz, Menojtios i Prometeusz, tytana Hyperiona i tytanidy Tei – Helios, należeli do drugiego (młodszego) pokolenia tytanów, a córki tytanów i tytanid pierwszego (starszego) pokolenia, m.in. tytana Kojosa i tytanidy Fojbe – Asteria i Leto, tytana Hyperiona i tytanidy Tei – Eos i Selene – do drugiego (młodszego) pokolenia tytanid.

    Hestia (gr. Ἑστία Hestía ‘ognisko domowe’, łac. Vesta) – w mitologii greckiej córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa, Demeter i Hery oraz Posejdona i Hadesa. Ślubowała dziewictwo, jak Atena i Artemida. Opiekunka ogniska domowego, podróżnych, nowożeńców i sierot.Język grecki, greka (starogr. dialekt attycki Ἑλληνικὴ γλῶττα, Hellenikè glõtta; nowogr. Ελληνική γλώσσα, Ellinikí glóssa lub Ελληνικά, Elliniká) – język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności ważny język basenu Morza Śródziemnego. W cywilizacji Zachodu zaadaptowany obok łaciny jako język terminologii naukowej, wywarł wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie, a także część pozaeuropejskich i starożytnych. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Obecnie, jako język nowogrecki, pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Jest też jednym z języków oficjalnych Unii Europejskiej. Po grecku mówi współcześnie około 15 milionów ludzi. Język grecki jest jedynym językiem z helleńskich naturalnych, który nie wymarł.

    Przerażony nimi Uranos zamierzał, tak jak uczynił to ze sturękimi i cyklopami, wtrącić do Tartaru. Gaja przeciwstawiła się zamiarom Uranosa, zrobiła sierp i wręczyła go Kronosowi, by ten użył go przeciwko ojcu. Kronos zaatakował Uranosa, odciął mu jądra i wrzucił je do morza. Z krwi Uranosa, którą wchłonęła do siebie Gaja (Ziemia), zrodziły się Erynie i meliady oraz bogini miłości Afrodyta . Okaleczony bóg przepowiedział swemu synowi, że on również zostanie zrzucony z tronu przez własnego syna.

    Epimeteusz (gr. Ἐπιμηθεύς Epimētheús, łac. Epimetheus ‘myślący wstecz’) – w mitologii greckiej jeden z tytanów.Demeter (także Demetra; gr. Δημήτηρ Dēmḗtēr, Δήμητρα Dḗmētra, łac. Ceres) – w mitologii greckiej bogini płodności ziemi, urodzaju, ziemi uprawnej, zbóż, rolnictwa. Jej córką była Kora.

    Kronos zasiadł na opuszczonym tronie, poślubiając swoją siostrę, Reję. Obawiał się spełnienia przepowiedni Uranosa, więc połykał kolejno swoje potomstwo – Hestię, Demeter, Herę, Hadesa i Posejdona. Jednakże, gdy narodził się Zeus, Reja podała mężowi do połknięcia kamień owinięty w pieluszki – abadir. Gdy Zeus, wychowywany w ukryciu, dorósł, podstępem (z pomocą Metydy i Rei) podał swemu ojcu środek wymiotny (zmieszany z trunkiem miodowym) i sprawił, że Kronos wyrzucił z siebie połknięty kamień oraz potomstwo. Zeus wraz ze swymi braćmi wystąpił przeciwko Kronosowi, a także tytanom, kryjącym się w tesalskich górach Otrys. Tytani pierwszego pokolenia (z wyjątkiem tytanid i Okeanosa) zostali pokonani dzięki pomocy wyzwolonych cyklopów oraz sturękich i wtrąceni na zawsze do Tartaru.

    Boska Komedia (wł. La Divina Commedia) – poemat napisany przez włoskiego pisarza Dante Alighieriego, w latach 1308-1321. Boska Komedia jest syntezą średniowiecznej myśli filozoficznej, historycznej, teologicznej oraz panoramą świata. Jako arcydzieło literatury włoskiej, należy do klasyki światowej i wywarła znaczny wpływ na kulturę europejską.Eos (także Świt, Jutrzenka; gr. Ἠώς Ēṓs ‘jutrzenka’, łac. Aurora ‘jutrzenka’, ‘zorza’) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie zorzy porannej, brzasku i świtu; jedna z tytanid; utożsamiana z Hemerą i rzymską Aurorą.

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • tytanomachia
  • gigantomachia

    • Przypisy[ | edytuj kod]

    1. tytan. sjp.pwn.pl. [dostęp 2010-04-19].
    2. ↑ tytani i tytanidy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2010-04-19].
    3. tytanida. sjp.pwn.pl. [dostęp 2010-04-19].
    4. ↑ Początki świata. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 39–41. ISBN 83-7391-077-8.
    5. ↑ Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 357. ISBN 83-04-04673-3.
    6. ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 441–442. ISBN 80-8046-098-1. (słow.); polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
    7. Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 64–65, 121, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
    8. ↑ Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa: „Świat Książki”, 2003, s. 52–53, ISBN 83-7391-077-8, OCLC 830494522.
    9. ↑ Zygmunt Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa: „Świat Książki”, 2003, s. 60–68, ISBN 83-7391-077-8, OCLC 830494522.
    10. Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 358, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
    11. Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 90, 112, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.

    Bibliografia[ | edytuj kod]

    1. Aaron J. Atsma: Titans (ang.). theoi.com. [dostęp 2010-04-19].
    2. Titanides (ang.). mythindex.com. [dostęp 2011-06-26].
    3. Titans (ang.). mythindex.com. [dostęp 2011-06-26].
    4. Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
    5. Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003, s. 1356. ISBN 83-7399-022-4.
    6. Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 772. ISBN 83-01-03529-3.
    7. Carlos Parada: Titans (ang.). maicar.com. [dostęp 2010-04-19].
    8. William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Titan1 (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-12].
    9. William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Titan2 (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-12].
    10. Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Titanes (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-12].
    Perses (gr. Πέρσης Pérsēs, Περσαῖος Persaîos, łac. Perses, Persaeus) – w mitologii greckiej syn tytana Kriosa i jego żony Eurybii. Ze swoją małżonką, tytanidą Asterią, miał tylko jedną córkę – Hekate . Vojtech Zamarovský, czes. Vojtěch Zamarovský (ur. 5 października 1919 w Trenczynie lub Zamarovcach, zm. 26 lipca 2006 w Pradze) – słowacki prozaik, autor słowackiej i czeskiej literatury faktu, publicysta, badacz, propagator hellenizmu i olimpizmu, tłumacz, prawnik, podróżnik, agent wywiadu.




    Warto wiedzieć że... beta

    Arges (gr. Ἄργης Árgēs) – w mitologii greckiej piorun, jeden z Cyklopów w kuźni Hefajstosa, syn Uranosa i Gai.
    Astrajos (także Astraeus, gr. Ἀστραῖος Astraios ‘Gwiezdny’, łac. Astraeus) – w mitologii greckiej tytan, bóg światła gwiezdnego i astrologii.
    Posejdon (gr. Ποσειδῶν Poseidōn, łac. Neptunus) – w mitologii greckiej bóg mórz, trzęsień ziemi, żeglarzy, rybaków.
    Zakład Narodowy im. Ossolińskich (ZNiO, Ossolineum) – zasłużony dla polskiej nauki i kultury Instytut (do 1939 r. – łączył w sobie Bibliotekę, Wydawnictwo i Muzeum Książąt Lubomirskich), ufundowany dla Narodu Polskiego w 1817 roku przez Józefa Maksymiliana Ossolińskiego, otwarty w 1827 roku we Lwowie.
    Rycina – każda odbitka graficzna (z matrycy, czyli płyty graficznej), np. drzeworyt, miedzioryt, litografia; określenie może być używane w odniesieniu do wszystkich technik.
    Metyda (także Metis, Rozsądek, Roztropność; gr. Μητις Mētis, łac. Metis ‘Roztropność’, ‘Rozwaga’, ‘Rozum’, ‘Przebiegłość’) – w mitologii greckiej Okeanida, bogini i uosobienie roztropności (w pozytywnym znaczeniu) i przewrotności (w negatywnym znaczeniu).
    Eurybia (gr. Εὐρυβία Eurybía, Εὐρυβίη Eurybíē, łac. Eurybia) – w mitologii greckiej córka Pontosa i Gai, bogini morskiej siły, wpływającej m.in. na sezonową pogodę. Jej mężem był tytan Krios, z którym zrodziła Astrajosa, Persesa i Pallasa.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.047 sek.