Tyra - Trzyniec
Przeczytaj także...
Powiat Frydek-Mistek (czes. Okres Frýdek-Místek) to powiat w kraju morawsko-śląskiego (okręg terytorialny: kraj północnomorawski) w Czechach. Wschodnia część przed 1960 stanowiła powiat Czeski Cieszyn.Austro-Węgry (t. Monarchia Austro-Węgierska; niem. Österreich-Ungarn, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) – państwo związkowe w Europie Środkowej. Austro-Węgry były wielonarodową monarchią konstytucyjną i jednym z największych mocarstw w tamtym czasie. Państwo istniało 51 lat, od 1867 aż do rozpadu w 1918 roku i zakończenia I wojny światowej.
Trzyniec (czes. Třinec, niem. Trzynietz, słow. Trinec) – miasto we wschodnich Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w obrębie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. Położone jest w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, nad rzeką Olzą, na granicy Pogórza Morawsko-Śląskiego i Pogórza Śląskiego, południowe dzielnice zaś w kotlinie rozdzielającej Beskid Śląski i Beskid Śląsko-Morawski. Liczy 38 tys. mieszkańców.
Powiat Frydek-Mistek (czes. Okres Frýdek-Místek) to powiat w kraju morawsko-śląskiego (okręg terytorialny: kraj północnomorawski) w Czechach. Wschodnia część przed 1960 stanowiła powiat Czeski Cieszyn.Austro-Węgry (t. Monarchia Austro-Węgierska; niem. Österreich-Ungarn, węg. Osztrák-Magyar Monarchia) – państwo związkowe w Europie Środkowej. Austro-Węgry były wielonarodową monarchią konstytucyjną i jednym z największych mocarstw w tamtym czasie. Państwo istniało 51 lat, od 1867 aż do rozpadu w 1918 roku i zakończenia I wojny światowej.
Trzyniec (czes. Třinec, niem. Trzynietz, słow. Trinec) – miasto we wschodnich Czechach, w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek, w obrębie Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego. Położone jest w historycznych granicach regionu Śląska Cieszyńskiego, nad rzeką Olzą, na granicy Pogórza Morawsko-Śląskiego i Pogórza Śląskiego, południowe dzielnice zaś w kotlinie rozdzielającej Beskid Śląski i Beskid Śląsko-Morawski. Liczy 38 tys. mieszkańców.
Tyra (cz. Tyra, niem. Tyra, Tyrra) – część miasta Trzyńca w kraju morawsko-śląskim, w powiecie Frydek-Mistek w Czechach. Jest to także gmina katastralna o powierzchni 1786,71 ha, położona ponad 5 km na południe od centrum miasta, w dolinie rzeki Tyrki, w Beskidzie Śląsko-Morawskim. Populacja w 2008 wynosiła 445 osób, w 2010 odnotowano 366 adresów.
Kilometr (symbol: km) – powszechnie stosowana wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Dokładniej, kilometr to 1000 metrów. Stowarzyszona i dość często używana jednostka powierzchni to kilometr kwadratowy (symbol: km²), a objętości – kilometr sześcienny (symbol: km³).Adam Wawrosz (ur. 24 grudnia 1913 w Końskiej, zm. 18 grudnia 1971) – polski poeta, pisarz oraz działacz narodowy mieszkający na Zaolziu.
Historia[ | edytuj kod]
Wieś po raz pierwszy została wzmiankowana w urbarzu cieszyńskim z 1577 roku. Mowa w nim jest o łące w Tyrze, której za użytkowanie księciu cieszyńskiemu miał płacić podatek wysokości 12 groszy niejaki Marcin Pustułka z Oldrzychowic. Z tego powodu że w urbarzu nie został wymieniony żaden inny tyrski osadnik domniemuje się, że wieś wówczas się dopiero co zaczęła wyodrębniać, a proces ten zakończył się na przełomie lat 30. i 40. XVII wieku.
Tyrka (też: Tyra) – potok w Beskidzie Śląsko-Morawskim w Paśmie Ropicy, lewobrzeżny dopływ Olzy. Na całej długości (13 km) znajduje się na terenie Czech. Źródła na wysokości 835 m n.p.m. na północnych stokach Kałużnego. Powierzchnia dorzecza 31 km². Przepływa przez Tyrę, Oldrzychowice, w pobliżu huty w Trzyńcu wpływa do Olzy.Hektar – jednostka powierzchni używana między innymi w rolnictwie i leśnictwie. 1 hektar jest to pole powierzchni kwadratu o boku 100 m. Oznaczana symbolem ha.
Według austriackiego spisu ludności z 1910 roku Tyra miała 510 mieszkańców, z czego 502 było zameldowanych na stałe, 473 (94,2%) było polsko-, 27 (5,4%) niemiecko- i 2 (0,4%) czeskojęzycznymi, 39 (7,6%) katolików, 465 (91,2%) ewangelików oraz 6 wyznawców judaizmu.
W granicach administracyjnych Trzyńca znajduje się od 1980.
Kraj morawsko-śląski (czes. Moravskoslezský kraj), do 30 maja 2001 r. kraj ostrawski (czes. Ostravský kraj) – to region administracyjny w Czechach, odpowiednik polskiego województwa, przy granicy ze Słowacją i Polską, u ujścia Opawy i Ostrawicy do Odry. Stolicą kraju jest Ostrawa. Jego obszar wchodzi w skład okręgu terytorialnego kraj północnomorawski.Czechy (czes. Česko), Republika Czeska (czes. Česká republika) – państwo śródlądowe w Europie Środkowej. Od północnego wschodu graniczy z Polską, od zachodu i północnego zachodu z Niemcami, od południa z Austrią, a od południowego wschodu ze Słowacją. Stolicą i największym miastem Czech jest Praga. Kraj składa się z trzech historycznych krain – Czech właściwych, Moraw i czeskiej części Śląska. Na powierzchni 78 866 km² żyje ponad 10,5 mln osób, z czego 94% to Czesi. Państwo czeskie dzieli się na czternaście krajów. Czechy są republiką parlamentarną, demokratycznym państwem prawa o liberalnym systemie rządów, opartym na swobodnej rywalizacji partii i ruchów politycznych. Głową państwa jest prezydent. Naczelnym organem władzy ustawodawczej jest parlament z Izbą Poselską i Senatem, władzy wykonawczej rząd z czternastoma ministerstwami, a władzy sądowniczej Sąd Konstytucyjny i Sąd Najwyższy. Czechy są członkiem wielu organizacji międzynarodowych, m.in. ONZ, Unii Europejskiej, NATO, strefy Schengen, Rady Europy, OECD i Grupy Wyszehradzkiej.
W Tyrze spędził dzieciństwo Adam Wawrosz - polski poeta, pisarz oraz działacz narodowy.
.jpg)
Rzeka Tyrka w Tyrze
Przypisy[ | edytuj kod]
- Informace o katastrálním území Tyra (cz.). [dostęp 2010-09-26].
- Počet obyvatel k 1.1.2008. Správní oddělení města Třince, 2008.
- Adresy v České republice (cz.). 2010-09-26. [dostęp 2010-09-26].
- Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 167. ISBN 978-83-926929-5-9.
- Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.)
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich – słownik encyklopedyczny wydany w latach 1880–1902 w Warszawie przez Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego i Władysława Walewskiego; rejestrował toponimy z obszaru Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz niektórych terenów ościennych (m.in. części Śląska, czy Prus Książęcych); wielokrotnie wznawiany, stanowi cenne źródło wiadomości geograficznych, historycznych, gospodarczych, demograficznych i biograficznych.Luteranizm – doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517). Stanowi jeden z nurtów protestantyzmu i ewangelicyzmu.
Warto wiedzieć że... beta
Idzi Panic (ur. 1952 w Wodzisławiu Śląskim) – polski historyk, prof. zw. dr hab., pracownik naukowo-dydaktyczny Uniwersytetu Śląskiego. Kierownik Zakładu Historii Średniowiecznej w Instytucie Historii UŚ.
Judaizm – religia monoteistyczna, której podstawą jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko Stwórcą świata, ale także jego stałym „nadzorcą”, czy też „opiekunem”. Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się jego nakazom.
Urbarz (łac. urbarium) - księga zawierająca spis majątku danego właściciela ziemskiego oraz powinności, głównie pańszczyźnianych, jego poddanych. Urbarze prowadziły księstwa, ziemie, ordynacje czy miasta. W Polsce występowały od XV wieku (Urbarz Trzebnicki z 1410) do końca XVIII. Obecnie urbarze są cennym źródłem dla historyków.
Kościół łaciński, Kościół katolicki obrządku łacińskiego, Kościół rzymskokatolicki, Kościół zachodni – największa liczebnie część Kościoła katolickiego, mająca własną, odrębną tradycję liturgiczną oraz własną i odrębną strukturę. Głową Kościoła rzymskokatolickiego jest biskup Rzymu, czyli papież. Z danych opublikowanych w Annuario Pontificio z 2010 roku wynika, że do Kościoła łacińskiego należy ok. 1 mld 130 mln ludzi czyli ok. 98,5% katolików.
Beskid Śląsko-Morawski (513.44; czes.: Moravskoslezské Beskydy, słow. Moravskosliezske Beskydy, także Beskid Morawsko-Śląski) – pasmo górskie na pograniczu Czech i Słowacji.