Trzmiel
Przeczytaj także...
Bąk bydlęcy (Tabanus bovinus) – gatunek owada z rodziny bąkowatych. Jest szeroko rozpowszechniony, występuje pospolicie w Europie, Azji, północnej Afryce. W Polsce jest dość pospolity.Rzeczownik odsłowny (inaczej odczasownikowy, łac. gerundium) – rzeczownik utworzony od czasownika, zwykle będący nazwą czynności lub stanu. W niektórych językach gerundium może występować dodatkowo w funkcji imiesłowu przysłówkowego współczesnego lub przymiotnikowego czynnego.
Bombus – rodzaj owadów społecznych z rodziny pszczołowatych, obejmujący trzmiele i trzmielce (brzmiki) – duże owady (do 30 mm), gęsto owłosione, często jaskrawo ubarwione, ale zwykle z przewagą czerni lub też całkiem czarne. Mają bardzo duże znaczenie w gospodarce rolnej, ponieważ poszukując pyłku, którym się żywią zapylają wiele gatunków roślin uprawnych, polowych i szklarniowych, oraz dziko rosnących. Niektóre z nich są organizmami modelowymi w badaniach zachowania, fizjologii, strategii żerowania oraz ewolucji relacji społecznych wśród owadów.
Bąk bydlęcy (Tabanus bovinus) – gatunek owada z rodziny bąkowatych. Jest szeroko rozpowszechniony, występuje pospolicie w Europie, Azji, północnej Afryce. W Polsce jest dość pospolity.Rzeczownik odsłowny (inaczej odczasownikowy, łac. gerundium) – rzeczownik utworzony od czasownika, zwykle będący nazwą czynności lub stanu. W niektórych językach gerundium może występować dodatkowo w funkcji imiesłowu przysłówkowego współczesnego lub przymiotnikowego czynnego.
Bombus – rodzaj owadów społecznych z rodziny pszczołowatych, obejmujący trzmiele i trzmielce (brzmiki) – duże owady (do 30 mm), gęsto owłosione, często jaskrawo ubarwione, ale zwykle z przewagą czerni lub też całkiem czarne. Mają bardzo duże znaczenie w gospodarce rolnej, ponieważ poszukując pyłku, którym się żywią zapylają wiele gatunków roślin uprawnych, polowych i szklarniowych, oraz dziko rosnących. Niektóre z nich są organizmami modelowymi w badaniach zachowania, fizjologii, strategii żerowania oraz ewolucji relacji społecznych wśród owadów.
.jpg)
Bombus (Pyrobombus) hypnorum – trzmiel drzewny
Bombus (Psithyrus) rupestris – trzmielec czarny
Trzmiel – zwyczajowa nazwa dużej, krępej i gęsto owłosionej pszczoły o czarnym ubarwieniu, zwykle z szerokimi, poprzecznymi, żółtymi lub pomarańczowymi pasami. W mowie potocznej często błędnie nazywany bąkiem. W literaturze polskiej nazwą „trzmiel” określane są społeczne pszczoły z rodzaju Bombus.
Eusocjalność – najwyższa wśród zwierząt forma społeczności polegająca na tworzeniu trwałych, co najmniej dwupokoleniowych kolonii, w których rolę reproduktorek przejmuje tylko część samic, a pozostali osobnicy współdziałają w opiece nad ich potomstwem. Gatunki eusocjalne nazywane są także prawdziwie społecznymi dla odróżnienia od gatunków o mniejszym stopniu uspołecznienia (quasi-, semi- i subsocjalnych).Klasyfikacja biologiczna – szeregowanie organizmów w uporządkowany sposób według zasad systematyki biologicznej. Wynikiem tego procesu jest hierarchiczny układ systematyczny prezentujący aktualny w danym okresie stan wiedzy o podobieństwie i pochodzeniu organizmów. W zależności od przyjętej metody badawczej może to być hierarchiczny układ oparty na kategoriach systematycznych lub drzewie filogenetycznym, może obejmować wszystkie znane nauce organizmy lub ich określoną grupę. Dziedziną biologii, która zajmuje się klasyfikowaniem organizmów, jest systematyka organizmów, a reguły klasyfikacji i nazewnictwa systematycznego określa jej poddyscyplina – taksonomia.
W systematyce biologicznej owady te były do końca XX wieku, a nawet początków XXI wieku klasyfikowane w rodzajach Bombus (i czasami Bombias). Jako odrębną grupę traktowano bardzo podobne do nich, pasożytnicze trzmielce z (dawnego) rodzaju Psithyrus. Wszystkie trzy rodzaje zaliczano do plemienia Bombini, w języku polskim określanego nazwą „trzmiele”, a także do podrodziny Bombinae, również nazywanej trzmielami.
pwn.pl Sp. z o.o. to spółka z Grupy Wydawniczej PWN zajmująca się oferowaniem rozwiązań językowych (m.in. usługi tłumaczeń profesjonalnych w biurze tłumaczeń, usługi nauki języków obcych przez e-learning, sprzedaż tłumaczy komputerowych Translatica oraz słowników multimedialnych PWN) oraz aplikacji multimedialnych i edukacyjnych (m.in. encyklopedii i atlasów) dla klientów indywidualnych i biznesowych. Siedziba spółki mieści się we Wrocławiu, lecz jej główny adres to biuro zlokalizowane w Poznaniu.Trzmielec czarny (Bombus rupestris) – palearktyczny gatunek trzmielca, pasożytujący na populacji trzmiela kamiennika (Bombus lapidarius).
Analizy morfologiczne i molekularne wykazały, że trzmiele i trzmielce (Psithyrus) są ze sobą bardzo blisko spokrewnione. Trzmielce zaliczono do rodzaju Bombus.
Etymologia[ | edytuj kod]
Nazwa „trzmiel” wywodzona jest od prasłowiańskiego *čьmel'ь : *ščьmel'ь, derywat odczasownikowy utworzony za pomocą przyrostka *-el'ь (podobnie jak kąpiel, kisiel, piszczel etc.) od *ščьmiti "powodować ból, ściskać".
Uwagi[ | edytuj kod]
- Podrodzina Bombinae nie jest obecnie wyróżniana.
Przypisy[ | edytuj kod]
- bąk, [w:] Słownik języka polskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2019-01-27].
- Trzmiel to nie bąk. A bąk to mucha, która atakuje ludzi. zdrowie.wp.pl, 2014-06-10. [dostęp 2014-10-20].
- Marek Kozłowski: Buczące trzmiele. e-ogrody.pl, 2013-07-12. [dostęp 2014-10-20].
- ↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
- ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.
- Wojciech Bresiński: Encyklopedia audiowizualna Britannica : zoologia. Cz. 2. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2006. ISBN 83-60563-14-4.
- Henryk Sandner: Owady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 284–286. ISBN 83-01-08369-7.
- P. H. Williams. Phylogenetic relationships among bumble bees (Bombus Latr.): a re-appraisal of morphological evidence. „Systematic Entomology”. 19 (4), s. 327–344, 1994. DOI: 10.1111/j.1365-3113.1994.tb00594.x (ang.).
- Kawakita et al. Phylogeny, historical biogeography, and character evolution in bumble bees (Bombus: Apidae) based on simultaneous analysis of three nuclear gene sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 31, s. 799–804, 2004. DOI: 10.1016/j.ympev.2003.12.003 (ang.).
- Cameron et al. A comprehensive phylogeny of the bumble bees (Bombus). „Biological Journal of the Linnean Society”. 91, s. 161–188, 2007. DOI: 10.1111/j.1095-8312.2007.00784.x (ang.).
- Ewa Jakus-Borkowa, Polskie nazwy miejscowości zakończone na -el, [w:] Munuscula Linguistica, Kraków 2006, s. 201.
Język potoczny – forma posługiwania się językiem służąca bezpośredniej komunikacji międzyludzkiej i przeważnie niezapisywana.Wydawnictwo Naukowe PWN SA – wydawnictwo z siedzibą w Warszawie, założone w 1951, w obecnej formie prawnej działające od 1997. Wydawnictwo Naukowe PWN SA stanowi jednostkę dominującą Grupy kapitałowej PWN, w skład której wchodzi kilkanaście przedsiębiorstw, głównie wydawnictw.
Warto wiedzieć że... beta
Systematyka organizmów, systematyka biologiczna – najstarsza dziedzina nauk biologicznych, nauka zajmująca się klasyfikowaniem, katalogowaniem oraz opisywaniem organizmów w oparciu o badania ich różnorodności, pochodzenia i pokrewieństwa. Systematyka grupuje organizmy w jednostki stanowiące taksony w hierarchicznej strukturze kategorii systematycznych, w wyniku czego powstaje układ systematyczny (system). Reguły klasyfikacji i nazewnictwa systematycznego określa taksonomia, a relacje pokrewieństwa ewolucyjnego między taksonami – filogenetyka. Niekiedy termin taksonomia bywa rozszerzany na całą systematykę, jednak w ścisłym znaczeniu jest jej działem zajmującym się metodologiczną, zmatematyzowaną stroną. Dotychczas odkryto, opisano i nazwano co najmniej 1,75 mln gatunków organizmów żyjących obecnie na Ziemi oraz kilkaset tysięcy organizmów wymarłych.
DOI (ang. digital object identifier – cyfrowy identyfikator dokumentu elektronicznego) – identyfikator dokumentu elektronicznego, który w odróżnieniu od identyfikatorów URL nie zależy od fizycznej lokalizacji dokumentu, lecz jest do niego na stałe przypisany.
Psithyrus – podrodzaj dużych, krępych pszczół zaliczanych do rodzaju Bombus, pasożytujących na społecznościach innych gatunków swojego rodzaju. Z powodu odmiennej biologii i morfologii do niedawna był klasyfikowany w randze odrębnego rodzaju trzmieli (Bombini). W języku polskim owady te określane są nazwą trzmielec lub brzmik (angielska nazwa cuckoo bumblebee stanowi połączenie dwóch wyrazów: „trzmiel” i „kukułka”).
Derywat – jednostka złożona, o dwudzielnej budowie formalnej. Część zwana tematem słowotwórczym pokrywa się z wyrazem-bazą; pozostała część, czyli formant (formatyw), decyduje o różnicy między bazą a derywatem i sprawia, że derywat staje się strukturą.