• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Trypol

    Przeczytaj także...
    Chalkolit, (zwany też eneolitem lub epoką miedzi) – jedna z epok prehistorii, okres przejściowy między archeologicznymi epokami kamienia i brązu, w trakcie którego wśród ludów neolitycznych weszły do użycia pierwsze wyroby z metalu, przede wszystkim z miedzi (narzędzia, broń, ozdoby), chociaż nadal w powszechnym użyciu były narzędzia wyrabiane z kamienia i krzemienia.Kultura zarubiniecka – kultura archeologiczna środkowego i późnego okresu lateńskiego i okresu wpływów rzymskich. Jej nazwa pochodzi od miejscowości Zarubińcy na Ukrainie, gdzie przebadano stanowisko archeologiczne tej kultury.
    Kultura trypolska – kultura archeologiczna reprezentująca apogeum rozwoju kultur eneolitycznych w Europie rozwijająca się w latach 4200-2750 p.n.e, na terenach Bułgarii, Rumunii, Mołdawii i zachodniej Ukrainy (zob. też kultura Cucuteni-Trypole).

    Trypol, Trypole (ukr. Трипілля, Trypilla) – wieś w rejonie obuchowskim obwodu kijowskiego na Ukrainie, około 40 km na południe od Kijowa, nad rzeką Dniepr. Liczba mieszkańców - 2800 (stan na 1 stycznia 2005).

    Wieś zdobyła światową sławę w wyniku wykopalisk przeprowadzonych przez Wikientija Chwojkę (Vincenc V. Chvojka) w 1897, które odsłoniły ślady cywilizacji eneolitycznej, nazwanej od miejsca pierwszego odkrycia trypolską. Zajmuje obszar około 100 hektarów na obrzeżach, w pobliżu drogi do wsi Shcherbanivka. Osady z wczesnej epoki żelaza znaleziono w różnych częściach wioski, w szczególności w rejonie Kiseliwki. Za płaskowyżem znajdują się kopce czasów scytyjskich, z których część została wykopana przez Сhwojke. Ślady topnienia żelaza z kultury zarubińskiej znaleziono na brzegu Dniepru (obecnie zalanego) u zbiegu rzeki Krasnej. Odkryto tutaj również ślady późniejszej kultury zarubinieckiej, grodzisko ta cmentarz cialopalny.

    Obwód kijowski (ukr. Київська область) jest jednym z 24 obwodów Ukrainy. Leży w północnej części Ukrainy. Stolicą obwodu jest Kijów, który stanowi osobną jednostkę administracyjną.Kijów (ukr. Київ, Kyjiw, ros. Киев, Kijew) – stolica i największe miasto Ukrainy, nad rzeką Dniepr. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

    Jako miasto Trypol został założony w X-XI wieku przez książąt kijowskich. Wspomniano około 20 razy w kronikach jako miejsce przekraczania Dniepru i potyczki wojskowe z Połowcami. Terytorium miasta, ustanowione przez znaleziska archeologiczne, w XI-XIII wieku obejmował wzgórze Posadova Gora jego podnóża, zaledwie około 30 hektarów. Miasto miało „bramę wodną” wspomnianą w kronice. Wykopaliska archeologiczne ujawniły ślady zniszczeń w połowie XIII wieku, które można przypisać inwazji mongolskiej. Na posterunku znaleziono materiały z XIV-XV wieków, co świadczy o istnieniu miasta w tym okresie.

    Powstanie Kosińskiego (1591-1593) – pierwsza rebelia kozacka w I Rzeczypospolitej, dowodzona przez samozwańczego hetmana kozackiego Krzysztofa Kosińskiego.Język ukraiński (ukr. українська мова, ukrajinśka mowa) – język należący do grupy języków wschodniosłowiańskich. Posługuje się nim ponad 47 mln ludzi, głównie na Ukrainie, gdzie ma status języka urzędowego. Używany jest również przez Ukraińców w Rosji, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Mołdawii, Polsce i na Białorusi. Współczesny alfabet ukraiński stanowi odmianę cyrylicy, a obecna ortografia ustalona została zasadniczo na początku XX wieku.

    Na początku XVI wieku (od 1501) miasto stało się własnością bojarów Detkowyczow (Trepolskyh), którzy koło 1550 zbudowali tu murowany zamek na wzgórzu. Fundamenty tego zamku z kamienia i litewskich cegieł wzdłuż ulicy Rybalskiej oraz pozostałości muru obronnego przetrwały do ​​dziś. Miasto posiadało trzy kościoły i liczne majątki bogatych mieszkańców. Podczas wykopalisk znaleziono jednostki z XIV-XVII wieku i płytki ceramiczne.

    Wikientij Wiaczesławowicz Chwojka (ros. Викентий Вячеславович Хвойка; czeski Vincent (Vincenc) Častoslav Chvojka; ur. w 1850 w Semínie koło Kladrub w Czechach, zm. 20 października 1914 roku w Kijowie) – ukraiński archeolog, z pochodzenia Czech.Ukraina (ukr. Україна, Ukrajina) – państwo położone w Europie Wschodniej. Graniczy od północy z Białorusią, od zachodu z Polską, Słowacją i Węgrami, od południa z Rumunią i Mołdawią oraz Morzem Czarnym i Morzem Azowskim, od północnego wschodu i wschodu z Federacją Rosyjską. Ukraina jest członkiem założycielem ONZ, członkiem Światowej Organizacji Handlu, Rady Europy, Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej oraz organizacji regionalnych i subregionalnych, tj. Wspólnoty Niepodległych Państw, OBWE, GUAM i Organizacji Państw Morza Czarnego.

    Opanowany przez Kozaków podczas powstania Kosińskiego roku 1591 stał się ich głównym ośrodkiem po 1595. 1620 roku właściciele miasta - Trepolski sprzedali miasto M. Brzozowskiemu i A. Zborowskiemu. Po 1648 roku powstała kozacka Trypilska Setka w ramach pułku Kijowskiego. W 1659 Trypole spalili żołnierze wojewody rosyjskiego Wasilija Szeremietiewa. Do 1675 miasto doznało kilku ataków i zostało całkowicie spalone, co potwierdzają wykopaliska archeologiczne.

    Powiat kijowski – dawny powiat województwa kijowskiego, następnie starostwo białocerkwiańskie, w prowincji małopolskiej, później gubernia kijowska.Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich – słownik encyklopedyczny wydany w latach 1880–1902 w Warszawie przez Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego i Władysława Walewskiego; rejestrował toponimy z obszaru Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz niektórych terenów ościennych (m.in. części Śląska, czy Prus Książęcych); wielokrotnie wznawiany, stanowi cenne źródło wiadomości geograficznych, historycznych, gospodarczych, demograficznych i biograficznych.

    Od 1781 r. Trypillya należało do obwodu kijowskiego prowincji kijowskiej i stało się znaczącym centrum handlowym. Roku 1900 liczba mieszkańców wynosiła 5,7 tys., a 1919 - 7,9 tys.

    W styczniu 1919 Trypillia stała się centrum powstania przeciwko spisowi Ukraińskiej Republiki Ludowej, kierowanym przez pochodzącego z miasta Atamana Zeleny'ego, a wiosną 1919 centrum antybolszewickiego ruchu w gubernii Kijówskej. Za udział w powstańczym ruchu władze Sowietów stłumiły około 700 mieszkańców Trypillia.

    Dniepr (ukr. Дніпро – Dnipro, ros. Днепр – Dniepr, białorus. Дняпро – Dniapro) – rzeka w Rosji, Białorusi i Ukrainie, w przeszłości na terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego a po unii lubelskiej - Rzeczypospolitej; należy do zlewiska Morza Czarnego; dł. 2285 km – jedna z kilku najdłuższych w Europie.

    W 1956 na wzgórzu Posadova Gora wzniesiono obelisk ku czci uczestników marszu Trypillia. W 2008 r. W pobliżu obelisku wzniesiono pomnik Atamana Zeleny'ego. Roku 1959 tu otwarto muzeum historii Komsomola. 1996 roku na jego podstawie utworzono Regionalne Muzeum Archeologiczne, a 2002 roku wzniesiono obok niego pomnik W. Сhwojke.

    Siedziba dawnej gminy Trypol(ukr.) w powiecie kijowskim.

    Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]

  • Trypol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 533.
  • Trypol, miasteczko, powiat kijowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 664.
  • Trypol na stronie Rady Najwyższej Ukrainy




    • Reklama

    Czas generowania strony: 0.81 sek.