Trimery
Cząsteczka (molekuła) – neutralna elektrycznie grupa dwóch lub więcej atomów utrzymywanych razem kowalencyjnym wiązaniem chemicznym. Cząsteczki różnią się od cząstek (np. jonów) brakiem ładunku elektrycznego. Jednakże, w fizyce kwantowej, chemii organicznej i biochemii pojęcie cząsteczka jest zwyczajowo używane do określania jonów wieloatomowych.1,3,5-Trioksan – organiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny – 1,2,4-trioksan – który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.
Mer (gr. meros = "część") – najprostszy, jaki da się wyróżnić, stale powtarzający się fragment cząsteczek polimerów, które składają się z bardzo długiego łańcucha merów, zakończonych na obu końcach grupami końcowymi.
Trimery – jedne z najprostszych oligomerów. Składają się z trzech merów (elementów łańcucha). Są efektem połączenia (np. kondensacji) trzech cząsteczek monomeru.
Trimery można otrzymać w wyniku reakcji dwóch związków, z których jeden posiada tylko jedną grupę funkcyjną zdolną do polimeryzacji, a drugi dwie. Stosując dwukrotny nadmiar związku jednofunkcyjnego w stosunku do dwufunkcyjnego otrzymuje się w przeważającej ilości odpowiedni trimer. Np: kondensacja trimetylosilanolu:
Stosując związki posiadające po dwie grupy funkcyjne zdolne do polimeryzacji, zazwyczaj bardzo trudno jest zatrzymać reakcję na etapie trimeru i w rezultacie otrzymuje się mieszaninę oligomerów lub, przy sprzyjających warunkach, polimer o wysokiej masie cząsteczkowej:
Niektóre związki organiczne, w określonych warunkach są zdolne do spontanicznej trimeryzacji. Np: benzen można uznać za cykliczny trimer acetylenu:
W reakcji tej jedno wiązanie π w cząsteczce acetylenu pęka, a następnie zachodzi proces łączenia się merów. Warto też zauważyć, że przy innej temperaturze i stężeniu acetylen jest zdolny do polimeryzacji tworząc poliacetylen – polimer o bardzo dobrym przewodnictwie elektrycznym.
Innym przykładem spontanicznej trimeryzacji jest reakcja, w wyniku której formaldehyd ulega cyklizacji do 1,3,5-trioksanu:
