Towarzystwo Demokratyczne Polskie – jedno z najważniejszych stronnictw politycznych Wielkiej Emigracji, zostało utworzone w Paryżu 17 marca 1832. Było to najliczniejsze ugrupowanie demokratyczne emigracji polskiej, zbliżone organizacyjnie do partii politycznej. Zamierzali oni odbudować Rzeczpospolitą siłami samych Polaków.
Henryk Dmochowski (Dmachowski), także Henry D. Saunders, Henry D. Sanders (biał. Генрых Дмахоўскі 26 października 1810 - 26 maja 1863) – polski rzeźbiarz i powstaniec.Antoni Oleszczyński (ur. 16 stycznia 1794 w Krasnymstawie, zm. 28 lutego 1879 w Paryżu) – polski artysta grafik, autor miedziorytów i stalorytów.
TDP wyodrębniło się z działającego w latach 1831–1832 w Paryżu Komitetu Narodowego Polskiego. Od 1836 na czele TDP stała demokratycznie wybierana pięcioosobowa Centralizacja, która kierowała działaniami sekcji.
Pierwszy program TDP został ogłoszony w tzw. „Małym Manifeście” 17 marca 1832 przez grupę założycieli z Tadeuszem Krępowieckim i Aleksandrem Pułaskim na czele. Zakładano w nim konieczność radykalnych reform społecznych w przyszłej Polsce, a klęskę powstania upatrywano w konserwatyzmie szlachty.
Drugi manifest programowy TDP ogłoszono 4 grudnia 1836 w Poitiers, już po wystąpieniu z TDP Tadeusza Krępowieckiego i Stanisława Worcella. Ta deklaracja zwana jest „Wielkim Manifestem” lub „Manifestem Poitierskim”. W stosunku do „Małego manifestu” była ona bardziej zachowawcza: nie akcentowano w niej już programu antyszlacheckiego.
Od 1840 działacze TDP przygotowywali powstanie, które miało objąć wszystkie trzy zabory, z udziałem ludu. Po klęsce Powstania 1846 i upadku Wiosny Ludów w 1849 Centralizacja przeniosła się do Londynu, a jej pracami kierował Wojciech Darasz. W 1862 Towarzystwo Demokratyczne Polskie rozwiązało się.
Karol Różycki (ur. 1789 w Hucyłówce pod Czerniejowcami w powiecie jampolskim, zm. 1870 w Paryżu) – polski pamiętnikarz i publicysta, generał powstania styczniowego.Seweryn Dziewicki (ur. 1810, zm. 1863, popełniwszy samobójstwo) – działacz emigracyjny i uczestnik powstania listopadowego, brat stryjeczny Kacpra, także powstańca.
Jego najwybitniejszymi działaczami byli m.in. Tadeusz Krępowiecki, Wojciech Darasz, Jan Kanty Podolecki, Wiktor Heltman, Stanisław Worcell i Ludwik Mierosławski. Pismem TDP był Demokrata Polski. Z czasem z TDP wyłoniły się radykalne programowo Gromady Ludu Polskiego (Grudziąż, Humań i Praga), próbujące realizować zasady socjalizmu utopijnego. Część emisariuszy została tzw. burzycielami chłopów.
Albert Schmitt, także Albert Szmitt lub Wojciech Schmitt (ur. 23 kwietnia 1804 w Kaliszu, zm. 3 czerwca 1878 w Saint Helier) – powstaniec listopadowy, demokratyczny działacz emigracyjny, wolnomularz.
Joachim Lelewel (ur. 22 marca 1786 w Warszawie, zm. 29 maja 1861 w Paryżu) – polski historyk, bibliograf, numizmatyk, poliglota (znał 12 języków), heraldyk i działacz polityczny.
Wybitni członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego
Zobacz też kategorię: Członkowie Towarzystwa Demokratycznego Polskiego.
Do struktur Towarzystwa wstąpiło w przeciągu całej jego działalności kilka tysięcy osób (Marian Tyrowicz wymienia ok. 4450 nazwisk), jednak ich liczba w jednym roku nigdy nie przekraczała 1600 osób. W pierwszym roku działalności (1832) były to 52 osoby; w latach następnych liczebność gwałtownie wzrastała. Poniższa lista wymienia nazwiska niektórych z najwybitniejszych przedstawicieli TDP:
Sławomir Robert Kalembka (ur. 7 czerwca 1936 w Wilnie, zm. 12 października 2009 w Toruniu) – profesor nauk historycznych, specjalizujący się w historii Polski i historii powszechnej XIX i XX wieku.Artur Zawisza pseud. Czarny (ur. 24 września 1809 w majątku Sobota nad Bzurą, zm. 26 listopada lub 15 listopada 1833 w Warszawie) – działacz niepodległościowy, uczestnik powstania listopadowego.
Konstanty Bobczyński
Józef Borzęcki
Ignacy Czernik
Józef Czerski
Wojciech Darasz
Henryk Dmochowski
Seweryn Dziewicki
Aleksander Fijałkowski
Antoni Gorecki
Seweryn Goszczyński
Wiktor Heltman
Franciszek Ksawery Horodyński
Teofil Izdebski
Jan Nepomucen Janowski
Henryk Kałussowski
Tadeusz Krępowiecki
Walenty Krosnowski
Jan Ledóchowski
Joachim Lelewel
Walenty Lewandowski
Jan Lewicki
Ludwik Ozjasz Lubliner
Teofil Magdziński
Franciszek Malewski
Jan Wincenty Mazurkiewicz
Ludwik Mierosławski
Ludwik Nabielak
Walenty Nasierowski
Feliks Nowosielski
Antoni Oleszczyński
Lucjan Plater
Jan Kanty Podolecki
Kazimierz Aleksander Pułaski
Karol Rogawski
Stanisław Ropelewski
Karol Różycki
Roch Rupniewski
Albert Schmitt
Lucjan Siemieński
Franciszek Sznajde
Aleksander Świętosławski
Zenon Świętosławski
Teodor Tripplin
Teofil Wiśniowski
Jan Tyssowski
Michał Wołłowicz
Stanisław Gabriel Worcell
Józef Wysocki
Józef Bohdan Zaleski
Artur Zawisza
Franciszek Zima
Walenty Zwierkowski
Ludwik Żychliński
Bilety Skarbu Wyzwolonej Polski
Bilety Skarbu Wyzwolonej Polski – drukowane w 1853 r. przez Komitet Centralny Polski z siedzibą w Londynie, bilety denominowane w złotych polskich w ramach funduszu – Skarb Wyzwolonej Polski.
Władysław Walenty Krosnowski (ur. w Krzyżanówku, zm. 15 sierpnia 1878 w Paryżu) – powstaniec listopadowy, belwederczyk, żołnierz, działacz emigracyjny.
Podstrony: 1 [2] [3]
Warto wiedzieć że... beta
Komitet Narodowy Polski – polska organizacja emigracyjna założona w konsekwencji upadku powstania listopadowego. Powstała 5 grudnia 1831 r. w Paryżu pod kierownictwem Joachima Lelewela. KNP próbował godzić różne kierunki polskiego republikanizmu. Otrzymywał wsparcie finansowe od republikanów francuskich. Został zamknięty przez policję francuską w grudniu 1832 r., a dodatkowo rozpadł się na poszczególne grupy.
Karol Rogawski (ur. w 1819 - zm. 7 listopada 1888 w Ołpinach) – poseł do Sejmu Krajowego Galicji I i II kadencji (1861-1863, 1867-1869), właściciel dóbr Ołpiny w powiecie Brzostek.
Henryk Kałussowski herbu Korwin (ur. 11 września 1806 w m. Kazimierzowo k. Brasławia na Litwie, zm. 23 grudnia 1894 w Waszyngtonie) – polski działacz emigracyjny, publicysta i polityk.
Ludwik Nabielak (ur. 16 grudnia 1804 w Stobiernej niedaleko Rzeszowa, zm. 14 grudnia 1883 w Paryżu) – działacz polityczny, poeta, krytyk literacki, historyk, inżynier górnictwa.
Jan Ledóchowski herbu Szaława (ur. 23 czerwca 1791 w Warszawie, zm. 10 września w 1864 w Paryżu), poseł na Sejmy Królestwa Kongresowego, polityk emigracyjny. Oficer armii Księstwa Warszawskiego, kawaler orderu Legii Honorowej i Virtuti Militari.
Stanisław Ropelewski h. Nałęcz (ur. 15 stycznia 1813 lub 1814 w Sulejowie, zm. 17 lipca 1865 w Górze) – polski krytyk literacki i poeta, powstaniec listopadowy. Większość prac publikował anonimowo lub pod pseudonimami Z.K. lub Nałęcz.
Antoni Gorecki herbu Dołęga, pseud. i krypt.: G., Litwanis, Litwin, Wapru, (ur. 1787 w Wilnie, zm. 18 września 1861 w Paryżu) – polski poeta, satyryk i bajkopisarz, powstaniec listopadowy i uczestnik wojen napoleońskich.