Top 14

Historyczne formaty[ | edytuj kod]

Format rozgrywek w przeszłości często się zmieniał. O pierwsze mistrzostwo zagrały tylko dwie drużyny i rozegrano tylko jeden mecz. W kolejnych trzech sezonach brało udział 4–5 drużyn, a gry rozgrywano systemem pucharowym. Następne trzy sezony, decydujące o mistrzostwach w latach 1896–1898, z udziałem 5–6 drużyn, zorganizowano w formie ligowej (w pierwszym z tych trzech sezonów rozegrano jednak finał mistrzostw, ponieważ dwie czołowe drużyny skończyły rozgrywki z identyczną liczbą punktów). W sezonie zakończonym w 1899 USFSA pod naciskiem klubów z prowincji zmieniła format rozgrywek: zorganizowano odrębne rozgrywki grupowe dla klubów ze stolicy oraz dla klubów z prowincji, a w finale rozgrywek spotkali się zwycięzcy rozgrywek regionalnych. Rozgrywki stopniowo się rozrastały, w 1905 zainaugurowane zostały rozgrywki na drugim poziomie ligowym. O mistrzostwo długo konkurowali mistrzowie poszczególnych prowincji, a w 1911 w rozgrywkach wzięło udział 17 regionów na pierwszym poziomie i 8 na drugim.

Po pierwszej wojnie światowej stopniowo rozrastała się faza pucharowa – w 1924 rozegrano półfinały, a następnie zaczęto także rozgrywać ćwierćfinały. Do istotnej zmiany formatu doszło w sezonie zakończonym w 1933, po zażegnaniu rozłamu we francuskiej federacji: zrezygnowano z regionalnych kwalifikacji, natomiast do mistrzostw dopuszczono 54 drużyny podzielone na sześć dziewięciozespołowych grup. Najlepsze drużyny trafiały do grup trzyzespołowych, a następnie cztery drużyny grały w półfinałach. Wkrótce potem, w wyniku rozpoczęcia konkurencyjnych rozgrywek rugby league liczbę uczestników mistrzostw ograniczono. Utworzono sześć 7-zespołowych grup, z których 16 drużyn awansowało do fazy pucharowej (1/8 finału, ćwierćfinał, półfinał i finał).

Wznowione w 1942 mistrzostwa obejmowały 95 klubów, z czego 40 ze strefy Vichy, a 55 ze strefy okupowanej przez Niemców; mistrzostw nie przerwało wkroczenie Niemców do strefy Vichy w listopadzie tego roku. Liczba uczestników rosła: w drugim wojennym sezonie wzięło udział 96 zespołów (fazę pucharową zaczynały ćwierćfinały), w kolejnym 126 drużyn (faza pucharowa zaczynała się od 1/16 finału), a w pierwszych powojennych rozgrywkach wzięło udział ponad 150 zespołów: 54 lepsze kluby podzielono na 9 grup, aby wyłonić 27 uczestników fazy finałowej, z pozostałej setki wyłoniono kolejnych pięciu. Faza finałowa składała się z kolejnych dwóch etapów grupowych, a następnie półfinałów i finału. W 1947 ograniczono liczbę uczestników do 40 ekip, które w pierwszej fazie podzielono na 8 grup po 5 zespołów (faza pucharowa zaczynała się od 1/8 finału). Liczba uczestników mistrzostw ponownie zaczęła rosnąć: najpierw do 48 (z czego w fazie finałowej 32), a następnie do 64.

W 1954 najwyższy poziom rozgrywek uzyskał nazwę Nationale i liczył 48 zespołów podzielonych na 6 grup po 8 zespołów, z czego 32 uczestniczyły potem w fazie pucharowej. W 1967 rozgrywki ponownie liczyły ju z 64 uczestników. W 1973 wprowadzono podział drużyn na dwie klasy liczące po 32 drużyny: z klasy A do 1/16 finału awansowały 24 zespoły, a z grup klasy B – 8 zespołów. I choć w następnym sezonie zrezygnowano z klas, to w 1975 powiększono liczbę drużyn do 80, i ponownie podzielono je na dwie klasy po 40 ekip. Z klasy A do 1/16 finału awansowało 25 zespołów, a z klasy B – 7. W 1978 z klasy B awansowały do 1/16 finału już tylko 4 drużyny, a w 1979 wszystkie 32 w fazie pucharowej zespoły pochodziły już z klasy A, a klasa B miała swoje odrębne rozgrywki play-off i osobny finał. W latach 90. XX w. eliminacje do play-off miały charakter dwufazowy (w drugim etapie brało udział 16 drużyn). W 1995 rozgrywki jeszcze bardziej skomplikowano: zespoły klasy A podzielono na podgrupy A1 i A2 (każda po 20 ekip), obie podgrupy były podzielone na dwie grupy po 10 drużyn. Z dwóch grup A1 po 4 najlepsze drużyny awansowały do 1/8 finału, a ich przeciwnikami byli zwycięzcy baraży między zespołami z miejsc 5–8 grup A1 i miejsc 1–4 grup A2. W 1997 o mistrzostwo walczyło już tylko 20 drużyn z grup A1 – po cztery najlepsze zespoły z każdej grupy awansowały do ćwierćfinałów.

Gdy w 1998 organizację rozgrywek przejęła LNR, do rozgrywek wprowadzono zawodowstwo, a także przystąpiono do ich reformowania. W pierwszym sezonie 24 drużyny podzielono na 3 grupy, z których 16 ekip awansowało do drugiej fazy kwalifikacji. Faza finałowa zaczęła się od ćwierćfinałów. W 2000 ograniczono liczbę drużyn do 21 (podzielone na dwie grupy, z których wyłaniano ćwierćfinalistów), a druga liga liczyła 12 zespołów. W kolejnym sezonie w lidze było już tylko 16 drużyn – dwie grupy po 8 ekip, następnie dwie grupy po 4 ekipy, i wreszcie półfinały i finał (słabsze 8 drużyn z dwóch grup pierwszej fazy walczyło o uniknięcie degradacji). W 2002 zrezygnowano z podziału na grupy na zapleczu Top 16, a w 2004 identycznie było w Top 16. To zresztą był ostatni sezon w składzie 16 zespołów, od 2005 w lidze pozostało ich tylko 14. Po fazie ligowej, w której uczestniczyły wszystkie drużyny i która okazała się ogromnym sukcesem, cztery najlepsze zespoły awansowały do półfinałów.

Obecny format[ | edytuj kod]

Obecny (2019/2020) format rozgrywek Top 14 obejmuje dwie fazy: ligową z udziałem 14 drużyn oraz play-off z udziałem 6 najlepszych drużyn fazy ligowej. W fazie ligowej drużyny grają każdy z każdym mecz i rewanż. Za zwycięstwo otrzymują 4 punkty, za remis 2 punkty, a za porażkę nie otrzymują punktów. Ponadto mogą otrzymać punkty bonusowe: ofensywny, jeśli drużyna zdobędzie o trzy przyłożenia więcej od przeciwnika, oraz defensywny, jeśli drużyna przegra różnicą nie więcej niż 5 punktów. O klasyfikacji w tabeli decydują kolejno: liczba zdobytych punktów, liczba punktów zdobytych w meczach z drużynami o identycznej liczbie punktów, liczba zdobytych punktów meczowych, liczba punktów meczowych zdobytych w meczach z drużynami o identycznej liczbie punktów meczowych.

Faza play-off jest trzystopniowa. W pierwszym etapie o awans do finałów grają w parach drużyny, które zajęły w fazie ligowej miejsca od trzeciego do szóstego. Drugim etapem są półfinały rozgrywane pomiędzy drużynami z pierwszego i drugiego miejsca w fazie ligowej, a zwycięzcami meczów z pierwszego etapu. Zwycięzcy półfinałów spotykają się w finale, którego stawką jest tytuł mistrza Francji.

Najsłabsza, czternasta drużyna ligowej tabeli spada na niższy poziom rozgrywek – Pro D2 – i jest zastępowany przez mistrza tej ligi. Ponadto trzynasta drużyna ligowej tabeli odbywa spotkanie z wicemistrzem Pro D2, którego stawką jest miejsce w Top 14 w kolejnym sezonie.

Zespoły uczestniczące w rozgrywkach Top 14 biorą udział w europejskich pucharach klubowych: European Rugby Champions Cup (wcześniej pod nazwą Puchar Heinekena) i European Rugby Challenge Cup (niższej rangi od Champions Cup). Francja miała zapewnione co najmniej sześć miejsc dla najlepszych drużyn w Champions Cup (przy czym szczegółowe zasady kwalifikacji były zmienne, m.in. przed 1994 do tej puli wliczano zdobywców Pucharu Heinekena z poprzedniego sezonu, potem zdobycie Pucharu powodowało awans niezależnie od puli 6 miejsc przeznaczonych dla pozostałych najlepszych drużyn ligi). W 2020 w związku z powiększeniem liczby drużyn w Champions Cup uzgodniono, że będzie tam występować osiem najlepszych drużyn Top 14. Drużyny ligowe, które nie zakwalifikują się do Champions Cup biorą udział w rozgrywkach Challenge Cup.

Wyniki rozgrywek[ | edytuj kod]

Wyniki finałów ligi:

Podstrony: [1] 2 [3] [4]