Tkanka tłuszczowa
Przeczytaj także...
Haptoglobina (Hp) – białko ostrej fazy, odpowiedzialne za wychwyt wolnej hemoglobiny we krwi. Zbudowana jest z 4 łańcuchów (2 alfa i 2 beta). W stanach zapalnych lub uszkodzeniach tkanek jej stężenie wzrasta w ciągu 48 godzin wielokrotnie przewyższając wartości prawidłowe, powraca do normy po około 1 tygodniu. Wiąże nieodwracalnie wolną hemoglobinę, powstały kompleks nie ulega przesączaniu (zapobiega utracie żelaza z moczem i uszkodzeniu nerek). Kompleks jest fagocytowany i rozkładany do aminokwasów w układzie siateczkowo-śródbłonkowym. W ostrej hemolizie stężenie Hp gwałtownie maleje, wraca do normy do tygodnia.Makrofag – komórka tkanki łącznej, wywodząca się z komórek prekursorowych pochodzących ze szpiku kostnego. Bezpośrednio wywodzi się z monocytów, które opuściły krew.
Płód – w embriologii zarodek ssaków od momentu, kiedy można rozpoznać cechy morfologiczne dla danego gatunku. U ludzi zarodek stadium płodu osiąga w 8 tygodniu ciąży.
Haptoglobina (Hp) – białko ostrej fazy, odpowiedzialne za wychwyt wolnej hemoglobiny we krwi. Zbudowana jest z 4 łańcuchów (2 alfa i 2 beta). W stanach zapalnych lub uszkodzeniach tkanek jej stężenie wzrasta w ciągu 48 godzin wielokrotnie przewyższając wartości prawidłowe, powraca do normy po około 1 tygodniu. Wiąże nieodwracalnie wolną hemoglobinę, powstały kompleks nie ulega przesączaniu (zapobiega utracie żelaza z moczem i uszkodzeniu nerek). Kompleks jest fagocytowany i rozkładany do aminokwasów w układzie siateczkowo-śródbłonkowym. W ostrej hemolizie stężenie Hp gwałtownie maleje, wraca do normy do tygodnia.Makrofag – komórka tkanki łącznej, wywodząca się z komórek prekursorowych pochodzących ze szpiku kostnego. Bezpośrednio wywodzi się z monocytów, które opuściły krew.
Płód – w embriologii zarodek ssaków od momentu, kiedy można rozpoznać cechy morfologiczne dla danego gatunku. U ludzi zarodek stadium płodu osiąga w 8 tygodniu ciąży.
Tkanka tłuszczowa (łac. textus adiposus) – tkanka zwierzęca, zaliczana do tkanki łącznej, która zlokalizowana jest głównie w warstwie podskórnej.
Na tkankę tłuszczową składają się przede wszystkim komórki tłuszczowe (adipocyty (łac.) lipocytus), a oprócz tego także:
Po urodzeniu organizm liczy ok. 30 mln komórek tłuszczowych, których głównym zadaniem jest gromadzenie tłuszczu pod postacią trójglicerydów.
Czynniki wzrostowe – peptydy wydzielane przez niektóre typy komórek zwierzęcych, pobudzające inne komórki do podziału albo różnicowania.Lipogeneza – anaboliczny proces estryfikacji, polegający na syntezie triacylogliceroli z wykorzystaniem kwasów tłuszczowych pochodzących z chylomikronów i lipoprotein lub powstałych w wyniku liponeogenezy. Proces zachodzi w warunkach dodatniego bilansu energetycznego, głównie w tkance tłuszczowej.
Tkanka tłuszczowa stanowi 20-25% masy ciała u kobiet i 15-20% masy ciała u mężczyzn.
Spis treści
Podział[]
Tkanka tłuszczowa występuje w dwóch postaciach:
Tkanka tłuszczowa biała (żółta)[]
Jej cechą charakterystyczną jest mała masa istoty międzykomórkowej. Komórki tkanki tłuszczowej żółtej zawierają jedną, dużą kroplę tłuszczu, która otoczona jest cienką warstwą cytoplazmy oraz jedno spłaszczone jądro, położone peryferyjnie. Główną funkcją tej tkanki jest magazynowanie tłuszczu, a także wytwarzanie tłuszczów (lipogeneza) i rozkładanie ich (lipoliza).
Tromboplastyna tkankowa, trombokinaza tkankowa, czynnik tkankowy, czynnik III lub CD142 – białko aktywujące szlak zewnątrzpochodny kaskady krzepnięcia krwi, w wyniku którego w obecności jonów wapniowych (Ca) nieaktywny fibrynogen przekształcany jest w aktywną fibrynę i utworzenie skrzepu oraz zatamowanie krwawienia (hemostaza). Uwolnienie tromboplastyny zachodzi wskutek uszkodzenia komórek okołonaczyniowych (np. fibroblastów). Syntezowana jest w komórkach tkanek, w stanie zapalnym występuje również w śródbłonku i monocytach.Cytoplazma – część protoplazmy komórki eukariotycznej pozostająca poza jądrem komórkowym a w przypadku, z definicji nie posiadających jądra, komórek prokariotycznych – cała protoplazma.
Tkanka tłuszczowa brunatna[]
Tkanka ta jest charakterystyczna dla ssaków. Występuje u prawie wszystkich noworodków. U gatunków hibernujących, określana nazwą gruczoły snu zimowego, występuje w dużych ilościach i pozostaje przez całe życie. Komórki tkanki tłuszczowej brunatnej zawierają liczne krople tłuszczu z jednym okrągłym, położonym centralnie jądrem.
Tkanki zwierzęce – ogół tkanek występujących u zwierząt tkankowych. Tkanki różnicują się z listków zarodkowych: ektodermy, endodermy i mezodermy, przy czym ta trzecia wyróżnia się tylko u zwierząt trójwarstwowych. Tworzy pokrycie ciała, wyściela narządy wewnętrzne.Otyłość (łac. obesitas) – patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do niekorzystnych skutków dla zdrowia. Za otyłość uważa się stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn oraz 25% u kobiet. Otyłości towarzyszy nadwaga, czyli nadmierna masa ciała powyżej masy optymalnej.
U ludzi pojawia się w ostatnich dwóch miesiącach życia płodowego, w rozwiniętej postaci występuje w okresie niemowlęcym, następnie powoli zanika. Znajduje się między łopatkami, w okolicy szyi, śródpiersia oraz dużych tętnic i nerek. Jej główną funkcją jest wytwarzanie ciepła; w niewielkich ilościach wytwarza też leptynę.
Układ odpornościowy, układ immunologiczny – układ narządów umożliwiających działanie mechanizmom odporności. W skład układu odpornościowego wchodzą::Tętnica, naczynie tętnicze (łac. arteria) - makroskopowo widoczne naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które bez względu na fizjologiczny skład krwi, prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych.
Funkcje[]
Tkanka tłuszczowa pełni funkcje:
Adipokiny[]
Komórki tkanki tłuszczowej wydzielają kilkadziesiąt różnych biologicznie czynnych cząsteczek, które wykazują działanie plejotropowe, a nazwane są adipokinami (lub adipocytokinami).
Rezystyna – organiczny związek chemiczny, polipeptyd stymulujący śródbłonki do gromadzenia lipidów. Hamuje inhibitor CD40L, wyzwala insulinooporność komórek.Niemowlę, okres niemowlęcy – dziecko od urodzenia do końca pierwszego roku życia. Wyodrębnienie to w psychologii rozwojowej dokonywane ze względu na szczególną wagę rozwoju małego dziecka w tym okresie. Wyodrębnienie okresu niemowlęctwa jest ważne także z uwagi na mnogość i intensywność przemian zachodzących w organizmie dziecka w tym czasie. Pierwszy miesiąc życia dziecka jest okresem noworodkowym.
Ważniejsze substancje biologicznie czynne wydzielane przez tkankę tłuszczową:
Zobacz też[]
Bibliografia[]
TNF-α (ang. Tumor Necrosis Factor, czynnik martwicy guza, czynnik nekrozy nowotworów), kacheksyna lub kachektyna (z łac. cachexia - wyniszczenie, ang. cachectin) - cytokina (z nadrodziny TNFSFL) związana z procesem zapalnym produkowana głównie przez aktywne monocyty i makrofagi oraz w znacznie mniejszych ilościach przez inne tkanki (adipocyty, keratynocyty, fibroblasty, neutrofile, mastocyty oraz niektóre limfocyty).Adiponektyna (ang. adiponectin) – polipeptydowy hormon złożony z 244 aminokwasów o masie ok. 30 kDa, który jest wytwarzany i wydzielany do krwi (jako homotrimer) przez dojrzałe komórki tłuszczowe w wyniku aktywacji receptora jądrowego PPAR-γ. Adiponektyna wpływa na szereg procesów metabolicznych, szczególnie przemianę glukozy i kwasów tłuszczowych w wątrobie i mięśniach, pośrednio wpływając na wrażliwość na insulinę. Wykazuje w związku z tym działanie przeciwzapalne, przeciwmiażdżycowe i zwiększające insulinowrażliwość.
Warto wiedzieć że... beta
Białko C-reaktywne, CRP (ang. C Reactive Protein) – białko należące do tzw. białek ostrej fazy. Wytwarzane głównie w wątrobie i komórkach tłuszczowych, a następnie wydzielane do krwi.
Tłuszczakomięsak (łac. liposarcoma) - nowotwór złośliwy wywodzący się z adipocytów. Powstaje w głębokich tkankach miękkich lub w trzewiach. Często występuje na kończynach dolnych i w jamie brzusznej.
Insulinooporność – zaburzenie homeostazy glukozy, polegające na zmniejszeniu wrażliwości mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby oraz innych tkanek organizmu na insulinę.
Ssaki (Mammalia) – zwierzęta należące do kręgowców, charakteryzujące się głównie występowaniem gruczołów mlekowych u samic, zazwyczaj obecnością owłosienia (włosy lub futro; silnie zredukowane u gatunków wodnych, jak hipopotamy, u waleni całkowicie zanikają przed porodem lub w trakcie) oraz stałocieplnością (potocznie "ciepłokrwistość"). Większość ssaków utrzymuje temperaturę w granicach 36-39 °C. Stałocieplność umożliwia aktywny tryb życia w różnych środowiskach – od mroźnych obszarów podbiegunowych do gorących tropików. Futro i tłuszcz pomagają uchronić się przed zimnem, a wydzielanie potu i szybki oddech pomagają pozbyć się nadmiernego ciepła.
Interleukina 6 (IL-6) stanowi jedną z najważniejszych i najbardziej wielokierunkowo działających cytokin. Jest wydzielana głównie przez monocyty i makrofagi pod wpływem Interleukiny 1 i innych cytokin prozapalnych. Z jednej strony silnie pobudza procesy zapalne, ale także uczestniczy w zwrotnym hamowaniu wytwarzania TNF.
Trójglicerydy (triglicerydy, triacyloglicerole, TG) - organiczne związki chemiczne należące do lipidów (tłuszczów prostych). Są to estry gliceryny (glicerolu) i trzech kwasów tłuszczowych. Wraz z wolnymi kwasami tłuszczowymi są jednym z głównych materiałów energetycznych zużywanym na bieżące potrzeby organizmu lub są też magazynowane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej.
Miażdżyca tętnic (łac. atheromatosis, atherosclerosis) (potoczna nazwa to "arterioskleroza") – przewlekła choroba, polegająca na zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic, głównie w aorcie, tętnicach wieńcowych i mózgowych, rzadziej w tętnicach kończyn. Miażdżyca jest najczęstszą przyczyną stwardnienia tętnic (łac. arteriosclerosis).