Thomas Hardy
Naturalizm - prąd literacki, który powstał we Francji w XIX wieku i rozprzestrzenił się na inne kraje Europy, pojawił się także w Stanach Zjednoczonych. Powieści naturalistyczne nosiły znamiona dokumentalizmu (o estetyce skrajnie mimetycznej) - były fotograficznym opisem rzeczywistości. Fikcja literacka została ograniczona na rzecz przekazania problematyki społecznej. Wprowadzono także nowe typy bohaterów - ludzi pochodzących z najniższych warstw społecznych (miejska biedota, chłopstwo), a nawet z marginesu. Tematem utworów stały się zaś sprawy związane z ich codzienną egzystencją. Akcentowano niesprawiedliwość społeczną i powszechny wyzysk.Dorset – hrabstwo ceremonialne i niemetropolitalne w Anglii, w regionie South West England, położone nad kanałem La Manche.
Fatalizm – radykalna forma determinizmu. Pogląd mówiący, że przyszłość i wydarzenia, które jeszcze się mają wydarzyć, są już z góry ustalone i nie mogą być zmienione przez żadne działania pojedynczego człowieka, lub całej ludzkości. Fatalizm w różnych odmianach stanowi część wielu religii. Można go odnaleźć w doktrynie stoików; teorie chrześcijańskie skłaniające się do predestynacji zostały w filozofii scholastycznej określone jako „argument lenia”. Typowym przejawem fatalizmu jest tzw. „stoicki spokój”.
Thomas Hardy (ur. 2 czerwca 1840 w Higher Bockhampton k. Dorchester, zm. 11 stycznia 1928 w Dorchester) – angielski pisarz i poeta, przedstawiciel nurtu naturalistycznego. Jego postaci literackie zmagają się ze swoimi pasjami i sytuacjami życiowymi. Utwory Hardy’ego, których akcja w większości rozgrywa się w półmitycznym hrabstwie Wessex, odznaczają się swoistymi poetyckimi opisami i nasyceniem fatalizmem.
Pochodził z klasy średniej; jego ojciec był architektem i zajmował się budowaniem kościołów z cegieł. Sam Thomas Hardy był zagorzałym ateistą.
Napisał m.in. powieści Far from the Madding Crowd (Z dala od zgiełku, 1874), Tess of the d’Urbervilles (Tessa d’Urberville, 1891), Jude the Obscure (Juda nieznany, 1895). Wydano też tomy jego wierszy Wessex Poems (1898), Collected Poems (1919) i Human Shows (1925). W swoich utworach kontrastował dwie rzeczywistości – miasta i wsi. Miasto utożsamiał ze złem, przestępczością, zatraceniem wartości. O wsi natomiast pisał z nostalgią, idealizując ją i przedstawiając jej idylliczne wizje. Opisywał społeczeństwo preindustrialne i dramat ludzi zmuszonych do migracji do miasta. Głównymi motywami jego powieści są losy tragicznych postaci próbujących przeciwstawić się przeznaczeniu. Bohaterowie są zdani na łaskę zewnętrznych sił oraz własnych żądz i natury. Nie mogą zmienić swojego losu w świecie rządzonym przez przypadek. Stać ich jednak na zachowanie godności, a nawet heroizm.
Hardy pisał też wiersze. Jest autorem tomu Wessex Poems and Other Verses. W 1910 został odznaczony przez króla Wielkiej Brytanii wyróżnieniem członka Order of Merit, dzięki czemu za jego imieniem i nazwiskiem figuruje skrótowiec OM.
Wiele jego powieści stało się podstawą znanych filmów, takich jak:
Przypisy[ | edytuj kod]
- Przemysław Mroczkowski, Historia literatury angielskiej. Zarys, Wrocław 1981, s. 409.
- Thomas Hardy, 55 wierszy. Wybór, przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak, 1993. Zobacz też Jerzy Pietrkiewicz, Antologia liryki angielskiej 1300-1950, Warszawa 1997, s. 252–255.