Taotie
Chińskie brązy rytualne – pochodzące z czasów dynastii Shang i Zhou zdobione (czasem bardzo bogato) przedmioty z brązu, przede wszystkim naczynia służące do celów rytualnych, zarówno religijnych jak i dworskich. Stanowią świadectwo kunsztu odlewniczego starożytnych Chińczyków, od czasów starożytnych były przedmiotem kolekcjonerstwa. Często są zdobione napisami we wczesnym piśmie chińskim.Język japoński (jap. 日本語 nihongo lub nippongo) – język używany przez ok. 130 mln mieszkańców Japonii oraz japońskich emigrantów na wszystkich kontynentach.
Dynastia Zhou (chiń.: 周朝; pinyin: Zhōu Cháo; pol.: czou) – dynastia rządząca Chinami w latach od ok. 1045 do 256 r. p.n.e., po okresie Shang, a przed powstaniem cesarstwa Qin. Była to najdłużej panująca dynastia w historii Chin, aczkolwiek realną władzę sprawowała tylko w pierwszym okresie tzw. Zachodniej Dynastii Zhou, tj. do 770 r. p.n.e. W drugim okresie, tzw. Wschodniej dynastii Zhou, jej rządy cechowała rosnąca rola feudałów, którzy w Okresie Wiosen i Jesieni doprowadzili do rozbicia dzielnicowego na ponad 100 małych państewek. W końcowych latach panowania Zhou nasiliły się tendencje unifikacyjne, które doprowadziły do zjednoczenia Chin na drodze podboju przez państwo Qin.
Tāotiè (chiń., 饕餮), Tōtetsu (jap. 饕餮) – nazwa mitologicznego potwora i motywu ornamentacyjnego, charakterystycznego dla chińskich naczyń z brązu z epok Shang i Zhou.
Ozdobne ornamenty (zwane maskami) naczyń ceremonialnych (ofiarnych) najczęściej przedstawiają pysk tego potwora, którego wizerunek miał odstraszać złodziei i tych, którzy zakłócają rytuały.
Oba znaki składające się na nazwę tāotiè (饕餮) zawierają w sobie element 食 oznaczający „jeść”, ale samo słowo pochodzi od nazwy potwora Taotie z mitologii chińskiej. W zależności od interpretacji miał on ciało krowy lub owcy, wygięte rogi, tygrysie kły i ludzką twarz. Kojarzony był m.in. z zachłannością i chciwością, albowiem pierwszy znak oznacza pożądanie bogactwa, a drugi pragnienie jedzenia.
Według legendy opartej na wzmiance w starożytnych chińskich księgach, taotie to mieli być ludzie mieszkający na południowym zachodzie, o ciałach porośniętych sierścią i świńskich ryjach zamiast twarzy. Byli rzekomo okrutni i chciwi, łącząc się w gromady, napadali na podróżnych celem zdobycia łupów.
Jeszcze do niedawna nazwą taotie określano w Chinach urzędnika przyjmującego łapówki.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Japanese-English Character Dictionary. Tokyo: Charles E. Tuttle Company: Publishers, 1999, s. 570. ISBN 4-8053-0574-6.
- ↑ Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005, s. 271. ISBN 83-05-13407-5.