Tabasco - przyprawa
Przeczytaj także...
Kura domowa (Gallus gallus domesticus) – ptak hodowlany z rodziny kurowatych, hodowany na całym świecie. W środowisku naturalnym nie występuje. Uważa się, że stanowi formę udomowioną kura bankiwa (Gallus gallus), lecz nie wyklucza się domieszki innych gatunków południowoazjatyckich kuraków (zarówno żyjących, jak i wymarłych). Udomowienie miało prawdopodobnie miejsce w III tysiącleciu p.n.e. w Indiach, chociaż badania archeologiczne wykazały, że pierwsze kuraki udomowiono w Chinach już w VI tysiącleciu p.n.e. Około 1000 p.n.e. kury hodowano już powszechnie w Chinach, a ok. 500 p.n.e. w Egipcie i Europie, w tym w Polsce (odnaleziono kości kur podczas wykopalisk w Biskupinie). W tym okresie w Chinach prowadzono już sztuczne wylęganie. Jak wykazały badania, ówczesne kury przypominały dzisiejsze kury bezrasowe, lecz miały lepiej rozwinięte skrzydła.Shot (ang. strzał (od: szybki, mocny, jednorazowy)) – sposób przyrządzania i podawania koktajlu alkoholowego. Shot ma objętość do 50 ml.
Wołowina (mięso wołowe) – mięso otrzymane z bydła o wieku powyżej 0,5 roku. Jest jednym z najważniejszych mięs kuchni europejskiej i amerykańskiej. Pięcioma największymi producentami wołowiny są: Stany Zjednoczone, Brazylia, Unia Europejska, Chiny oraz Indie. Najdroższa na świecie jest wołowina Kobe.
Kura domowa (Gallus gallus domesticus) – ptak hodowlany z rodziny kurowatych, hodowany na całym świecie. W środowisku naturalnym nie występuje. Uważa się, że stanowi formę udomowioną kura bankiwa (Gallus gallus), lecz nie wyklucza się domieszki innych gatunków południowoazjatyckich kuraków (zarówno żyjących, jak i wymarłych). Udomowienie miało prawdopodobnie miejsce w III tysiącleciu p.n.e. w Indiach, chociaż badania archeologiczne wykazały, że pierwsze kuraki udomowiono w Chinach już w VI tysiącleciu p.n.e. Około 1000 p.n.e. kury hodowano już powszechnie w Chinach, a ok. 500 p.n.e. w Egipcie i Europie, w tym w Polsce (odnaleziono kości kur podczas wykopalisk w Biskupinie). W tym okresie w Chinach prowadzono już sztuczne wylęganie. Jak wykazały badania, ówczesne kury przypominały dzisiejsze kury bezrasowe, lecz miały lepiej rozwinięte skrzydła.Shot (ang. strzał (od: szybki, mocny, jednorazowy)) – sposób przyrządzania i podawania koktajlu alkoholowego. Shot ma objętość do 50 ml.
Wołowina (mięso wołowe) – mięso otrzymane z bydła o wieku powyżej 0,5 roku. Jest jednym z najważniejszych mięs kuchni europejskiej i amerykańskiej. Pięcioma największymi producentami wołowiny są: Stany Zjednoczone, Brazylia, Unia Europejska, Chiny oraz Indie. Najdroższa na świecie jest wołowina Kobe.
Tabasco – rodzaj ostrej przyprawy, otrzymywanej z kultywaru ‘Tabasco’ papryki owocowej (Capsicum frutescens), należącego do grupy tzw. papryk chili. Ma owoce o długości 3-5 cm.
Słowo tabasco pochodzi od nazwy Tabasco (stanu w Meksyku) i jest powszechnie znane dzięki „sosowi tabasco”. W oryginale znaczy „kraj o gorącej i wilgotnej ziemi”.
Pierwszą wersją sosu tabasco był sprzedawany od 1859 r. produkt pod nazwą Manuel White’s Concentrated Essence of Tabasco. Powstawał on z ugotowanych i zalanych octem papryczek chili. Był produkowany do roku 1883.
Fasola (Phaseolus L.) – rodzaj roślin jednorocznych lub bylin należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej i do Europy dotarła po odkryciu Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Do rodzaju tego, liczącego ponad 30 gatunków, należą jedne z ważniejszych roślin uprawnych. W Polsce nie rosną dziko, wyłącznie jako rośliny uprawne. Gatunkiem typowym jest Phaseolus vulgaris.Grill (wym. gril) – urządzenie służące do obróbki cieplnej produktów żywnościowych wykorzystujące do tego celu źródło ciepła umieszczone bezpośrednio pod rusztem. Rozróżnia się grille węglowe, gazowe i elektryczne.
Obecnie nazwa sosu jest zastrzeżona dla rodziny McIlhenny Co. mającej wyłączność na produkcję sosu pod nazwą Tabasco od 2. połowy XIX wieku. Firma ma siedzibę w Luizjanie, na wysepce Avery Island w estuarium rzeki Vermilion wpadającej do Zatoki Meksykańskiej.
Sos tabasco powstaje wyłącznie z naturalnych składników. Zgodnie z recepturą, opracowaną przez Edmunda McIlhenny’ego w 1868 roku, dojrzałe papryczki miażdżone są z solą, następnie dojrzewają w dębowych beczkach przez 3 lata, po czym są mieszane z octem winnym.
Przyprawa – składnik dodawany do potraw, zwykle w znikomych ilościach, dla polepszenia ich walorów smakowych, zapachowych i w rzadkich przypadkach (takich jak kurkuma czy szafran) wizualnych. W dalekiej przeszłości niektóre rośliny, które obecnie stosujemy jako przyprawy, były stosowane przez znachorów, czarowników i kapłanów. Służyły jako leki, afrodyzjaki, święte oleje, kadzidła itp.Ryby – tradycyjna nazwa zmiennocieplnych kręgowców wodnych oddychających skrzelami i poruszających się za pomocą płetw. Obejmuje bezżuchwowe krągłouste (Cyclostomata) oraz mające szczęki ryby właściwe (Pisces).
Nowsze sosy produkowane są na bazie papryczek jalapeño (np. Tabasco Green Pepper Sauce z zielonych papryczek), chipotle (jalapeño suszonego w dymie), papryki habanero lub czosnku.
Tabasco, jako sos na bazie ostrej papryki, ma konkurentów, w tym: Búfalo, Chili pepper water, Cholula Hot Sauce, Crystal Hot Sauce, Louisiana Gold Hot Sauce, Sriracha, Texas Pete. Najwięcej sosu tabasco eksportuje się do Japonii, Niemiec, Wielkiej Brytanii, Meksyku, Singapuru, Kanady, Korei Południowej, Hiszpanii, Francji, Australii i RPA.
Meksyk (Meksykańskie Stany Zjednoczone, hiszp. México, Estados Unidos Mexicanos, Méjico, nah. Mēxihco) – kraj w Ameryce Północnej. Sąsiaduje ze Stanami Zjednoczonymi (na północy), z Oceanem Spokojnym (na zachodzie i południu), Zatoką Meksykańską i Morzem Karaibskim (na wschodzie) oraz z Gwatemalą i Belize (na południu i południowym wschodzie).Beczka – cylindryczne, wyoblone pośrodku naczynie, tradycyjnie wykonywane z klepek drewnianych, najczęściej dębowych, spiętych metalowymi obręczami z taśmy zwanej bednarką. Rzemieślnik wytwarzający beczki nazywany jest bednarzem. Przemysłowa wytwórnia beczek to beczkarnia. Kształt beczki zapewnia jej wytrzymałość i pozwala stosunkowo łatwo przetaczać i manipulować nią przy przeładunku.
Zastosowanie[]
Przypisy
- Some Common Myths About TABASCO® Brand Original Red Sauce (j. ang.) – wyjaśnienie zbieżności nazwy [dostęp 2013-08-27].
- Wyjaśnienie nazwy (j. ang.).
- Olga Badowska, Stąd do ostrości, „Kuchnia. Magazyn dla smakoszy” 9/2013, s. 36.
- Olga Badowska, Stąd do ostrości, „Kuchnia. Magazyn dla smakoszy” 9/2013, s. 36-37.
- Stan na 2005 r. Źródło McIlhenny Co.
- Is tabasco approved for kosher cooking? na www.tabasco.com.
Linki zewnętrzne[]
Groch (Pisum L.) – rodzaj roślin jednorocznych z rodziny bobowatych. Obejmuje według różnych źródeł od 2 do 7 gatunków. W stanie dzikim rosną one w Azji południowo-zachodniej pomiędzy zachodnią Turcją, północnym Egiptem i północno-zachodnim Iranem. We florze Polski występuje tylko groch zwyczajny – zarówno jako dziko rosnący antropofit (podgatunek polny grochu zwyczajnego (P. sativum subsp. arvense), jak i roślina uprawna (groch zwyczajny typowy P. sativum L. subsp. sativum). Przedstawiciele rodzaju występują w naturze w miejscach skalistych, na przydrożach, w winnicach, na terenach ruderalnych. Nasiona grochu zwyczajnego są jadalne i znane są ze znalezisk w osadach ludzkich sprzed 9 tysięcy lat. Gatunek jest rozpowszechniony w uprawie na całym świecie w strefie umiarkowanej, wyhodowano jego liczne odmiany. Na grochu zwyczajnym prekursor genetyki – Grzegorz Mendel – prowadził fundamentalne badania nad dziedziczeniem. Ich efektem było odkrycie tzw. praw Mendla.Sos (fr. sauce) – gęsty płyn, tworzony na bazie różnych składników, nadających mu odmienne smaki (ostry, łagodny, kwaśny, słodki), stosowany jako dodatek do: mięs, ryb, makaronów, wędlin, sałatek, deserów itd. W konsystencji luźniejszy od kremu. Sosy dzielą się na: gorące, zimne i majonezowe. Istnieje też inny podział, wywodzący się z kuchni francuskiej klasyfikujący sosy jako pochodne jednego z pięciu sosów bazowych.
Sosy gorące sporządzane są, podobnie jak zupy, na bazie wywaru. Do zagęszczania tych sosów stosuje się: zawiesinę z mąki pszennej lub mąki ziemniaczanej i wody, mąki pszennej lub ziemniaczanej i śmietany, zasmażkę lub żółtka jaj. Do najbardziej znanych sosów zaliczamy:
Warto wiedzieć że... beta
Estuarium (z łaciny aestuarium ‘droga morska’) – poszerzone, lejkowate ujście rzeki, powstałe w wyniku działania pływów morskich.
Koszerność, kaszrut (z hebr. כשרות, od כשר – dosł. właściwy) – pojęcie, odnoszące się do reguł obowiązujących w prawie żydowskim (halacha), określających rodzaje produktów dozwolonych do spożywania (pokarmy, napoje i leki) oraz warunki w jakich powinny być produkowane oraz spożywane.
Czosnek (Allium L.) – rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae), dawniej zaliczany do osobno wyodrębnianej rodziny czosnkowatych (Alliaceae) lub liliowatych (Liliaceae). Obejmuje około 700 gatunków. W stanie dzikim występuje na całej półkuli północnej, przede wszystkim w strefie umiarkowanej. Gatunkiem typowym jest czosnek pospolity (Allium sativum L.).
Smak – jeden z podstawowych zmysłów dostępnych organizmom, służący do chemicznej analizy składu pokarmu. U wielu organizmów smak i węch nie są oddzielone.
Rośliny strączkowe, motylkowe grubonasienne – rośliny z rodziny bobowatych (motylkowatych) o dużych nasionach uprawiane jako rośliny pastewne, jadalne i dostarczające surowca do przemysłu spożywczego. Uprawiane są dla nasion, paszy i jako zielony nawóz. Ponieważ tak jak inne motylkowe współżyją z bakteriami brodawkowymi – wiążą wolny azot (N2). Pozostawiając go w glebie poprawiają jej żyzność i właściwości fizyczne. Dlatego są też często uprawiane jako przedplon. Do roślin strączkowych zaliczane są jare rośliny jednoroczne. Klasyfikowane odrębnie wieloletnie rośliny motylkowe, zwane są drobnonasiennymi i uprawiane są głównie jako rośliny pastewne.
Mięso – mięśnie szkieletowe uznane za zdatne do spożycia wraz z przylegającymi tkankami: łączną, kostną i tłuszczową oraz takie narządy wewnętrzne, jak: wątroba, nerki, żołądek, ozór, mózg, płuca itp. Określenie stosuje się głównie do ciał różnych gatunków zwierząt ssaków i ptaków, zabitych lub padłych przeznaczonych do konsumpcji. Zazwyczaj jest efektem chowu, lecz również może być efektem polowania w swoim naturalnym środowisku. Rzadko zjadane bezpośrednio po zabiciu i nieprzetworzone. Najczęściej przetworzone termicznie: gotowane, smażone itp.
Papryka chili, chilli, papryka ostra – ogólna nazwa, jaką określa się owoce niektórych odmian, kultywarów i mieszańców papryki (Capsicum) o bardzo ostrym smaku.