Szejk Mansur
Kaukaz – region na pograniczu Europy i Azji pomiędzy Morzem Czarnym a Kaspijskim wokół gór Kaukaz. Od północy graniczy z europejską częścią Rosji, od południa, w zależności od przyjmowanego podziału, z Bliskim Wschodem albo z Azją Zachodnią (Przednią).Petersburg (forma zalecana), Sankt Petersburg (egzonim wariantowy) (ros. Санкт-Петербург, Sankt-Pietierburg, potocznie Петербург, Pietierburg; dawniej Piotrogród, ros. Петроград, Leningrad, ros. Ленинград) – miasto w Rosji, położone w delcie Newy nad Zatoką Fińską na terytorium zawierającym m.in. ponad 40 wysp. W latach 1712–1918 stolica Imperium Rosyjskiego. Powierzchnia 1439 km², liczba ludności 4 600 276.
Rosjanie (ros. русские / russkije) – naród wschodniosłowiański, zamieszkujący głównie Rosję oraz inne kraje byłego Związku Radzieckiego, przede wszystkim: Ukrainę, Białoruś, Kazachstan, Uzbekistan, Łotwę, Kirgistan, Estonię, Litwę, Mołdawię i Naddniestrze oraz Turkmenistan. Znaczące diaspory znajdują się w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Brazylii i Niemczech.
Szejk Mansur właśc. Al-Imam al-Mansur al-Mutawakkil Ala Allah (ur. 1760 w aule Ałdy, zm. 13 kwietnia 1794 w Szlisselburgu) – czeczeński przywódca religijny, organizator ruchu oporu górali kaukaskich przeciwko Rosji pod koniec XVIII wieku.
Życiorys[ | edytuj kod]
Urodził się w aule Ałdy, nad rzeką Sunżą. Początkowo zajmował się pasterstwem, jak większość chłopców w jego wieku. Wizje religijne, których miał doświadczyć spowodowały, że udał się do Dagestanu, aby kształcić się w szkole sufickiej. W 1783 lub 1784 został imamem i przyjął imię Mansur (arab. zwycięski). W 1784 powrócił do Czeczenii, gdzie propagował zasady szariatu, nakazując Czeczenom porzucenie tradycji pogańskich i zachowanie jedności. Autorytet, którym cieszył się Mansur zaniepokoił władze rosyjskie. Polityka władz rosyjskich wobec ludów kaukaskich zakładała ich stopniową chrystianizację, zaś wszelkie próby ich islamizacji postrzegano jako zagrożenie dla wpływów rosyjskich.
W 1785 do aułu Ałdy została skierowana ekspedycja karna, złożona z 5000 żołnierzy carskich. Żołnierze zastali wieś opustoszałą i zaczęli ją rabować, a następnie spalili. Zniszczono także dom rodzinny Mansura. Mansur proklamował świętą wojnę (dżihad) przeciwko Rosjanom. W 1785 siły wierne Mansurowi liczyły ponad 12 000 ludzi, osiągając pierwsze sukcesy w walkach z Rosjanami. W grudniu 1785 Czeczeni ponieśli pierwszą porażkę, podejmując nieudaną próbę zdobycia fortu Kizlar. W czasie wojny rosyjsko-tureckiej 1787-1792 Szejk Mansur poprowadził swoich ludzi początkowo na Kubań, a następnie w kierunku Adygei (północno-zachodni Kaukaz) i stamtąd próbował nękać oddziały rosyjskie. 22 czerwca 1791 został schwytany przez żołnierzy gen. Iwana Gudowicza w czasie szturmu na twierdzę Anapa nad Morzem Czarnym i przewieziony do Sankt Petersburga. Skazany na karę dożywotniego więzienia, zmarł w twierdzy szlisselburskiej. Według innej wersji ostatnie lata życia spędził w klasztorze na Wyspach Sołowieckich.
Przypisy[ | edytuj kod]
- Мансур. (ros.). Kavkaz.uzel.ru. [dostęp 28 grudnia 2014].