Syndykalizm
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]
Sanacja (łac. sanatio – uzdrowienie) – potoczna nazwa rządzącego obozu piłsudczykowskiego 1926–1939, powstała w związku z głoszonym przez Józefa Piłsudskiego hasłem „sanacji moralnej” życia publicznego w Polsce, wysuwanym w toku przygotowań i w okresie przewrotu majowego 1926.Związek Związków Zawodowych, ZZZ – powstał 25 maja 1931 r. w wyniku konsolidacji prosanacyjnych związków zawodowych: syndykalistycznej Generalnej Federacji Pracy, solidarystycznej Konfederacji Gospodarczych Związków Zawodowych, części sanacyjno-socjalistycznego Centralnego Zrzeszenia Klasowych Związków Zawodowych i nacjonalistycznych Polskich Związków Zawodowych "Praca" z Poznańskiego i Pomorza. Był jedną z trzech największych centrali związkowych w kraju (169 tysięcy członków w 1934 roku). ZZZ wydawał czasopisma: "Front Robotniczy", "Front Pracownika Umysłowego", "Front Górniczy Śląska i Zagłębia", "Wiadomości Robotnicze", "Głos Ludu" oraz dziennik "Głos Powszechny". Przy ZZZ działał Robotniczy Instytut Oświaty i Kultury imienia S. Żeromskiego.
Syndykalizm – powstały w XIX wieku kierunek w ruchu robotniczym, który zakładał prymat celów ekonomicznych nad politycznymi w walce proletariatu o swoje prawa. Zasadniczym narzędziem tej walki miały być związki zawodowe, a nie partie polityczne. W jego obrębie wyróżnić można dwa nurty: reformistyczny oraz rewolucyjny.
„Syndykalizm powstał we Francji jako bunt przeciw politycznemu socjalizmowi”.
Nurty syndykalizmu[ | edytuj kod]
Syndykalizm nie był ruchem jednolitym organizacyjnie i programowo. W jego obrębie wyróżnić można było dwa nurty: reformistyczny i rewolucyjny. Ten pierwszy nie kwestionował kapitalistycznej organizacji społeczeństwa i dążył jedynie do poprawy warunków życia zrzeszonych w nim członków. Rewolucyjny syndykalizm, powstały w łonie francuskich związków zawodowych, za cel stawiał sobie natomiast przekształcenie systemu społecznego przy pomocy związków zawodowych. Miały one, mobilizując wpierw masy, doprowadzić do obalenia kapitalizmu, a po rewolucji być podstawą nowego ładu gospodarczego i administracyjnego.
Marek Waldenberg zwraca uwagę, że doktryna rewolucyjnego syndykalizmu i ruch z nią związany jest w literaturze często określany mianem anarchosyndykalizmu. Uważa on, że jest to niepoprawne i unika nazwy „anarchosyndykalizm”, konsekwentnie używając pojęcia „rewolucyjny syndykalizm”. Argumentuje on m.in., że to właśnie tej drugiej nazwy używali współtwórcy i zwolennicy tej doktryny. Ta pierwsza była wykorzystywana zaś pierwotnie przez krytyków i miała charakter polemiczny. Stwierdza ponadto, co jest szczególnie istotne, że oba określenia nie są tożsame – syndykalizm rewolucyjny nigdy nie był jednorodny ideologicznie.
W rewolucyjnych syndykatach ścierały się wpływy anarchizmu, blankizmu i innych odmian socjalizmu, które w związkach zawodowych widziały narzędzie walki proletariatu z ustrojem kapitalistycznym.
Christiaan Cornelissen, holenderski anarchosyndykalista, wyróżnił wśród rewolucyjnych syndykalistów trzy grupy: tych, którzy uznają syndykalizm za „samowystarczalny”, niezależny od wszelkich ideologii; anarchistów, którzy dostrzegają w związkach możliwość przejścia od antypaństwowej agitacji do praktyki; „uchodźców” z partii socjalistycznych, którzy są krytyczni wobec parlamentaryzmu. Jak stwierdza Daniel Grinberg, anarchosyndykalizm był początkowo po prostu jednym z konkurencyjnych nurtów w obrębie rewolucyjnego syndykalizmu. Odrębnym ruchem stał się dopiero po wykształceniu własnych form organizacyjnych – początkowo w Hiszpanii, później w Rosji i Stanach Zjednoczonych, a na skalę międzynarodową po roku 1920, kiedy na skutek sporów wśród rewolucyjnych syndykalistów dotyczących oceny rewolucji bolszewickiej wyodrębniła się Międzynarodówka anarchosyndykalistyczna z siedzibą w Berlinie (1922).
Rewolucyjny syndykalizm a anarchizm[ | edytuj kod]
Rewolucyjny syndykalizm i anarchizm wykazują pewne podobieństwa. Waldenberg wskazuje, że źródeł rewolucyjnego syndykalizmu można doszukiwać się u Proudhona. Podobnie twierdzi Grinberg, przypominając, że Francuz uznawał jednostki produkcyjne za „grupy naturalne”, które będą fundamentem przyszłego systemu federacyjnego. Z drugiej strony niektórzy przedstawiciele rewolucyjnego syndykalizmu wyraźnie podkreślali różnice między tą doktryną a anarchizmem. Dla przykładu Hubert Lagardelle pisał w 1908 roku tak:
Przez swą koncepcję walki klasowej przeciwstawia się on [rewolucyjny syndykalizm] czystemu korporacjonizmowi, którego wzór daje trade-unionizm angielski; przez przyznanie prymatu instytucjom proletariackim odgranicza się od socjalizmu parlamentarnego; przez swoją troskę o twórczość pozytywną i swe lekceważenie ideologii odróżnia się od tradycyjnego anarchizmu.
Pierre-Joseph Proudhon (ur. 15 stycznia 1809 w Besançon, zm. 19 stycznia 1865 w Passy) – francuski polityk, ekonomista, socjolog i dziennikarz.Partia polityczna ("partia" od łac. pars, część) – dobrowolna organizacja społeczna o określonym programie politycznym, mająca na celu jego realizację poprzez zdobycie i sprawowanie władzy lub wywieranie na nią wpływu.
Arturo Labriola, włoski syndykalista, powiedział w 1904 roku: „Anarchistami nie jesteśmy”. Argumentował on, że w odróżnieniu od anarchistów rewolucyjni syndykaliści nie postrzegają rewolucji jako dzieła kapryśnej woli; akceptują wszystkie formy walki politycznej (także przy użyciu mechanizmów parlamentarnych i administracyjnych); w pedagogice, organizacji i działalności politycznej widzą narzędzia postępu; uznają przejściową potrzebę istnienia społeczeństwa kapitalistycznego; uważają, że minie jeszcze dużo czasu zanim możliwa będzie produkcja komunistyczna. Émile Pouget stwierdził zaś: „Jestem anarchistą, ale anarchia mnie nie interesuje”.
Podstrony: 1 [2] [3] [4] [5]