Swatantrika
Podstrony: 1 [2] [3]
Gelug (tyb. དགེ་ལུགས་པ།, Wylie: dge lugs pa, ZWPY: Gêlug-pa; nazwa po tybetańsku oznacza system szlachetności) – jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajanę, mahajanę i wadżrajanę. Tradycja również nazywana jest "Nową Kadampą" ze względu na to, że rdzeniem jej nauk są przekazy tradycji kadam, jest również zwana jako tradycja "Gandenpa" ponieważ pierwszym jej klasztorem był klasztor o nazwie Ganden założony w 1409 przez Tsongkhapę, a zwierzchnicy gelugpy to Ganden Tripowie pochodzący właśnie z tego klasztoru (obecnie klasztor Ganden funkcjonuje również na uchodźstwie w Indiach). Wyznawcami tradycji zwie się również żółtymi czapkami ze względu na charakterystyczne ceremonialne nakrycia głowy oznaczające rangę w edukacji monastycznej.Bodhićitta (z sanskrytu: बोधिचित्त bodhicitta; chiń. putixin 菩提心; kor. porisim; jap. bodaishin; wiet. Bồ-đê-tâm; tyb. byang chub kyi sems བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ , dosł. umysł oświecenia, przebudzone serce-umysł lub serce przebudzonego umysłu) — w buddyzmie aspiracja osiągnięcia oświecenia dla dobra wszystkich czujących istot (pragnienie uwolnienia wszystkich istot od cierpienia).
Swatantrika – jedna ze szkół madhjamaki, czyli tzw. „Środkowej Drogi” opisującej naturę rzeczywistość, tj. siunjatę za pomocą dowodzeń. Swatantrika stosuje system dowodzeń zwanych „svatantra” w celu zrealizowania ostatecznego wglądu poza wszelkimi „skrajnościami” popadnięcia w omylnie rozumiany stan „pustości” jako nicości (np. nihilizm) oraz wszelkimi błędami eternalizmu (np. w których wykazuje się inherentne, wrodzone samo z siebie i niezależne istnienie zjawisk).
Pochodzenie[ | edytuj kod]
W Indiach rozwinęły się różnorodne poglądy madhjamaki, dzieląc ją m.in. na prasangikę i swatantrikę według podziału obecnie podkreślanego w buddyzmie tybetańskim. Jednak nie jest jednoznaczne czy Buddhapalita (400-450 r n.e) ustanowił (jako pierwszy) ten podział pomiędzy prasangikę a swatantrikę i czy podział ten w Indiach stosowany był w celu wysunięcia danego systemu jako jedynej najbardziej precyzyjnej doktryny. Sama postać Czandrakirtiego, określanego współcześnie jako twórcę prasangiki, nie była tam wcale kluczową postacią. Tybetańczycy widzą początki tego podziału, kiedy Buddhapalita we wstępie swego dzieła do „Mula-madhyamaka-karika” zanegował wszystkie cztery rodzaje inherentnego powstawania (powstawania z siebie, z czegoś innego, z tych obu, z żadnych z nich, opisanych w dowodzeniu „Wadżra-iskier” Nagardżuny ok. 150-250 r n.e.), które jak twierdził przyjmowały błędnie inne systemy buddyjskie bądź nie-buddyjskie. Bhavaviveka (500-578 r n.e.) odparł to twierdząc, że nie można tego jednak wykazać autonomicznie (w ramach uprawomocnienia własnego unikalnego stanowiska zwanego svatantra aby wyróżnić się na tle innych systemów). Czandrakirti (600–650 r n.e.) wykazał popierając Bhavavivekę, że w ten sposób system Buddhapality nie podlega „skrajnościom” innych systemów, gdyż nie wykazuje swojego autonomicznego stanowiska (svatantra) na temat siunjaty, ale w zamian tego wyłącznie neguje inne systemy doprowadzając do absurdu ich autonomiczne stanowiska (reductio ad absurdum inaczej prasanga).
Podstrony: 1 [2] [3]