Stratyfikacja termiczna wody w jeziorze
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Fauna (od łac. Faunus – bóg trzód i pasterzy) – ogólne określenie na wszystkie gatunki zwierząt na danym obszarze (np. fauna Polski) lub w danym środowisku (fauna sawannowa), a także okresie geologicznym (np. fauna kambryjska). Badanie fauny pozostaje w gestii faunistyki, ale korzystają z niego również inne dziedziny biologii, np. ekologia i etologia, natomiast odkrycia faunistyki są systematyzowane przez systematykę.
Metalimnion - środkowa, przejściowa warstwa wody w jeziorach. Warstwa skoku termicznego (termoklina), skoku stężenia tlenu (oksyklina) i innych substancji chemicznych (chemoklina). Skok temperatury ma znaczenie kluczowe, dlatego często "termoklina" jest traktowana jak synonim metalimnionu.
Stratyfikacja termiczna wody w jeziorze – układ warstw wody w zbiorniku wodnym różniących się temperaturą. W warunkach naturalnych temperatura wód stojących zależy głównie od głębokości zbiornika, ruchu i mieszania się (miksja) mas wodnych. Znaczna głębokość zbiorników wodnych sprawia, że zmagazynowana w nich woda ma poziome uwarstwienie termiczne spowodowane poziomym zróżnicowaniem temperatury wody, a tym samym jej gęstością.
Jezioro rozdziela się w poziomej strukturze na części, które okresowo prowadzą samodzielną gospodarkę ekosystemową.
Temperatura wody obniża się w kierunku od powierzchni zwierciadła wody do dna w jeziorze i tworzy trzy warstwy:
Przy tym typie stratyfikacji wody tych trzech warstw nie mieszają się ze sobą. Taki układ warstw wody (anotermia) w jeziorze spotyka się latem. Wyrównanie temperatury wody poprzez mieszanie się wody (miksja) w jeziorze w całej toni wodnej od powierzchni do dna występuje w jeziorach strefy umiarkowanej w ciągu roku dwa razy, wiosną i jesienią (cyrkulacja wiosenna i jesienna). Takie jeziora nazywa się dimiktycznymi – miksja ma miejsce dwa razy w roku. Stan jednakowej temperatury w całym słupie wody w jeziorze nazywa się homotermią (homotermia wiosenna i homotermia jesienna). W strefie umiarkowanej występują także jeziora polimiktyczne - płytsze, których wody nie uwarstwiają się. Z uwagi na małą głębokość masa wody jest stale mieszana.
W jeziorach stratyfikowanych – dimiktycznych występuje również stratyfikacja termiczna wody odwróconej (katotermia), gdy wody cieplejsze zalegają pod zimniejszą, czyli w okresie zimy (stagnacja zimowa). Wtedy też tuż pod warstwą lodu, znajduje się woda o temperaturze bliskiej 0 °C, a poniżej dzięki większej gęstości wody, tuż przy dnie zalega woda cieplejsza o temperaturze 4 °C. Dzięki temu fauna i flora w jeziorze mogą przetrwać okres zimowy.
O rodzaju stratyfikacji termicznej wody w jeziorze decyduje położenie geograficzne zbiorników.
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ jezioro, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2013-11-06] .
- ↑ Winfried Lampert, Ulrich Sommer: Ekologia wód śródlądowych. tłum. Joanna Pijanowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 51-54. ISBN 83-01-13387-2. (pol.)
- ↑ Zdzisław Kajak: Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 111-121. ISBN 83-01-12537-3. (pol.)