Strajk
Lokaut (z ang. – lockout) – stałe lub czasowe zamknięcie całości lub części zakładu pracy (niedopuszczenie pracowników do pracy). Jest dopuszczalny tylko w szczególnych sytuacjach, z powodu braku jego uregulowania prawnego. Lokaut może być również zastosowany w odpowiedzi na strajk lub w celu jego zapobieżenia. Lokaut najczęściej stosowany jest w okresach kryzysu.Strajk ostrzegawczy - forma strajku polegająca na krótkotrwałym powstrzymaniu się pracowników od wykonywania pracy. Zgodnie z ustawą z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 55, poz. 236 z późniejszymi zmianami) może być zorganizowany jednorazowo i na czas nie dłuższy niż 2 godziny.
Strajk nauczycieli w Polsce w 2019 roku – akcja strajkowa w publicznych jednostkach systemu oświaty rozpoczęta 8 kwietnia 2019 i zawieszona 27 kwietnia 2019 do września tego roku. Ma na celu skłonienie rządu Mateusza Morawieckiego do wprowadzenia podwyżek wynagrodzeń dla nauczycieli. Jest też formą protestu przeciwko zmianom w oświacie wprowadzonym po 2015 i koordynowanym przez minister edukacji narodowej Annę Zalewską. Zorganizowana została przez Związek Nauczycielstwa Polskiego i Wolny Związek Zawodowy „Solidarność-Oświata”, w następstwie ogólnopolskiego referendum przeprowadzonego przez ZNP wśród nauczycieli. Na czele protestu stanął prezes ZNP Sławomir Broniarz. Akcja jest uważana za największy strajk w historii polskiej oświaty od 1993 roku.


Strajk (ang. strike, niem. Streik) – forma nacisku i protestu społecznego stosowanego przez różne grupy społeczne, głównie jednak przez pracowników najemnych. Znane są różne formy strajku, większość z nich polega na dobrowolnym powstrzymaniu się od pracy przez protestujących.
Strajki w Polsce[ | edytuj kod]
Prawdopodobnie pierwszy strajk w Polsce miał miejsce w 1690 roku w kopalni soli w Wieliczce, kiedy zarząd kopalni obniżył taryfę, według której górnicy mogli zamieniać własny deputat solny na gotówkę. Nieudane pertraktacje pracowników z kierownictwem doprowadziły do strajku. W wydarzeniach zginęło dwóch łamistrajków.
Górnicy wieliccy oprócz wynagrodzenia pieniężnego pobierali za swą pracę jako zapłatę pewną ilość soli (podobnie jak dzisiaj górnicy w kopalniach węgla otrzymują węgiel). Kto nie chciał brać deputatu solnego, mógł otrzymać równowartość w gotówce, według specjalnej taryfy. Większość górników rezygnowała z deputatu, woląc gotówkę. W roku 1690 zarząd kopalni z niewiadomych przyczyn obniżył taryfę, według której następowała zmiana deputatu solnego na pieniądze, względnie, jak twierdzą inne źródła, zmniejszył sam deputat. Wywołało to niezadowolenie wśród rzesz górniczych, które po nieudanych pertraktacjach wyładowało się ostatecznie w postaci strajku. Nie przystąpili jednak do niego wszyscy. I wówczas znalazło się dwóch „łamistrajków”. Okrutnie zemścili się na nich strajkujący. Tłum napadł ich i zamordował.
W Polsce prawo do strajku zostało zagwarantowane w ustawie o związkach zawodowych z dnia 8 października 1982 i następnej z 1991, ponadto w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych z dnia 23 maja 1991 r..
Współczesna Polska należy do krajów o najniższej w Europie skłonności pracowników do strajku.
8 kwietnia 2019 rozpoczął się ogólnopolski strajk nauczycieli, do którego włączyło się blisko 2/3 ogółu publicznych placówek oświaty.
Rodzaje strajków[ | edytuj kod]
Zobacz też[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Pierwszy strajk w Polsce przed 250 laty, "Oświata", 1937
- Dz.U. z 2019 r. poz. 263
- Dz.U. z 2020 r. poz. 123
- Interactive strike map 2016 (PDF), European Trade Union Institute (ETUI), July 2016 [dostęp: 23.12.2016]
- Strajk nauczycieli 2019: Które szkoły i przedszkola biorą udział 18.04?. polskatimes.pl, 18 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-18].