• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Stopnie naukowe w Polsce

    Przeczytaj także...
    Sztuka – dziedzina działalności ludzkiej uprawiana przez artystów. Nie istnieje jedna spójna, ogólnie przyjęta definicja sztuki, gdyż jej granice są redefiniowane w sposób ciągły, w każdej chwili może pojawić się dzieło, które w arbitralnie przyjętej, domkniętej definicji się nie mieści. Sztuka spełnia rozmaite funkcje, m.in. estetyczne, społeczne, dydaktyczne, terapeutyczne, jednak nie stanowią one o jej istocie.Komórka organizacyjna – jedno- lub wieloosobowy organ powołany do wykonywania określonych części zadań w jednostce organizacyjnej, mająca ustalone miejsce w jej strukturze organizacyjnej.
    Habilitacja (z łac. habilitas – zdatność, zręczność) – posiadające różny zakres, w zależności od sytuacji prawnej w danym kraju, uprawnienie do:

    Stopnie naukowe w Polsce są uregulowane w Prawie o szkolnictwie wyższym i nauce. Ustawa przewiduje następujące stopnie naukowe:

  • doktora,
  • doktora habilitowanego.

    • Stopnie naukowe są nadawane w jednostkach organizacyjnych, którym takie uprawnienie przyznała Rada Doskonałości Naukowej, biorąc pod uwagę następujące przesłanki: poziom działalności naukowej lub artystycznej placówki oraz liczbę zatrudnionych w niej naukowców (samodzielnych pracowników nauki) posiadających tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego.

    Profesor zwyczajny (skrót: prof. zw., z łac. professor ordinarius) – stanowisko na uczelni przewidziane dla pracownika naukowego lub naukowo-dydaktycznego, który posiada tytuł naukowy profesora (art. 114, ust. 1 Ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.). Stanowisko profesora zwyczajnego jest ukoronowaniem kariery naukowej pracowników uczelni. Wiąże się bowiem z największym prestiżem – jest przyznawane szczególnie zasłużonym dla uczelni i wyróżniającym się naukowcom z tytułem naukowym profesora. Do roku 1990 profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny były to dwa odrębnie tytuły naukowe nadawane przez Przewodniczącego Rady Państwa. Profesor zwyczajny był wyższy rangą niż profesor nadzwyczajny.Samodzielny pracownik nauki – pracownik naukowy lub naukowo-dydaktyczny posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego (często w związku z tym także stanowisko profesora nadzwyczajnego) albo tytuł naukowy profesora, który prowadzi samodzielne badania naukowe lub kieruje samodzielnym zespołem naukowym. Osiągnięcie pozycji samodzielnego pracownika nauki uprawnia do uczestnictwa w głosowaniach w sprawie nadania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego.

    Stopień naukowy doktora i stopień naukowy doktora habilitowanego jest nadawany w drodze postępowania wszczętego na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie stopnia naukowego.

    Stopień naukowy doktora[ | edytuj kod]

     Osobny artykuł: doktor (stopień naukowy).

    Stopień naukowy doktora nadaje się osobie, która posiada tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera, lekarza, lekarza weterynarii lub inny równorzędny; zdała egzaminy doktorskie w zakresie określonym przez radę placówki naukowej (radę komórki organizacyjnej większej placówki np. radę wydziału uczelni) i przedstawiła oraz obroniła rozprawę doktorską.

    Docent (niem. Dozent od łac. doceo – uczę) – stanowisko w szkołach wyższych i instytutach naukowych dla pracowników dydaktycznych.Rada Doskonałości Naukowej – polski organ państwowy powołany na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, którego zadaniem jest działanie na rzecz rozwoju kadry naukowej. Jego kadencja rozpoczęła się 1 czerwca 2019.

    Rozprawa doktorska, przygotowywana pod opieką promotora, powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego lub problemu artystycznego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną doktoranta w danej dyscyplinie naukowej lub artystycznej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej.

    Dyscyplina naukowa – część dziedziny naukowej, społecznie zorganizowana działalność badawcza nastawiona na wytwarzanie informacji (badania) oraz stosowania rezultatów tej działalności (teorie) w praktyce.Wiedza – termin używany powszechnie, istnieje wiele definicji tego pojęcia. Nowa Encyklopedia Powszechna definiuje wiedzę jako „ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości wraz z umiejętnością ich wykorzystywania”.

    Stopień naukowy doktora habilitowanego[ | edytuj kod]

     Osobny artykuł: habilitacja.

    Stopień naukowy docenta[ | edytuj kod]

     Osobny artykuł: docent.

    Stopień naukowy docenta funkcjonował w Polsce w latach 1920–2010/2011 (natomiast tytuł naukowy docenta, wprowadzony także w roku 1920, zniesiony został w roku 1965).

    Tytuł zawodowy – system certyfikatów i tytułów, które otrzymują osoby, które dowiodły, że posiadają określony zasób wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania danego zawodu.Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – zgodnie z Konstytucją, najwyższy przedstawiciel polskich władz, gwarant ciągłości władzy państwowej, najwyższy organ państwa w zakresie władzy wykonawczej, czuwa nad przestrzeganiem postanowień i przepisów Konstytucji, zwierzchnik Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

    Stopnie naukowe a tytuł naukowy, stanowiska profesorskie i tytuły zawodowe[ | edytuj kod]

    Od stopni naukowych należy odróżnić tytuł profesora, który jest nadawany przez prezydenta RP w oparciu o wniosek podstawowej jednostki organizacyjnej, zaakceptowany uprzednio przez Radę Doskonałości Naukowej. Tak rozumiany tytuł profesora (tzw. profesor belwederski od miejsca pierwszych nadań) należy odróżnić od stanowisk profesora uczelni lub instytutu (do 2018 r. profesora nadzwyczajnego) i profesora (do 2018 r. profesora zwyczajnego) oraz od zniesionych w 1990 dwóch odrębnych tytułów profesora: profesora zwyczajnego (wyższego) i profesora nadzwyczajnego (niższego), które funkcjonowały w Polsce od roku 1920.

    Uprawnienie – określenie wyróżnionego w jakiś sposób elementu prawa podmiotowego – przeważnie chodzi o bliższe wyznaczenie zachowania objętego prawem podmiotowym.Rozprawa – rozbudowany tekst naukowy lub filozoficzny poświęcony szczegółowemu, pełnemu omówieniu jednego danego zagadnienia. Rozprawa ma omawiać to zagadnienie ze spójnego i określonego punktu widzenia, prezentować obszerny materiał dowodowy oraz rozwiniętą argumentację. Bieg rozumowania i dowodzenia przedstawiony w rozprawie ma prowadzić do konkluzywnych i rozstrzygających rezultatów.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668).
    2. ↑ Ustawa z dnia 13 lipca 1920 r. o szkołach akademickich (Dz.U. z 1920 r. nr 72, poz. 494).
    3. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki (Dz.U. z 2010 r. nr 96, poz. 620)
    4. Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011 r. nr 84, poz. 455).
    5. Ustawa z dnia 31 marca 1965 r. o stopniach naukowych i tytułach naukowych (Dz.U. z 1965 r. nr 14, poz. 101).
    6. Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668).
    7. Ustawa z dnia 3 lipca 2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1669).
    Doktorant – osoba pisząca rozprawę doktorską. W rozumieniu polskiej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym doktorant to uczestnik studiów doktoranckich.Problem naukowy jest odzwierciedleniem braków w danej nauce. Może to być brak odpowiedzi naukowych na pytania wynikające z aktualnego stanu wiedzy. Mogą to być także błędy w odpowiedziach – pojęciach, opisach, wyjaśnieniach, teoriach naukowych. Często oba braki występują jednocześnie.




    Warto wiedzieć że... beta

    Profesor nadzwyczajny (z łac. professor extraordinarius) – stanowisko na uczelni przewidziane dla pracownika naukowego lub naukowo-dydaktycznego, który ma stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora. Ustawodawca dopuszcza także zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego osoby, która ma tylko stopień naukowy doktora oraz znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej, jednak tylko na podstawie umowy o pracę. Stanowisko profesora nadzwyczajnego jest niższe rangą od stanowiska profesora zwyczajnego. Na uczelniach morskich na stanowisku profesora nadzwyczajnego można zatrudnić doktora, który dodatkowo ma najwyższy dyplom morski, tj. kapitana żeglugi wielkiej bądź starszego mechanika.
    Naukowiec, uczony – człowiek pracujący naukowo, ekspert w pewnej dziedzinie nauki, stosujący w prowadzonych przez siebie badaniach odpowiednie metody naukowe, osoba „poszukująca odpowiedzi na pytania, na które dotychczas nikt nie odpowiedział, za pomocą metod umożliwiających udowodnienie odpowiedzi”.
    Egzamin (łac. examen – badanie) – jedna z form sprawdzania wiedzy. Stosuje się ją wielu typach szkół, w tym głównie w szkołach wyższych, a także innych instytucjach, np. w ramach rekrutacji na stanowiska w urzędach państwowych albo weryfikacji kandydatów na duchownych.
    Badania naukowe – prace podejmowane przez badacza lub zespół badaczy w celu osiągnięcia postępu wiedzy naukowej, ustalenia nowych twierdzeń naukowych, tez, aksjomatów, uogólnień i definicji. Badania te mogą być podejmowane w 4 zasadniczych przypadkach:
    Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni – wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, prowadząca co najmniej jeden kierunek studiów lub studia doktoranckie lub badania w co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.
    Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – polska ustawa uchwalona przez Sejm VIII kadencji, regulująca kwestie prawne związane ze szkolnictwem wyższym i działalnością naukową.
    Tytuł naukowy profesora, tytuł naukowy – nadawany w Polsce przez prezydenta Polski osobie, która uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego i przez to jest samodzielnym pracownikiem nauki, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie (postępowaniu) habilitacyjnym oraz posiada znaczące osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej. Prezydent nadaje tytuł naukowy na wniosek Rady Doskonałości Naukowej (do końca 2020 istnieje Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów).

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.585 sek.