l
  • Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia
    • Temat nie został wyczerpany?
    Zapraszamy na Forum Naukowy.pl
    Jeśli posiadasz konto w serwisie Facebook rejestracja jest praktycznie automatyczna.
    Wystarczy kilka kliknięć.

    Stopnie naukowe w Polsce

    Przeczytaj także...
    Sztuka – dziedzina działalności ludzkiej uprawiana przez artystów. Nie istnieje jedna spójna, ogólnie przyjęta definicja sztuki, gdyż jej granice są redefiniowane w sposób ciągły, w każdej chwili może pojawić się dzieło, które w arbitralnie przyjętej, domkniętej definicji się nie mieści. Sztuka spełnia rozmaite funkcje, m.in. estetyczne, społeczne, dydaktyczne, terapeutyczne, jednak nie stanowią one o jej istocie.Komórka organizacyjna – jedno- lub wieloosobowy organ powołany do wykonywania określonych części zadań w jednostce organizacyjnej, mająca ustalone miejsce w jej strukturze organizacyjnej.
    Habilitacja (z łac. habilitas – zdatność, zręczność) – posiadające różny zakres, w zależności od sytuacji prawnej w danym kraju, uprawnienie do:

    Stopnie naukowe w Polsce są uregulowane w ustawie z 14 marca 2003 o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Ustawa przewiduje następujące stopnie naukowe:

  • doktora,
  • doktora habilitowanego.

    • Stopnie naukowe są nadawane w jednostkach organizacyjnych, którym takie uprawnienie przyznała Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów biorąc pod uwagę następujące przesłanki: poziom działalności naukowej lub artystycznej placówki oraz liczbę zatrudnionych w niej naukowców (samodzielnych pracowników nauki) posiadających tytuł profesora lub stopień doktora habilitowanego.

    Profesor zwyczajny (skrót: prof. zw., z łac. professor ordinarius) – stanowisko na uczelni przewidziane dla pracownika naukowego lub naukowo-dydaktycznego, który posiada tytuł naukowy profesora (art. 114, ust. 1 Ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz. U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.). Stanowisko profesora zwyczajnego jest ukoronowaniem kariery naukowej pracowników uczelni. Wiąże się bowiem z największym prestiżem – jest przyznawane szczególnie zasłużonym dla uczelni i wyróżniającym się naukowcom z tytułem naukowym profesora. Do roku 1990 profesor zwyczajny i profesor nadzwyczajny były to dwa odrębnie tytuły naukowe nadawane przez Przewodniczącego Rady Państwa. Profesor zwyczajny był wyższy rangą niż profesor nadzwyczajny.Samodzielny pracownik nauki – pracownik naukowy lub naukowo-dydaktyczny posiadający stopień naukowy doktora habilitowanego (często w związku z tym także stanowisko profesora nadzwyczajnego) albo tytuł naukowy profesora, który prowadzi samodzielne badania naukowe lub kieruje samodzielnym zespołem naukowym. Osiągnięcie pozycji samodzielnego pracownika nauki uprawnia do uczestnictwa w głosowaniach w sprawie nadania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego.

    Stopień naukowy doktora i stopień naukowy doktora habilitowanego jest nadawany w drodze przewodu otwartego na wniosek osoby ubiegającej się o nadanie stopnia naukowego.

    Stopień naukowy doktora[ | edytuj kod]

    Stopień naukowy doktora nadaje się osobie, która posiada tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera, lekarza, lekarza weterynarii lub inny równorzędny; zdała egzaminy doktorskie w zakresie określonym przez radę placówki naukowej (radę komórki organizacyjnej większej placówki np. radę wydziału uczelni) i przedstawiła oraz obroniła rozprawę doktorską.

    Dyscyplina naukowa – część dziedziny naukowej, społecznie zorganizowana działalność badawcza nastawiona na wytwarzanie informacji (badania) oraz stosowania rezultatów tej działalności (teorie) w praktyce.Wiedza – termin używany powszechnie, istnieje wiele definicji tego pojęcia. Nowa Encyklopedia Powszechna definiuje wiedzę jako „ogół wiarygodnych informacji o rzeczywistości wraz z umiejętnością ich wykorzystywania”.

    Rozprawa doktorska, przygotowywana pod opieką promotora, powinna stanowić oryginalne rozwiązanie problemu naukowego lub problemu artystycznego oraz wykazywać ogólną wiedzę teoretyczną doktoranta w danej dyscyplinie naukowej lub artystycznej, a także umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej lub artystycznej.

    Tytuł zawodowy – system certyfikatów i tytułów, które otrzymują osoby, które dowiodły, że posiadają określony zasób wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania danego zawodu.Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – zgodnie z Konstytucją, najwyższy przedstawiciel polskich władz, gwarant ciągłości władzy państwowej, najwyższy organ państwa w zakresie władzy wykonawczej, czuwa nad przestrzeganiem postanowień i przepisów Konstytucji, zwierzchnik Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
     Osobny artykuł: doktor (stopień naukowy).

    Stopień naukowy doktora habilitowanego[ | edytuj kod]

    Do przewodu habilitacyjnego może być dopuszczona osoba, która posiada stopień naukowy doktora lub analogiczny w zakresie sztuki i uzyskała znaczny dorobek naukowy lub artystyczny, a ponadto przedstawiła rozprawę habilitacyjną.

    Uprawnienie – określenie wyróżnionego w jakiś sposób elementu prawa podmiotowego – przeważnie chodzi o bliższe wyznaczenie zachowania objętego prawem podmiotowym.Rozprawa – rozbudowany tekst naukowy lub filozoficzny poświęcony szczegółowemu, pełnemu omówieniu jednego danego zagadnienia. Rozprawa ma omawiać to zagadnienie ze spójnego i określonego punktu widzenia, prezentować obszerny materiał dowodowy oraz rozwiniętą argumentację. Bieg rozumowania i dowodzenia przedstawiony w rozprawie ma prowadzić do konkluzywnych i rozstrzygających rezultatów.

    Rozprawa habilitacyjna powinna stanowić znaczny wkład autora w rozwój określonej dyscypliny naukowej lub artystycznej.

     Osobny artykuł: habilitacja.

    Stopnie naukowe a tytuł naukowy, stanowiska profesorskie i tytuły zawodowe[ | edytuj kod]

    Od stopni naukowych należy odróżnić tytuł naukowy profesora, który jest nadawany przez prezydenta RP w oparciu o wniosek podstawowej jednostki organizacyjnej, zaakceptowany uprzednio przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów. Tak rozumiany tytuł profesora (tzw. profesor belwederski od miejsca pierwszych nadań) należy odróżnić od stanowisk profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego oraz od zniesionych w 1990 dwóch odrębnych tytułów profesora: profesor zwyczajny (wyższy) i profesor nadzwyczajny (niższy), które występowały w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

    Doktorant – osoba pisząca rozprawę doktorską. W rozumieniu polskiej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym doktorant to uczestnik studiów doktoranckich.Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL) – oficjalna nazwa państwa polskiego w latach 1952–1989. Uprzednio, w latach 1945–1952 ten sam organizm państwowy funkcjonował jako podmiot prawa międzynarodowego pod nazwą Rzeczpospolita Polska. Państwo to w okresie 1945-1989 propagandowo i kolokwialnie określane było jako Polska Ludowa.

    Niższe rangą od stopni naukowych (doktora i doktora habilitowanego) są tytuły zawodowe, głównie magistra (lub też licencjata, inżyniera). Można mieć jednocześnie tytuł naukowy, stopień naukowy i tytuł zawodowy np. prof. dr hab. inż.

    Przypisy

    1. Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki. Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595.
    2. Prof. dr hab. inż. Włodzimierz Kiernożycki w bazie „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI).
    Tytuł naukowy (tytuł naukowy profesora) – nadawany przez Prezydenta RP osobie, która uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego przez to jest samodzielnym pracownikiem nauki, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie habilitacyjnym oraz posiada poważne osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej. Wyjątkowo może być nadany osobie ze stopniem doktora, o wybitnych osiągnięciach naukowych lub artystycznych.Ustawa – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe.



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Czy wiesz że...? beta

    Problem naukowy jest odzwierciedleniem braków w danej nauce. Może to być brak odpowiedzi naukowych na pytania wynikające z aktualnego stanu wiedzy. Mogą to być także błędy w odpowiedziach – pojęciach, opisach, wyjaśnieniach, teoriach naukowych. Często oba braki występują jednocześnie.
    Profesor nadzwyczajny (z łac. professor extraordinarius) – stanowisko na uczelni przewidziane dla pracownika naukowego lub naukowo-dydaktycznego, który ma stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora. Ustawodawca dopuszcza także zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego osoby, która ma tylko stopień naukowy doktora oraz znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej, jednak tylko na podstawie umowy o pracę. Stanowisko profesora nadzwyczajnego jest niższe rangą od stanowiska profesora zwyczajnego. Na uczelniach morskich na stanowisku profesora nadzwyczajnego można zatrudnić doktora, który dodatkowo ma najwyższy dyplom morski, tj. kapitana żeglugi wielkiej bądź starszego mechanika.
    Centralna Komisja do Spraw Stopni i Tytułów – instytucja państwowa działająca na terenie Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie Ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
    Egzamin (łac. examen – badanie) – jedna z form sprawdzania wiedzy. Stosuje się ją wielu typach szkół, w tym głównie w szkołach wyższych, a także innych instytucjach, np. w ramach rekrutacji na stanowiska w urzędach państwowych albo weryfikacji kandydatów na duchownych.
    Badania naukowe – prace podejmowane przez badacza lub zespół badaczy w celu osiągnięcia postępu wiedzy naukowej, ustalenia nowych twierdzeń naukowych, tez, aksjomatów, uogólnień i definicji. Badania te mogą być podejmowane w 4 zasadniczych przypadkach:
    Podstawowa jednostka organizacyjna uczelni – wydział lub inna jednostka organizacyjna uczelni określona w statucie, prowadząca co najmniej jeden kierunek studiów lub studia doktoranckie lub badania w co najmniej w jednej dyscyplinie naukowej.
    Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI) - jednostka badawczo-rozwojowa nadzorowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (wcześniej przez Komitet Badań Naukowych). Jej zadaniem jest ułatwienie szybkiego dostępu do aktualnej i kompleksowej informacji o nauce polskiej.

    Reklama

    tt