Stopnica
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Klasa okręgowa (lub liga okręgowa) (w województwie zachodniopomorskim liga okręgowa i klasa okręgowa) – szósta w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Polsce (w województwie zachodniopomorskim liga okręgowa to szósty poziom rozgrywek ligowych, natomiast klasa okręgowa to siódmy poziom). Stanowi pośredni szczebel rozgrywkowy między IV ligą polską, a klasą A (w województwie zachodniopomorskim między ligą okręgową, a Klasą A, natomiast liga okręgowa to pośredni poziom rozgrywkowy między IV ligą, a klasą okręgową) będąc jednocześnie drugim szczeblem regionalnym (VI poziom ligowy) (w województwie zachodniopomorskim drugim i trzecim szczeblem regionalnym) (VI i VII poziom ligowy). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) systemem kołowym i przeznaczone są dla polskich klubów piłkarskich, grających w grupach okręgowych (swym zasięgiem obejmują one kilka leżących obok siebie powiatów danego województwa). Zwycięzcy każdej z grup klasy okręgowej uzyskują awans do IV ligi polskiej (w województwie zachodniopomorskim zwycięzcy grup ligi okręgowej awansują do IV ligi, a klasy okręgowej do ligi okręgowej), zaś najsłabsze zespoły relegowane są do poszczególnych grup klas A (w województwie zachodniopomorskim najsłabsze drużyny grup ligi okręgowej spadają do klasy okręgowej, a najsłabsze zespoły klasy okręgowej spadają do Klasy A). Zarządzana przez – działające w imieniu Polskiego Związku Piłki Nożnej – Okręgowe Związki Piłki Nożnej.Przyczółek baranowsko-sandomierski – utworzony z końcem lipca 1944 r. przez jednostki 1 Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej, obejmował teren długości 70 km i szerokości 40 km między Baranowem a Sandomierzem. Największy z przyczółków uchwyconych przez armię radziecką na zachodnim brzegu Wisły o powierzchni około 2200 km kw. i długości wzdłuż frontu 120 km.
Stopnica (dawniej Stobnica) – miasto w Polsce, w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Stopnica. Było miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego.
Położenie[ | edytuj kod]
Miejscowość położona jest na Garbie Pińczowskim, około 15 km na wschód od Buska-Zdroju. Znajduje się na granicy Ponidzia i regionu staszowsko-szydłowskiego. Przepływa przez nią rzeka Stopniczanka, wpadająca w Sanicę, by dalej połączyć się z Wisłą. Stopnica jest węzłem drogowym na trasie drogi krajowej nr 73, z którą krzyżują się tu drogi wojewódzkie nr 756 i 757.
Stopnica leży na dawnym Szlaku Jagiellońskim.
Przez miasto przechodzi 
zielony szlak turystyczny z Wiślicy do Grochowisk.
Historia[ | edytuj kod]
.jpg)
Pierwsze wzmianki o Stopnicy, zwanej wówczas Stobnicą, pochodzą z XII wieku. W dokumentach z roku 1275 używana jest również nazwa Stobnycia. Istnieje wówczas w Stopnicy probostwo z którego Baldwin i Cholewa przeszli na biskupstwo krakowskie. Według „Roczników” Jana Długosza, w 1103 r. stopnicki kanonik i proboszcz powołany został na biskupstwo krakowskie. W 1275 r. książę Bolesław Wstydliwy przebywając w Stopnicy wydał przywilej dla klasztoru w Wąchocku (Kodeks Małopolski II 136).
Prawa miejskie i przywileje[ | edytuj kod]
Kazimierz III Wielki w 1360 r. nadaje Stobniczy i przyległym wsiom starej Stobnicy, Falencinowi prawo średzkie i na lat 16 uwalnia od wszelkich podatków i ciężarów. Stąd Długosz uważa Kazimierza za założyciela miasta. Nadto pisze Długosz że król Stobnicę znaczną atencją darzy. (Długosz. Liber Beneficiorum II, 441) stąd na polecenie króla, w mieście wybudowano murowany, gotycki kościół, w miejsce dawnego drewnianego, szpital, oraz obronny zamek.
W 1498 roku Jan Olbracht potwierdził przywilej Kazimierza III Wielkiego
Miasto otrzymało liczne przywileje od władców z dynastii Jagiellonów, których spis okazał w 1562 r. Marcin Zborowski przy lustracji miasta. Były wśród nich przywileje z lat 1410, 1439, 1442, 1444, 1445, 1487 i 1520. W czasach Zygmunta Augusta proboszczem był tu ks. Piotr Arcichowski herbu Grabie, który miał także godność kanonika krakowskiego, pełniąc również funkcje sekretarza króla i referendarza koronnego.
Z miasta tego pochodził Jan ze Stobnicy (ok. 1470–1530) – profesor Akademii Krakowskiej, filozof, przyrodnik i geograf.
Pod koniec XIV w. i w XV w. w mieście zbierał się szlachecki sąd ziemski.
W okresie od XV do XVIII wieku miasto było starostwem niegrodowym. W XVI wieku, Stopnica przejściowo była ośrodkiem kalwinizmu. Zbór kalwiński urządzony został w Stopnicy, przez jednego z jej starostów, Marcina Zborowskiego, wojewodę kaliskiego około 1551 roku. Jednak już pod koniec XVI wieku było tu zaledwie dwóch kalwinistów, uczęszczających na msze do pobliskiej Oleśnicy.
Czasy I Rzeczypospolitej[ | edytuj kod]
1649 r. Jan Kazimierz potwierdził dla Stobnicy prawo miejskie niemieckie, polecił odbywanie sądów w mieście 2 razy w tygodniu oraz zakazał Żydom mieszkać w pobliżu kościoła i rynku. Były to jednak ostatnie lata pomyślnego rozwoju i wspaniałej egzystencji tego miasta. W 1655 roku kościół farny został złupiony przez Szwedów. Większych zniszczeń jednak doznała Stobnica podczas najazdu sprzymierzonych ze Szwedami wojsk Księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego. Złupiły one kościół, zamek i miasto dopuszczając się w nim wielu okrucieństw. Żołnierze spuścili też wodę ze stawu zamkowego spodziewając się w nim zatopionych skarbów. Zniszczeń dokonanych przez Szwedów i Węgrów dopełniła morowa zaraza, w wyniku której zmarło 600 parafian. W 1781 roku miasto zaszczycił swą wizytą ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski. Wieczorem 11 czerwca 1787 roku przybył do Stopnicy solennie witany przez starostę stopnickiego, Eliasza z Granowa Wodzickiego, przy akompaniamencie salw z armat zamkowych i radosnych okrzyków stopniczan. W następnym dniu 12 czerwca, król opuścił Stopnicę i przez Busko-Zdrój, Jurków, Wiślicę, Czarkowy, Winiary, Hebdów oraz Kościelniki pojechał do starej stolicy Polski – Krakowa. W dniu 10 kwietnia 1795 roku miasto padło ofiarą pożaru, który rozpoczął się w domostwie żydowskim. Oprócz domów mieszkalnych spłonęła szkoła, kościół farny, synagoga oraz zabudowania plebańskie.
W 1639 roku Krzysztof z Tęczyna Ossoliński założył w Stopnicy klasztor i kościół reformatów. W latach 1655–1657 miasto zostało zniszczone przez Szwedów i wojska Rakoczego. W roku 1662 w mieście miała miejsce zaraza, która dopełniła dzieła zniszczenia. Stopnica z trudem podniosła się z upadku. Jej rozwój na pewien czas zahamowany został przez wielki pożar z 1795 roku. Po rozbiorach Polski znalazła się w zaborze austriackim. Od 1809 roku w Księstwie Warszawskim, w którym stała się siedzibą powiatu. Status ten miasto utrzymało w 1815 roku po likwidacji Księstwa i utworzeniu Królestwa Kongresowego pod zaborem rosyjskim.
Zabory[ | edytuj kod]
W roku 1863 ludność powiatu stopnickiego czynnie zaangażowała się w powstanie styczniowe. Sformowany w powiecie stopnickim pułk pod dowództwem Karola Kality Rębajły, uczestniczył m.in. w bitwach pod Mierzwinem, Hutą Szczeceńską, Lubienią, oraz w bitwie opatowskiej. Po upadku powstania, w ramach rosyjskich represji, Stopnica utraciła prawa miejskie. Pomimo tego jeszcze przez kilkadziesiąt lat pozostawała siedzibą powiatu. Dopiero w 1915 r. austriackie władze okupacyjne przeniosły siedzibę powiatu do Buska.
W 1906 r. konspiratorzy należący do Organizacji Bojowej PPS po dokonaniu udanego napadu skonfiskowali zawartość sejfu rosyjskiego w urzędzie pocztowym w Stopnicy.
Okres II wojny światowej[ | edytuj kod]
W 1939 roku większą część mieszkańców Stopnicy stanowili Żydzi. 9 września 1939 w rejonie Stopnicy oddziały Grupy Operacyjnej „Śląsk” (Armia „Kraków”) walczyły z oddziałami niemieckiego VIII Korpusu Armijnego. W samym mieście I batalion 203 Pułku Piechoty Rezerwowego (Batalion ON „Tarnowskie Góry”) zniszczył orkiestrę niem. 15 Pułku Pancernego (5 DPanc.). Winą za „wymordowanie bezbronnego oddziału” obarczony został płk Stanisław Kalabiński, dowódca 55 Dywizji Piechoty Rezerwowej. Pod takim zarzutem, 12 kwietnia 1940 wymieniony oficer został zatrzymany w Oflagu IX C w Rotenburg an der Fulda i przewieziony do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie. 15 sierpnia 1941 w Radomiu został zamordowany.
W 1941 roku Niemcy utworzyli tutaj getto, w którym do roku 1942 przebywało 5 tysięcy Żydów, zgładzonych później w Treblince. W 1944 roku w rejonie Stopnicy toczyły się zacięte walki o przyczółek baranowsko-sandomierski. Niemcy próbując zlikwidować przyczółek zbombardowali Stopnicę, a następnie uderzyli sześcioma dywizjami pancernymi na oddziały 5-tej armii gwardii gen. Aleksieja Żadowa. 13 sierpnia 1944 Niemcy zaatakowali w kierunku Stopnicy. Tu po raz pierwszy użyto czołgów Panzerkampfwagen VI B Königstiger. Wykorzystanie nowego rodzaju broni nie było udane - atakujący stracili 12 czołgów, w tym 3 zostały zdobyte przez sowieckich żołnierzy. Hitlerowcy 7 listopada 1944 roku wysadzili zaminowany klasztor oo. reformatów. Kolejna ofensywa że wschodu dokonała reszty zniszczenia. W Stopnicy nie ocalał ani jeden dom. W latach powojennych Stopnicę odbudowano.
Mniejszości narodowe w Stopnicy[ | edytuj kod]
Dzisiejszą Stopnicę zamieszkują wyłącznie Polacy, prawie wszyscy są wyznania rzymskokatolickiego. Jednak nie zawsze tak było. Do czasu eksterminacji Żydów w jesieni 1942 roku, zgotowanej im przez okupantów hitlerowskich, stanowili oni 2/3 ludności miasta. Posiadali 2 synagogi – starą i nową – usytuowane pomiędzy Rynkiem (obecnie Plac Marszałka J. Piłsudskiego), a ul. Bóżniczą (obecnie Północna). Obie podczas zniszczenia Stopnicy zostały zburzone, a po wojnie nikt ich nie odbudował, gdyż nie było dla kogo.
Początki osadnictwa żydowskiego w Stopnicy datują się od 1540 roku. Gmina żydowska istniała tu od 1649 roku. Nie można pominąć mniejszości prawosławnych Rosjan. Reprezentowali oni byli wyłącznie przez aparat urzędniczo-wojskowo-policyjny zaborczej Rosji carskiej. Przedstawiciele ich przybyli do Stopnicy – jak i do innych miast Kongresówki – po upadku powstania styczniowego pod koniec lat 60. XIX wieku. Posiadali cerkiew prawosławną (parafię erygowano w 1901 roku) mieszczącą się na piętrze ratusza położonego w północno-zachodnim kącie Rynku. Po wycofaniu się wojsk rosyjskich z terenów Kongresówki przed napierającą armią austro-węgierską w lecie 1915 roku, a w ślad za nim ewakuacją urzędów rosyjskich, cerkiew z braku wiernych przestała funkcjonować. Zlikwidowana została formalnie w 1918 roku w latach Polski międzywojennej, a w budynku jej mieściła się szkoła powszechna. Zburzona w czasie II wojny światowej nie została odbudowana. Przez kilkadziesiąt lat powojennych był to pusty plac. Obecnie na tym miejscu wznosi się postawiony w latach 90. XX wieku pawilon handlowy „Fantazja”, należący do Ferdynanda Wójtowicza. W obecnej Stopnicy mieszkają dwie rodziny o rodowodzie prawosławnym, jednak całkowicie spolonizowane i skatolicyzowane.
W latach 1975–1998 Stopnica położona była w województwie kieleckim.
Prawa miejskie odzyskała 1 stycznia 2015 roku.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]