• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Stefan Martyka



    Podstrony: [1] [2] 3 [4]
    Przeczytaj także...
    Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) – organ bezpieczeństwa wewnętrznego o statusie ministerialnym, zorganizowany w czasie budowy dyktatury komunistycznej w powojennej Polsce na polecenie i pod dyktando władz radzieckich. Obok tzw. Informacji Wojskowej, odpowiedzialne za masowe krwawe represje na obywatelach w okresie stalinizmu. W terenie Ministerstwo reprezentowały podległe mu Urzędy Bezpieczeństwa Publicznego, dlatego potocznie te instytucje były określane skrótem UB.„Sztandar Młodych” – dziennik dla młodzieży, wydawany w latach 1950–1997 w Warszawie. Na początku był organem ZMP.
    Konsekwencje zamachu[ | edytuj kod]

    Audycja „Fala 49” została na antenie. Wkrótce przekształcono ją w program „Fala 49 odpowiada”, w którym dziennikarze PR odpowiadali (zgodnie z duchem ówczesnej propagandy) na niektóre, często bardzo krytyczne wobec władz, listy radiosłuchaczy. Program ten pełnił rolę wentyla bezpieczeństwa – namiastki wolności słowa.

    Biblioteka Narodowa (BN) – polska biblioteka narodowa w Warszawie, na Ochocie, na Polu Mokotowskim, narodowa instytucja kultury założona w 1928.Jerzy Stanisław Majewski (ur. 1959) – dziennikarz i publicysta, od 1993 roku dziennikarz Gazety Wyborczej. Autor licznych artykułów i książek o Warszawie, m.in.:

    Wykonawcy zamachu złożyli obszerne wyjaśnienia i przyznali się do jego dokonania. Proces trwał od 18 do 22 września 1952 przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Warszawie. Na ławie oskarżonych zasiedli Krystyna Metzger, Ryszard Cieślak, Lech Śliwiński, Tadeusz Kowalczuk, Bogusław Pietrkiewicz, Maria Karska (żona oficera WP w II RP), Stanisław Hrywniak i Kazimierz Ickowicz. Oskarżycielem był prokurator ppłk Henryk Ligięza. Wyrokiem warszawskiego WSR z 22 września 1952 Metzger, Cieślak, Śliwiński, Kowalczuk i Pietrkiewicz zostali skazani na karę śmierci, Karska na karę dożywotniego pozbawienia wolności, zaś Ickowicz i Hrywniak na karę 15 lat pozbawienia wolności. Karę śmierci dla Metzger zamieniono na karę dożywotniego pozbawienia wolności, gdyż okazało się, że jest w ciąży. 13 maja 1953 stracono czterech wykonawców likwidacji Martyki w więzieniu na Rakowieckiej. Odrębne procesy wytaczano innym członkom „Kraju”. Ukrywający się twórca organizacji, Zenon Sobota, popełnił samobójstwo podczas próby zatrzymania.

    Areszt Śledczy Warszawa-Mokotów (zwany też więzieniem na Rakowieckiej lub więzieniem mokotowskim) – znajduje się w Warszawie przy ul. Rakowieckiej 37.Józef Węgrzyn (ur. 13 marca 1884 w Warszawie, zm. 4 września 1952 w Kościanie) – polski aktor, uznawany za jedną z ważniejszych postaci przedwojennego polskiego teatru i kina.

    W maju 1993 wyrok na wykonawców zamachu na Martykę został unieważniony w części dotyczącej działalności w „Kraju”. Sąd odmówił jednak uwolnienia zamachowców od winy za morderstwo. W uzasadnieniu napisano: „Nie da się usprawiedliwić zamachu terrorystycznego, jakim było zastrzelenie we własnym mieszkaniu Stefana Martyki, ponieważ poświęcone dobro, którym było życie ludzkie, pozostało w rażącej dysproporcji do dobra, które zamierzano uzyskać. Zastrzelenie Stefana Martyki nie było gestem obronnym, lecz aktem terroru politycznego, który nie był i nie może być w przyszłości, jako środek politycznego działania, dopuszczony. Stefan Martyka był aktywnym propagatorem obcej i narzuconej społeczeństwu polskiemu ideologii i niewątpliwie wpływał przez swoją działalność na kształtowanie opinii publicznej. Bez względu jednak na ocenę tej działalności, ograniczała się ona wyłącznie do sfery ideologicznej”.

    Wydział Prawa i Administracji UJ – najstarsza jednostka naukowa na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1364, kiedy erygowano UJ, na 11 katedr nowej akademii, aż 8 przeznaczono naukom prawnym. Początkowo, wykładano jedynie prawo kanoniczne i prawo rzymskie.Witold Sadowy (ur. 7 stycznia 1920 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, publicysta teatralny, stały felietonista „Gazety Wyborczej” i „Życia na gorąco”.

    Przypisy[ | edytuj kod]

    1. Wojciech Rodak: Zabójstwo Stefana Martyki. Ostatnia egzekucja podziemia. Polska Times, 2016-01-08. [dostęp 2021-01-23].
    2. ↑ Stefan Martyka. Encyklopedia Teatru Polskiego. [dostęp 2021-01-23].
    3. Grzegorz Majchrzak: Armia Krajowa na fali w czasach odwilży (1954-1956). Biuro Edukacji Publicznej IPN. [dostęp 2021-01-23].
    4. Jerzy S. Majewski: Szucha 11: Dom aktorów, arystokratów i miejsce zamachu (tytuł oryginalny: Tytuł oryginalny Działać na ludzi, na ich serca). e-teatr.pl. [dostęp 2021-01-23].
    5. Witold Sadowy: List otwarty Witolda Sadowego do red. Jerzego S. Majewskiego. Encyklopedia Teatru Polskiego. [dostęp 2021-01-23].
    6. M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 48.
    7. Ujęcie morderców Stefana Martyki. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 1, Nr 202 z 25 sierpnia 1952. 
    8. M.P. z 1951 r. nr 85, poz. 1164.
    9. Pośmiertne odznaczenie Stefana Martyki. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 1, Nr 244 z 13 września 1951. 
    10. Zginął na posterunku. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 2, Nr 243 z 12 września 1951. 
    11. Masy pracujące ostro piętnują wykonawców i inspiratorów mordu dokonanego na Stefanie Martyce. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 1, Nr 244 z 13 września 1951. 
    12. Społeczeństwo całego kraju potępia skrytobójczych morderców Stefana Martyki. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 1, Nr 246 z 15-16 września 1951. 
    13. „Na miejsce tych co zginęli za sprawę pokoju przyjdą inni”. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 4, Nr 247 z 17 września 1951. 
    14. Pamięci Stefana Martyki. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 4, Nr 252 z 22-23 września 1951. 
    15. Społeczeństwo stolicy żegnało bojownika postępu i pokoju Stefana Martykę. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 1, Nr 245 z 14 września 1951. 
    16. Cmentarz Stare Powązki: RUDOLF STRASZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2017-08-24].
    17. Pierwszy dzień procesu morderców Stefana Martyki, pracownika „Fali 49”, przed Sądem Wojskowym w Warszawie. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 3, Nr 225 z 20-21 września 1952. 
    18. Drugi dzień procesu. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 3, Nr 226 z 22 września 1952. 
    19. Trzeci dzień procesu. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 3, Nr 227 z 23 września 1952. 
    20. Mordercy Stefana Martyki, pracownika fali 49, przed Sądem Wojskowym w Warszawie. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 2, Nr 224 z 19 września 1952. 
    21. Kary śmierci dla szpiegów i bandytów – morderców Stefana Martyki. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 1, Nr 228 z 24 września 1952. 

    Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Życie i praca Stefana Martyki. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 2, Nr 244 z 13 września 1951. 
  • Mordercy Stefana Martyki, pracownika fali 49, przed Sądem Wojskowym w Warszawie. „Nowiny Rzeszowskie”, s. 2, Nr 224 z 19 września 1952. 
  • Piotr Lipiński, Nietoperz cicho śmignął, Gazeta Wyborcza, 5 stycznia 1996
  • Piotr Lipiński, Towarzysze Niejasnego, Warszawa 2003
  • Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 8-9/2002 [1]
  • Słownik biograficzny teatru polskiego 1765-1965 (pod redakcją Zbigniewa Raszewskiego), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973, s. 425
    • International Standard Name Identifier (ISNI) – unikalny identyfikator służący wystandaryzowanej identyfikacji obiektów, podmiotów, autorów dzieł, utworów i publikacji. Włodzimierz Sokorski, ps. Andrzej Sokora (ur. 2 lipca 1908 w Aleksandrowsku, zm. 2 maja 1999 w Warszawie) – polski wojskowy, generał brygady Wojska Polskiego, pisarz, dziennikarz i publicysta, działacz partyjny i państwowy, minister kultury i sztuki (1952–1956), przewodniczący Komitetu ds. Radia i Telewizji (1956–1972), zastępca członka Komitetu Centralnego PZPR, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1945–1947) i poseł na Sejm Ustawodawczy, poseł na Sejm PRL I, IV, V i VI kadencji, prezes Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (1980–1983).


    Podstrony: [1] [2] 3 [4]



    w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

    Warto wiedzieć że... beta

    Fala 49 - audycja propagandowa Polskiego Radia, kierowana przez Leona Rawskiego prowadzona przez aktora Stefana Martykę i dziennikarkę propagandową Trybuny Ludu Wandę Odolską. Audycja pojawiała się nieregularnie na falach radiowych w roku 1949. Zwykle przerywała inne programy – z reguły muzyczne. Jej zapowiedź stylizowana była na komunikat wojskowy: "Tu Fala 49, tu Fala 49. Włączamy się". Podobnie było z zakończeniem. Audycja miała charakter polityczny i propagandowy. Piętnowano w niej m. in. imperializm amerykański.
    WorldCat – katalog rozproszony łączący zbiory 71 000 bibliotek ze 112 krajów, które są uczestnikami serwisu Online Computer Library Center. Katalog jest tworzony i prowadzony przez biblioteki, których zbiory są w nim ujęte.
    Mieczysław Szpakiewicz (ur. 1 stycznia 1890 w Sandomierzu, zm. 26 czerwca 1945 w Toruniu) – polski aktor, dyrektor, wykładowca, organizator i działacz teatralny.
    Józef Różański, właśc. Józef Goldberg, po wojnie używał zarówno imienia Jacek, jak i Józef (ur. 13 lipca 1907 w Warszawie, zm. 21 sierpnia 1981 w Warszawie) – prawnik, oficer NKWD i MBP, poseł na Sejm Ustawodawczy; brat Jerzego Borejszy.
    Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie – państwowy teatr mieszczący się w Częstochowie w budynku przy ul. Kilińskiego 15, wzniesionym w latach 1928–1931, jako Teatr Kameralny. W latach 1979–1984 nastąpiła jego modernizacja i rozbudowa. Teatr im. Adama Mickiewicza dysponuje następującymi salami: scena duża, scena kameralna, scena Histrion i Foyer im. Marka Perepeczki.
    Warszawa Śródmieście – przystanek i podziemny dworzec kolejowy w Warszawie znajdujący się na warszawskiej linii średnicowej przy Alejach Jerozolimskich 50, pomiędzy ulicami Marszałkowską i Emilii Plater.
    Virtual International Authority File (VIAF) – międzynarodowa kartoteka haseł wzorcowych. Jej celem jest ujednolicenie zapisu nazw osobowych (haseł), dlatego zbiera z bibliotek z całego świata – ich różne wersje i prezentuje je razem, pod jednym, unikatowym identyfikatorem numerycznym. Pozwala to obniżyć koszty i zwiększyć użyteczność danych gromadzonych przez biblioteki. Informacje po dopasowaniu i połączaniu są udostępniane online bibliotekom na całym świecie.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.036 sek.