Statuty litewskie
Podstrony: 1 [2] [3] [4]Przeczytaj także...
Sejm Wielkiego Księstwa Litewskiego (lit. Seimas; białorus. Сойм) - parlament Wielkiego Księstwa Litewskiego, powstał pod koniec XIV wieku, istniał do czasu zawarcia unii lubelskiej w 1569.Prawo zwyczajowe – normy prawne trwale i jednolicie wykonywane w przekonaniu, że są obowiązującym prawem. Prawo zwyczajowe nie pochodzi od żadnej instytucji, lecz zostaje wykształcone przez społeczeństwo w toku historii. Zwłaszcza w czasach najdawniejszych, było prawem niepisanym przekazywanym ustnie z pokolenia na pokolenie. Z czasem normy były utrwalane w formie pisemnej (np. dokumenty stwierdzające dojście do skutku czynności prawnej, przywileje, wyroki sądowe). Normy prawa zwyczajowego odegrały szczególną rolę w rozwoju prawa międzynarodowego. Prawo zwyczajowe z reguły przechodzi proces kodyfikacji (lub inkorporacji).
Statuty litewskie – określenie kodyfikacji z zakresu prawa cywilnego, karnego, procesowego i w części publicznego wydanych w 1529, 1566 i 1588 w Wielkim Księstwie Litewskim.
Geneza[]
Celem statutów było ujednolicenie prawa i jego przystosowanie do zmieniających się warunków społeczno-politycznych. Poszczególne ziemie posługiwały się odrębnymi przepisami, zawartymi w nadanych im przez Jagiellonów przywilejach. Duże znaczenie miało prawo zwyczajowe. Rozległość Wielkiego Księstwa oraz połączenie w jednym państwie obszarów o odmiennej przeszłości historycznej i różnych wpływach kulturowych powodowało zamęt utrudniający stosowanie prawa i zarządzanie państwem. Następujące po Unii z Polską przemiany, zwłaszcza emancypacja szlachty spod dominacji kniaziów i bojarów oraz dynamiczne przekształcenia stosunków własnościowych, dodatkowo uświadomiły władcom Wielkiego Księstwa konieczność pracy nad jednolitą kodyfikacją. Pierwszą, niepełną próbą był Statut Kazimierza Jagiellończyka z 1468 roku. W 1501 roku Aleksander Jagiellończyk zapowiadał podjęcie prac kodyfikacyjnych. Ruszyły one jednak dopiero po powołaniu przez Zygmunta Starego komisji prawników kierowanej przez kanclerza wielkiego litewskiego Olbrachta Gasztołda.
Język ruski (nazywany od XIX wieku także staroukraińskim albo starobiałoruskim, a jego wczesna forma staroruskim; w literaturze występuje jako руский языкъ lub русский языкъ) – dawny język wschodniosłowiański, którym posługiwano się na Rusi, w Hospodarstwie Mołdawskim i Wielkim Księstwie Litewskim.Unia w Krewie – akt wydany 14 sierpnia 1385 roku przez Jagiełłę, regulujący stosunek Korony Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim. Jego rezultatem było włączenie w 1386 roku Litwy do Królestwa Polskiego jako jego części składowej.
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Prawo karne sensu largo – zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.
Monarcha – osoba będąca głową państwa w monarchii. Tytuł monarchy zazwyczaj jest dziedziczny (z wyjątkiem niektórych państw, np. Państwo Kościelne, Polska z XVI-XVIII w.) i dożywotni.
Konstytucja (od łac. constituo, -ere – urządzać, ustanawiać, regulować) – akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.
Kaduk (łac. caducus: bezpański) – spadek pozostawiony bez dziedziców. Instytucja prawna wywodząca się z prawa rzymskiego (ius caducum). Związana jest z ograniczeniem dziedziczenia do określonego kręgu osób i ograniczeniami testamentowymi. W przypadku braku uprawnionych osób i braku testamentu spadek przypada władcy.
Sejmy walne (łac. comitia generalia) – nazwa parlamentu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Było to zgromadzenie decydujące o polityce całej I Rzeczypospolitej, istniejące w okresie od XIV do XVIII wieku. W tym czasie znacząco zmieniał się jego skład i charakter.
Statut Kazimierza Jagiellończyka, inaczej Sudiebnik 1468 - pierwszy litewski kodeks nadany przez Kazimierza Jagiellończyka 29 lutego 1468 r. Zapoczątkował kodyfikację prawa litewskiego kontynuowaną w Statutach Litewskich.
Zdzisław Antoni Kaczmarczyk (ur. 19 sierpnia 1911 w Krakowie, zm. 9 lub 14 sierpnia 1980) – polski prawnik, historyk, niemcoznawca, zaangażowany w procesy polonizacji i zagospodarowywania Ziem Północnych i Zachodnich, dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu w latach 1964-1965, prezes Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w latach 1975-1980, poseł Sejmu III kadencji.
