Splot - anatomia
Przeczytaj także...
Splot ramienny (łac. plexus brachialis) - twór powstały z gałązek przednich (brzusznych) nerwów rdzeniowych biegnących od rdzenia kręgowego, najczęściej jego korzenie mają swój początek w neuromerach od C5 do Th1, jednak możliwe są odmiany anatomiczne przesunięte o jeden neuromer w dół bądź w górę (czyli C4-C8, lub C6-Th2). Przebiega przez trójkąt boczny szyi (dokładniej trójkąt łopatkowo-obojczykowy), jamę pachową do ramienia.Splot krzyżowy (łac. plexus sacralis) - jest największym splotem w organizmie, twór powstały z wymieszanych (przegrupowanych) gałęzi przednich (brzusznych) nerwów rdzeniowych od L5 do C0 i częściowo L4 (poprzez nerw widełkowy). Ma kształt trójkąta którego podstawa skierowana jest do powierzchni miednicznej kości krzyżowej, a wierzchołek do nerwu kulszowego, w stronę dolnej części otworu kulszowego. Swą powierzchnią tylną przylega do przedniej powierzchni mięśnia gruszkowatego (musculus piriformis) , przednią powierzchnią zwrócony jest do jamy miednicy i przykryty tylną częścią powięzi miednicy, przylega do naczyń biodrowych wewnętrznych. Splot podzielony jest na 3 odcinki kulszowy, sromowy i guziczny. Od splotu wychodzą gałęzie krótkie i długie. Krótkie zaopatrują mięsień gruszkowaty, zasłaniacz wewnętrzny, oba bliźniacze i czworoboczny uda. Do gałęzi krótkich należą także gałęzie stawowe i gałęzie okostnowe.
Szkarłupnie (Echinodermata) (z gr. echinos – jeż + derma – skóra) – typ halobiontycznych, bezkręgowych zwierząt wtóroustych (Deuterostomia) o wtórnej symetrii pięciopromiennej. Charakteryzują się wapiennym szkieletem wewnętrznym oraz obecnością unikalnego wśród zwierząt układu ambulakralnego pełniącego funkcję lokomocyjną, dotykową, a częściowo wydalniczą i oddechową. Najstarsze skamieniałości szkarłupni znane są z osadów dolnego kambru. Większość z nich prowadzi osiadły tryb życia, choć niektóre są biernie przenoszone przez wodę. Nie występują wśród nich formy pasożytnicze.
Splot ramienny (łac. plexus brachialis) - twór powstały z gałązek przednich (brzusznych) nerwów rdzeniowych biegnących od rdzenia kręgowego, najczęściej jego korzenie mają swój początek w neuromerach od C5 do Th1, jednak możliwe są odmiany anatomiczne przesunięte o jeden neuromer w dół bądź w górę (czyli C4-C8, lub C6-Th2). Przebiega przez trójkąt boczny szyi (dokładniej trójkąt łopatkowo-obojczykowy), jamę pachową do ramienia.Splot krzyżowy (łac. plexus sacralis) - jest największym splotem w organizmie, twór powstały z wymieszanych (przegrupowanych) gałęzi przednich (brzusznych) nerwów rdzeniowych od L5 do C0 i częściowo L4 (poprzez nerw widełkowy). Ma kształt trójkąta którego podstawa skierowana jest do powierzchni miednicznej kości krzyżowej, a wierzchołek do nerwu kulszowego, w stronę dolnej części otworu kulszowego. Swą powierzchnią tylną przylega do przedniej powierzchni mięśnia gruszkowatego (musculus piriformis) , przednią powierzchnią zwrócony jest do jamy miednicy i przykryty tylną częścią powięzi miednicy, przylega do naczyń biodrowych wewnętrznych. Splot podzielony jest na 3 odcinki kulszowy, sromowy i guziczny. Od splotu wychodzą gałęzie krótkie i długie. Krótkie zaopatrują mięsień gruszkowaty, zasłaniacz wewnętrzny, oba bliźniacze i czworoboczny uda. Do gałęzi krótkich należą także gałęzie stawowe i gałęzie okostnowe.
Szkarłupnie (Echinodermata) (z gr. echinos – jeż + derma – skóra) – typ halobiontycznych, bezkręgowych zwierząt wtóroustych (Deuterostomia) o wtórnej symetrii pięciopromiennej. Charakteryzują się wapiennym szkieletem wewnętrznym oraz obecnością unikalnego wśród zwierząt układu ambulakralnego pełniącego funkcję lokomocyjną, dotykową, a częściowo wydalniczą i oddechową. Najstarsze skamieniałości szkarłupni znane są z osadów dolnego kambru. Większość z nich prowadzi osiadły tryb życia, choć niektóre są biernie przenoszone przez wodę. Nie występują wśród nich formy pasożytnicze.
Splot (łac. plexus) – sieć łącząca struktury jednego typu.
Znaczenia szczegółowe[ | edytuj kod]
Układ nerwowy[ | edytuj kod]
Połączenia neuronów u zwierząt noszą nazwę splotów nerwowych. Stanowi on układ nerwowy jamochłonów, a także występuje w zmodyfikowanej formie u płazińców. Nerwy symetrycznych szkarłupni także posiadają sploty nerwowe, leżące pod ektodermą. U kręgowców nerwy rozgałęziają się i ponownie łączą w niektórych okolicach ciała, jak np. splot ramienny tworzony przez gałęzie przednie nerwów rdzeniowych.
Kręgowce (Vertebrata, od łac. vertebra – kręg) – najliczniejszy podtyp strunowców (Chordata), mocno zróżnicowany morfologicznie; obejmujący kręgouste, ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Dotychczas opisano około 58 000 gatunków kręgowców, co stanowi około 5% opisanych gatunków zwierząt. Wielkość współcześnie żyjących kręgowców waha się od 7,7 mm u żab Paedophryne amauensis do 33,9 m u płetwala błękitnego. Cechują się obecnością tkanki kostnej, mają dwuboczną symetrię ciała z dobrze wyodrębnioną głową. Szkielet wewnętrzny stanowi podporę dla tkanek i narządów w trakcie rozwoju, umożliwiając osiąganie dużych rozmiarów. Charakterystyczną cechą kręgowców jest posiadanie czaszki, kręgosłupa i dwóch par kończyn. Układ mięśniowy składa się z dwóch mas mięśni położonych równolegle po bokach kręgosłupa. Ruch odbywa się dzięki skurczom mięśni, przyczepionych do kości lub chrząstek.Ektoderma (łac. ectodermis, z gr. ektós na zewnątrz, dérma skóra), ektoblast – zewnętrzny listek zarodkowy, warstwa komórek powstająca w rozwoju zarodkowym zwierząt w trakcie różnorodnie zachodzącej gastrulacji.
U człowieka wyróżniono prawie 100 splotów, z których najważniejszymi są: splot szyjny, splot ramienny, splot lędźwiowy i splot krzyżowy. Jednym z najbardziej znanych jest także splot trzewny, zwany potocznie słonecznym.
Układ krwionośny[ | edytuj kod]
Sploty występują w układzie krwionośnym jako sieci naczyń krwionośnych. Najbardziej znanym przykładem jest splot naczyniówkowy mózgowia. U człowieka wyróżniono wiele splotów naczyniowych.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Neuron, komórka nerwowa – rodzaj elektrycznie pobudliwej komórki zdolnej do przetwarzania i przewodzenia informacji w postaci sygnału elektrycznego. Neurony są podstawowym elementem układu nerwowego zwierząt. Najwięcej neuronów znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym w skład którego wchodzi mózgowie oraz rdzeń kręgowy.Układ nerwowy (łac. systema nervosum; ang. nervous system) – jest to zbiór wyspecjalizowanych komórek, pozostających ze sobą w złożonych relacjach funkcjonalnych i strukturalnych, odpowiadający za sterowanie aktywnością organizmu. Układ nerwowy jest w stanie wykryć określone zmiany zachodzące w otoczeniu i wywołać w związku z tym odpowiednią reakcję organizmu.
Warto wiedzieć że... beta
Splot trzewny (łac. plexus coeliacus), potocznie zwany splotem słonecznym (plexus solaris), anatomicznie splotem słonecznym określa się odmianę anatomiczną powstałą ze zrośniętych splotów trzewnych prawego i lewego. Należy do grupy splotów autonomicznych. Największy ze splotów przedkręgowych, znajduje się na wysokości I kręgu lędźwiowego, u góry sięgając rozworu aortowego przepony, ku dołowi sięga miejsca odejścia tętnic nerkowych, a bocznie dochodzi do nadnerczy.
Splot lędźwiowy (łac. plexus lumbalis) - twór powstały z gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych od L1 do L3 i częściowo L4. Otrzymuje również włókna z Th12. Splot ten leży na wyrostkach poprzecznych kręgów lędźwiowych, między warstwą głęboką i powierzchowną mięśnia lędźwiowego większego.
Nerw rdzeniowy (nervus spinalis)- nerw odchodzący od rdzenia kręgowego, opuszcza go przez otwory międzykręgowe, które są utworzone przez wcięcie kręgowe dolne i górne.
Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się. Są największym i najbardziej zróżnicowanym gatunkowo królestwem organizmów. Największą grupę zwierząt stanowią bezkręgowce, a wśród nich owady. Drugą, obok bezkręgowców, grupą zwierząt są kręgowce. Wśród nich tradycyjnie wyróżnia się ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki, do których należy również człowiek.
Naczynia krwionośne – część układu krążenia. Służą one do transportowania krwi przez organizm. Są trzy główne rodzaje naczyń krwionośnych: tętnice, które odtransportowują krew z serca, naczynia włosowate, za pośrednictwem których następuje wymiana substancji między krwią a tkankami i żyły, które transportuję krew z powrotem do serca.
Jamochłony (Coelenterata) – tradycyjna nazwa grupy bezkręgowców wodnych obejmującej parzydełkowce i żebropławy (a czasem również gąbki), między którymi nie potwierdzono bliskiego pokrewieństwa. Grupa ta obejmuje ok. 10 tys. gatunków. Nazwa jamochłony wywodzi się z dawnego przekonania, że jama tych organizmów – zwana celenteronem (łac. coelenteron) – służy do trawienia i rozprowadzania pokarmu, natomiast wyścielające ją komórki wchłaniają rozłożony pokarm.
Splot naczyniówkowy (łac. plexus choroideus) – struktura produkująca płyn mózgowo-rdzeniowy. Występuje we wszystkich częściach układu komorowego mózgowia poza wodociągiem mózgu (aqueductus cerebri) i rogami przednim i tylnym komór bocznych (ventriculi laterales).