Spironolakton (łac. spironolactonum) – organiczny związek chemiczny, syntetyczny steroid, konkurencyjny antagonista aldosteronu w kanaliku dalszym nefronu. Należy do diuretyków oszczędzających potas. Blokery receptora aldosteronowego, takie jak spironolakton i eplerenon, pozwalają zmniejszyć stężenie aldosteronu we krwi i ograniczyć niekorzystne działania aldosteronu u chorych z nadciśnieniem i nadmiernie aktywowanym układem RAA.
Zespół nerczycowy, zespół nefrotyczny (łac. syndroma nephroticum, ang. nephrotic syndrome) – zespół objawów chorobowych wywołany nadmierną nieskompensowaną utratą białka z moczem. Stan ten nazywa się białkomoczem: w przypadku zespołu nerczycowego przekracza ilość 3,5 g/dobę lub 50 mg/kg masy ciała/dobę. Do objawów choroby należą obok białkomoczu hipoalbuminemia, lipiduria, hiperlipidemia, obrzęki i przesięki do jam ciała. Do zespołu nerczycowego może doprowadzić każdy stan chorobowy przebiegający z białkomoczem.Eplerenon – syntetyczny steroid, bloker receptora aldosteronowego stosowany w leczeniu niewydolności serca. Nazwa handlowa leku to Inspra (Pfizer) lub Eleveon (Zentiva). Zalecany jest w leczeniu uzupełniającym u pacjentów z dysfunkcją skurczową lewej komory (EF < 40%) i klinicznymi objawami niewydolności serca po przebytym zawale, razem z beta-blokerami. Eplerenon można stosować razem z diuretykami tiazydowymi. Gdy jest stosowany razem z inhibitorem ACE lub sartanem, a także u pacjenta z niewydolnością nerek, powinno się często kontrolować kaliemię. Przeciwwskazaniem do stosowania antagonistów aldosteronu jest hiperkaliemia ≥ 5 mmol/l w surowicy.
Spironolakton zwiększa ilość wydalanego moczu, jonów sodu i chlorków, wyraźnie zmniejsza ilość wydalanego potasu i jonów wodorowych.
Miastenia (miastenia rzekomoporaźna, choroba Erba-Goldflama, łac. myasthenia gravis, ang. myasthenia gravis) – nabyta, przewlekła choroba, charakteryzująca się nużliwością (szybkim zmęczeniem i osłabieniem) mięśni szkieletowych. Przyczyną miastenii jest proces autoimmunologiczny, skierowany przeciwko receptorom acetylocholinowym.Hiponatremia (dosłownie: niedobór sodu we krwi) – chorobowy stan obniżonego poziomu sodu w surowicy krwi. U ludzi, spadek poniżej normalnego poziomu, wynoszącego 135-145 mmol/l.
Wchłania się z przewodu pokarmowego, ulega biotransformacji do czynnego metabolitu – kanrenonu. Działanie spironolaktonu trwa do 2–3 dni po odstawieniu. Lek indukuje enzymy mikrosomalne wątroby.
hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny
obrzęki pochodzenia sercowego, wątrobowego i nerkowego
obrzęki idiopatyczne
zespół nerczycowy w przypadku niezadowalających efektów leczenia choroby podstawowej
zaawansowana niewydolność mięśnia sercowego (stopień IV w skali NYHA)
zespół napięcia przedmiesiączkowego
leczenie uzupełniające miastenii i hirsutyzmu.
Działania niepożądane[ | edytuj kod]
w badaniach na zwierzętach wykazuje działanie rakotwórcze – stosować tak krótko, jak to możliwe
hiperkaliemia, nawet zagrażająca życiu
wrażliwość sutków na dotyk, ginekomastia
zaburzenia erekcji
przerost i bolesność gruczołu sutkowego u kobiet (mastalgia)
zaburzenia miesiączkowania
hirsutyzm
agranulocytoza (rzadko), inne zaburzenia hematologiczne
bóle głowy
senność
ataksja
pojedyncze przypadki zmian skórnych
Przeciwwskazania[ | edytuj kod]
nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu
hiponatremia
hiperkaliemia
pierwotna niedoczynność kory nadnerczy
ciężka niewydolność wątroby
ostra niewydolność nerek
ciężka niewydolność nerek
bezmocz
okres ciąży i laktacji
Preparaty dostępne w Polsce[ | edytuj kod]
Finospir 25 mg, 50 mg, 100 mg (tabl.)
Spironol 25 mg, 100 mg (tabl.)
Verospiron 25 mg, 50 mg, 100 mg (kaps. twarde)
Indeks leków Medycyny Praktycznej 2006. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2006. ISBN 83-7430-060-4.
W. Kostowski, Z. S. Herman Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2003 ISBN 83-200-3350-0.
Pharmindex Kompendium Leków. Wydawnictwo MediMedia, Warszawa 2004, ISSN 1426-4269.
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Hirsutyzm – występowanie nadmiernego owłosienia typu męskiego (owłosienie na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu, okolicy sromu) u kobiet. W łagodnej formie najczęściej jest pochodzenia idiopatycznego - występuje nadmierna wrażliwość mieszków włosowych na hormony. W bardziej zaawansowanych formach zazwyczaj jest podwyższony poziom androgenów (męskich hormonów). Hirsutyzm może występować rodzinnie, może również pojawić się w czasie ciąży, na skutek przestrojenia hormonalnego organizmu. Może być spowodowany występowaniem nowotworów hormonalnie czynnych (niektóre guzy jajnika, rak nerki oraz rak tarczycy).Agranulocytoza (gr. a – nie, łac. granulum – ziarnko, gr. kýtos – komórka) - ostry stan związany z ciężkim, zagrażającym życiu spadkiem liczby neutrofili we krwi, które są podstawowymi obronnymi komórkami organizmu. Ich brak stwarza ryzyko rozwoju poważnych infekcji mogących doprowadzić do posocznicy i śmierci.