Somatostatyna
Błona śluzowa, śluzówka (gr. mucosa) – wyściółka przewodów i jamistych narządów wewnętrznych mających kontakt ze środowiskiem zewnętrznym organizmu kręgowca. Składa się z dwóch zasadniczych warstw: nabłonka i pokrytej przezeń tkanki łącznej zwanej blaszką właściwą zawierającej naczynia krwionośne i limfatyczne, nerwy, często różne receptory, gruczoły czy mięśnie gładkie.Sekretyna (ATC: V04 CK01) — hormon tkankowy o charakterze polipeptydu wydzielany w postaci nieczynnej prosekretyny przez gruczoły w błonie śluzowej dwunastnicy (komórki S) oraz jelita cienkiego. Pod wpływem kwaśnej treści z żołądka staje się uczynnioną sekretyną. Sekretyna należy do tzw. hormonów żołądkowo-jelitowych.
Trzustka (łac. pancreas) – narząd gruczołowy położony w górnej części jamy brzusznej. Ma nieregularny, wydłużony i spłaszczony w wymiarze grzbietowo-brzusznym kształt. Wymiar podłużny w rzucie poprzecznym porównywany do kształtu młotka lub haczyka (wygięty częścią środkową do przodu). W rzucie czołowym kształt przypomina literę S. U osoby żywej jest szaroróżowa, a na zwłokach szarobiała. Budowa zrazikowa dobrze zaznacza się na powierzchni gruczołu i nadaje mu wygląd guzkowaty. Na powierzchni trzustki może gromadzić się tkanka tłuszczowa, która wygładza jej powierzchnię i nadaje zabarwienie bardziej żółtawe. Miąższ narządu jest spoisty i miękki. Pod względem funkcjonalnym trzustka składa się z części wewnątrzwydzielniczej (hormonalnej, odpowiedzialnej za wytwarzanie kilku hormonów m.in. insuliny i glukagonu) i zewnątrzwydzielniczej (trawiennej, produkującej zawierający enzymy trawienne sok trzustkowy (łac. succus pancreaticus), zwany śliną brzucha ze względu na podobieństwo konsystencji i barwy do śliny).
Somatostatyna (SRIF, ATC: H01 CB01) – hormon peptydowy będący antagonistą somatoliberyny. Somatostatyna blokuje wydzielanie hormonu wzrostu przez przysadkę mózgową oraz hamuje wydzielanie insuliny.
Somatostatyna nie jest wydzielana przez określony jeden gruczoł, lecz centra jej wytwarzania są rozrzucone po całym organizmie. Występuje w komórkach D błony śluzowej przewodu pokarmowego i komórkach delta trzustki. Stwierdzono, że oprócz podwzgórza somatostatyna jest wydzielana przez ośrodkowy układ nerwowy, tarczycę i łożysko.
Jest stale wydzielana w niewielkich ilościach przez błonę śluzową żołądka, jelito cienkie i trzustkę. Hamuje wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i żółci oraz ruchy robaczkowe (perystaltyczne). Zmniejsza poziom innych hormonów tkankowych i działa przeciwstawnie do sekretyny. W trzustce jest produkowana przez komórki typu D wysepek trzustkowych Langerhansa.
Somatostatyna jest hormonem wydzielanym głównie przez podwzgórze w mózgu, także komórki D trzustki. Hamuje uwalnianie z przysadki mózgowej somatotropiny, a w przewodzie pokarmowym – glukagonu, insuliny i gastryny.
Struktura chemiczna[ | edytuj kod]
Somatostatyna to cykliczny oligopeptyd (neuropeptyd) ssaków występujący w dwóch odmianach molekularnych zbudowanych z 14 (somatostatyna 14, SS14) lub 28 aminokwasów (somatostatyna 28, SS28). SS14 ma masę molową równą ok. 1500 Da i jest usztywniony jednym mostkiem disiarczkowym (-S-S-).
Struktura SS28 przedstawia się następująco: Ser-Ala-Asn-Ser-Asn-Pro-Ala-Met-Ala-Pro-Arg-Glu-Arg-Lys-Ala-Gly-Cys-Lys-Asn-Phe-Phe-Trp-Lys-Thr-Phe-Thr-Ser-Cys-OH.
Preparaty[ | edytuj kod]
Wskazania[ | edytuj kod]
Zobacz też[ | edytuj kod]
Bibliografia[ | edytuj kod]
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.