Solnisko

Przeczytaj także...
Wysięk (helokren) - miejsce słabego, nieskoncentrowanego wypływu wód gruntowych na powierzchnię terenu. Zazwyczaj woda ta pozbawiona jest odpływu, wskutek tego teren wysięku jest zawilgocony lub zabagniony. Wysączająca się woda powoduje zawilgocenie terenu i nie ma widocznego odpływu na zewnątrz, lecz paruje lub ponownie infiltruje. Stąd wyróżnia się wysięki ewaporacyjne, infiltracyjne i infiltracyjno-ewaporacyjne. Wysięki mogą być stałe lub okresowe.Ameryka Południowa – kontynent leżący na półkuli zachodniej oraz w większej części na półkuli południowej, a w mniejszej – na półkuli północnej. Niekiedy uważana jest również za subkontynent Ameryki.
Wody podziemne – wody, zalegające pod powierzchnią Ziemi na różnych głębokościach, powstałe na skutek różnych procesów geologicznych. Ich łączna objętość wynosi ok. 60 000 tys. km³, co stanowi ok. 4,12‰ ogólnej objętości zasobów hydrosfery Ziemi. Strefa nasycenia wodami podziemnymi nosi nazwę strefy saturacji, i położona jest poniżej strefy nasycenia powietrzem glebowym i innymi gazami czyli strefy aeracji. W strefie aeracji mogą występować wody, ale tylko jako wody zawieszone albo związane (woda higroskopijna, woda błonkowata, woda kapilarna). Miejsce wypływu wód podziemnych na powierzchnię w zależności od obfitości i sposobu wypływu to źródło, młaka, wykap lub wysięk.

Salar de Uyuni w Boliwii

Cono de Arita w Salar de Arizaro w prowincji Salta w Argentynie)

Solnisko – obszar lądowy, zwykle bagienny lub wilgotny, charakteryzujący się znacznym zasoleniem wód zasilających lub stagnujących.

Klasyfikacja i występowanie[]

Ze względu na miejsce i sposób powstawania wyróżnić można solniska nadmorskie i śródlądowe. W pierwszym wypadku solniska zasilane są słonymi wodami morskimi. Powstają zwykle w obszarach zalewanych przez pływy morskie lub na nisko położonych obszarach okresowo zalewanych podczas spiętrzania wód morskich (w Polsce np. w obrębie delty wstecznej Świny podczas tzw. cofki wód morskich powodowanej przez wiatry północne).

Salta jest argentyńską prowincją położoną w północno-zachodniej części kraju. Graniczy na północy z prowincją Jujuy i Boliwią, na wschodzie z Paragwajem, prowincjami Formosa, Chaco, na południu z Santiago del Estero, Tucumán i Catamarcą i na zachodzie z Chile.Ląd - obszar skorupy ziemskiej niepokryty wodami mórz i oceanów. Lądy zajmują około 29% powierzchni Ziemi, łącznie 149 milionów km². Dla większych, zwartych obszarów lądu przyjęto nazwę kontynent, mniejsze obszary lądu to wyspy. Średnie wzniesienie lądu ponad poziom morza wynosi 875 metrów. W odniesieniu do kontynentów zamiennie używa się nazwy „stały ląd”, w odróżnieniu od wysp, których nie zalicza się do powierzchni lądu.

Solniska śródlądowe powstają często na obszarach o klimacie suchym w miejscach, gdzie parowanie znacznie przewyższa opady. W miejscach takich woda pochodząca z okresowych opadów gromadzi się w obniżeniach terenu tworząc jeziora (zob. jezioro słone), zwykle okresowe. Rozpuszczone w wodzie związki mineralne na skutek silnego parowania wytrącają się z roztworu, powodując zasolenie obszaru. W efekcie powstają słone bagna lub suche złoża soli zajmujące często rozległe przestrzenie np. w Ameryce Południowej (określane tu nazwą salar: Salar de Uyuni, Salar de Atacama), w Australii, w Iranie.

Iran (pers. ايران – Irān), (dawniej znany powszechnie na Zachodzie jako Persja) pełna nazwa: Islamska Republika Iranu (pers. جمهوری اسلامی ايران – Dżomhuri-je Eslāmi-je Irān) – państwo na Bliskim Wschodzie, leżące nad Morzem Kaspijskim, Zatoką Perską i Zatoką Omańską.Natura 2000 – program utworzenia w krajach Unii Europejskiej wspólnego systemu (sieci) obszarów objętych ochroną przyrody. Podstawą dla tego programu są dwie unijne dyrektywy: Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa (Habitatowa). Celem programu jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Wspólne działanie na rzecz zachowania dziedzictwa przyrodniczego Europy w oparciu o jednolite prawo ma na celu optymalizację kosztów i spotęgowanie korzystnych dla środowiska efektów. Jednolite prawo powinno ułatwić współdziałanie wielu instytucji zajmujących się ochroną przyrody stale i tych dla których jest to działanie oboczne. Zadanie i cel rangi europejskiej powinno łatwiej uzyskać powszechną akceptację społeczną, tym bardziej że poszczególne kraje członkowskie są zobowiązane do zachowania na obszarach wchodzących w skład sieci Natura 2000 walorów chronionych w stanie nie pogorszonym, co wcale nie musi wykluczać ich gospodarczego wykorzystania.

Solniska śródlądowe występują także w strefie klimatu umiarkowanego, gdzie powstają w miejscach wysięków zasolonych wód podziemnych – solanek. W Polsce występują w rejonie Kujaw, Kołobrzegu, Kamienia Pomorskiego. Ciekawostką jest to, że wiele naszych solnisk położonych w rejonach nadmorskich zasilanych jest właśnie wodami podziemnymi, a nie morskimi.

Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.Ocean Atlantycki (Atlantyk) – drugi pod względem wielkości ocean na Ziemi pokrywający około jednej piątej jej powierzchni. Nazwa wywodzi się z mitologii greckiej i oznacza „Morze Atlasa”. Jak napisał Hezjod w swym eposie Prace i dni: „Ojciec Zeus utworzył, na krańcach zamieszkałego świata, gdzie nie docierają ludzie i nie mieszkają bogowie nieśmiertelni, otoczone pełnym głębokich wirów oceanem Wyspy Błogosławione, gdzie życie toczy się bez mozołu i smutku”. Oficjalna polska nazwa tego oceanu, zatwierdzona przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych brzmi Ocean Atlantycki.

Ekosystem[]

Słone bagno na atlantyckim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych.

Babka pierzasta Plantago coronopus występująca w Polsce tylko na dwóch stanowiskach

Solniska ze względu na wysokie koncentracje soli, zwłaszcza chlorku sodu stanowią ekstremalne siedlisko przyrodnicze. Funkcjonować tu mogą tylko wyspecjalizowane organizmy zwane halobiontami – odporne na wysokie stężenia chlorków. Rośliny zdolne przetrwać w takich warunkach i w dodatku preferujące takie siedliska zwane są halofitami.

Bagno – obszar o utrzymującym się nadmiernym nawilgoceniu, porośnięty przez roślinność przystosowaną do specyficznych warunków związanych z dużym nawilgoceniem. Bagna bardzo często tworzą się w zagłębieniach terenu we wszystkich strefach klimatycznych świata. Największe przestrzenie zajmują jednak na obszarach pokrytych wieczną zmarzliną (Syberia, północna Kanada) i w strefie równikowej. Poza tym tworzą się w dolinach i deltach dużych rzek, na pojezierzach, na płaskich obszarach bezodpływowych, w nieckach krasowych, w odciętych zatokach morskich i nad brzegami mórz i oceanów. W bagnach w wyniku procesów utleniania związków organicznych tworzy się torf.Sit Gerarda (Juncus gerardi) – gatunek rośliny z rodziny sitowatych. Zasięg obejmuje całą Europę, północną Afrykę, zachodnią i środkową Azję, Amerykę Północną po południowe USA. Zawleczony został także na Australię i Nową Zelandię.

Solniska śródlądowe w klimacie suchym zwykle pozbawione są pokrywy roślinnej zupełnie. W Europie i Ameryce Północnej w miejscach silnie zabagnionych (strefy pływów lub wydajne wysięki zasolonych) powstają bagniska, w których luźno rosną solirody (Salicornia spp.) – niewielkie rośliny o mięsistych łodygach i łuskowatych liściach oraz trawy z rodzaju Spartina. Rośliny te mają charakter pionierski i po stabilizacji przez nie błotnistego gruntu umożliwiają wkraczanie kolejnych roślin i powstawanie zbiorowisk solniskowych o zwartej pokrywie roślinnej. W efekcie powstają łąki solniskowe, które dominują na solniskach w Polsce. Najliczniej występują w nich trawy: mannica odstająca Puccinellia distans, mietlica rozłogowa Agrostis stolonifera i kostrzewa czerwona Festuca rubra oraz sit Gerarda Juncus gerardi. Rosną tu poza tym liczne gatunki zwykle rzadko lub wcale poza solniskami niespotykane.

Strefa Klimatów umiarkowanych – w klasyfikacji klimatów Wincentego Okołowicza jest to jedna z pięciu głównych stref klimatycznych. Obejmuje rozległą strefę klimatycznaą, dzieląca się na półkuli północnej na chłodniejszą północną i cieplejszą południową i na półkuli południowej na cieplejszą północną i chłodniejszą południową. Średnia roczna temperatura waha się od 0 °C do 10 °C, a opady atmosferyczne występują w różnych porach roku. Roczne amplitudy temperatur od około 20 °C w klimatach morskich do 45 °C w skrajnie kontynentalnych. Charakterystyczną formacją roślinną dla klimatu umiarkowanego w części chłodniejszej jest tajga, natomiast części cieplejszej lasy liściaste i mieszane (kraje Europy Środkowej i południowa, czasem też środkowa część Skandynawii). Pory roku są w tej strefie łatwo rozpoznawalne i wyznaczane przez przebieg temperatury (ciepła, wilgotna wiosna, ciepłe, zazwyczaj suche lato, chłodna, wilgotna jesień i zima, często z opadami śniegu).Sole – związki chemiczne powstałe w wyniku całkowitego lub częściowego zastąpienia w kwasach atomów wodoru innymi atomami, bądź grupami o właściwościach elektrofilowych, np. kationy metali, jony amonowe i inne postaci XR4 (gdzie X = {N, P, As, ...}, R - dowolna grupa organiczna) itp. Sole znalazły liczne zastosowania jako nawozy sztuczne, w budownictwie, komunikacji, przemyśle spożywczym i wielu innych. Sole występują w przyrodzie, jako minerały lub w organizmach żywych w roztworach płynów ustrojowych.

Ochrona przyrody[]

Ze względu na swoją specjalizację solniska jako ekosystemy są wrażliwe na zanieczyszczenia i przekształcenia warunków siedliskowych. Ze względu na ich silne zagrożenie są one często chronione.

W Unii Europejskiej na podstawie Dyrektywy Siedliskowej jako siedlisko przyrodnicze wymagają zachowania w obszarach Natura 2000. W Polsce poza projektowanymi obszarami Natura 2000 solniska chronione są też w rezerwatach: Ciechocinek, Beka oraz w społecznym rezerwacie Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków na wyspie Karsiborska Kępa. Dodatkowo szereg halofitów podlega ochronie gatunkowej.

Australia (Związek Australijski, Commonwealth of Australia) – państwo położone na półkuli południowej, obejmujące najmniejszy kontynent świata, wyspę Tasmanię i inne znacznie mniejsze wyspy na Oceanie Indyjskim i Spokojnym. Jedyny kraj, który obejmuje cały kontynent. Siłą rzeczy nie posiada granic lądowych z żadnym państwem.Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.

w oparciu o Wikipedię (licencja GFDL, CC-BY-SA 3.0, autorzy, historia, edycja)

Warto wiedzieć że... beta

Strefa pływów (strefa międzypływowa) – obszar położony wzdłuż brzegu morskiego, którego górną granicę wyznacza poziom wysokiej wody syzygijnej średniej a dolną – poziom niskiej wody syzygijnej średniej, zalewany i odsłaniany cyklicznie przez pływy morskie. Środowisko to cechują bardzo duże zmiany warunków fizyczno-chemicznych, związane z dobowym cyklem pływów. W związku z różnym czasem trwania wynurzenia ponad wodę cechuje go też charakterystyczna strefowość pionowa i duże zróżnicowanie siedlisk, zasiedlanych przez specyficzne zespoły organizmów.

Społeczny rezerwat Karsiborska Kępa – obszar poddany ochronie przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków na wyspie Karsiborska Kępa. Nie jest objęty formalną formą ochrony na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody.

Argentyna (Argentina, Republika Argentyńska – República Argentina) – państwo w Ameryce Południowej, nad południowym Atlantykiem. Graniczy z Chile na zachodzie, Boliwią i Paragwajem na północy, Brazylią i Urugwajem na północnym wschodzie. Argentyna rości pretensje do archipelagu Falklandów oraz części Antarktydy. Nazwa pochodzi od łacińskiego argentum (srebro), którym Indianie obdarowali hiszpańskich rozbitków Juana Díaza de Solís. Pod względem wielkości Argentyna jest ósmym krajem na świecie i drugim w Ameryce Południowej (biorąc pod uwagę liczbę ludności i powierzchnię), jednakże biorąc pod uwagę także terytoria sporne do których Argentyna rości pretensje: Falklandy/Malwiny, Georgię Południową, Sandwich Południowy, Islas Auroras wraz z Orkadami Południowymi, Szetlandami Południowymi oraz z częścią Antarktydy administrowanej przez Argentynę na mocy Traktatu Antarktycznego powierzchnia łączna kraju wynosi 3 761 274 km², co czyni kraj ten ósmym na świecie pod względem powierzchni. Terytorium kraju podzielone jest na 23 prowincje i jedno miasto autonomiczne – stolica kraju Buenos Aires. Argentyna jest członkiem – założycielem Unii Narodów Południowoamerykańskich oraz Mercosur, a także członkiem Organizacji Państw Iberoamerykańskich, Banku Światowego, Światowej Organizacji Handlu, grupy krajów G15 oraz G20. Kraj uznawany jest za mocarstwo lokalne z bardzo wysokim wskaźnikiem rozwoju społecznego. W Ameryce Łacińskiej kraj ten ma piąty nominalny PKB na mieszkańca i najwyższy PKB mierzony parytetem siły nabywczej. Według analityków kraj ten zaklasyfikowany jest do rynków wschodzących, ze względu na wielkość, wysoki wzrost gospodarczy, poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych czy eksport w całości wytworzonych usług i towarów.

Ochrona przyrody – ogół działań zmierzających do zachowania w niezmienionym lub optymalnym stanie przyrody ożywionej i nieożywionej, a także krajobrazu. Głównym celem ochrony przyrody jest utrzymanie stabilności ekosystemów i procesów ekologicznych oraz zachowanie różnorodności biologicznej.

Soliród (Salicornia L.) – rodzaj roślin w różnych systemach klasyfikacyjnych włączany do rodziny komosowatych lub szarłatowatych. Gatunkiem typowym jest Salicornia europaea L.. W Polsce występuje tylko jeden gatunek – soliród zielny.

Salar de Uyuni – solnisko, pozostałość po wyschniętym słonym jeziorze w południowo-zachodniej Boliwii na obszarze płaskowyżu Altiplano w Andach. Zajmuje powierzchnię 10 582 km², co czyni go największym solniskiem świata. Jest położone na wysokości ok. 3653 m n.p.m. i stanowi, wraz z jeziorami Titicaca i Poopó, pozostałość po istniejącym w plejstocenie jeziorze Ballivián. Jest to jeden z najbardziej płaskich obszarów na świecie (różnica wzniesień wynosi niecałe 41 cm).

Kujawy – kraina historyczna i region etnograficzny w środkowej Polsce, na Pojezierzu Wielkopolskim, w dorzeczu środkowej Wisły i górnej Noteci. Główną grupą etnograficzną regionu są Kujawiacy.

Solnisko

Klasyfikacja i występowanie[]

Ekosystem[]

Ochrona przyrody[]

Reklama