Skryba
Hieroglify (stgr. ἱερογλυφικά hieroglyphika, dosł. święte znaki) – najwcześniejszy rodzaj pisma starożytnego Egiptu, obok pisma hieratycznego i demotycznego. Nazwa wywodzi się (podobnie jak nazwa władcy – faraona) z greki i oznacza święte znaki. Ponieważ Hellenowie nie mogli ich zrozumieć, nie przypuszczali że służą do pisania.Pismo – system umownych znaków, za pomocą których przedstawiany jest język mówiony. Jako jeden z ludzkich wynalazków intelektualnych jest środkiem porozumiewania się oraz odzwierciedleniem mowy i myśli. Zanim powstało pismo, do przekazywania mowy służyły obrazki, różne środki mnemotechniczne oraz zrozumiałe dla danej społeczności, przedtem uzgodnione i odpowiednio spreparowane, symbole. Pismo ewoluowało od najstarszego stadium – piktografii, poprzez ideografię, pismo analityczne, aż do najmłodszego – pisma fonetycznego.
Termin ten pojawił się w XVI wieku p.n.e., gdy Egipt wkroczył w okres silnej ekspansji terytorialnej pod rządami XVIII dynastii. Po zjednoczeniu kraju przez Narmera egipski władca nosił tytuł nesut-biti – Ten-który-należy-do-pszczoły-i-trzciny, bowiem w tym okresie godłem Górnego Egiptu była pszczoła, a Dolnego – trzcina. Z biegiem czasu zaczęto używać tytułu Król Górnego i Dolnego Egiptu oraz Król Południa i Król Północy.
Skryba (łac. scriba) – osoba zajmująca się zawodowo odręcznym przepisywaniem ksiąg lub dokumentów. Zawód skryby występował w zróżnicowanych formach we wszystkich kulturach posługujących się pismem.
Starożytny Egipt[ | edytuj kod]
W starożytnym Egipcie skryba (sesh) był osobą wyedukowaną w zakresie posługiwania się pismem hieroglificznym, hieratycznym oraz od II połowy I tysiąclecia p.n.e. pismem demotycznym. Egipscy skrybowie najczęściej reprezentowani byli przez płeć męską oraz przynależeli do grupy społecznej, którą można określić jako średnią klasę wyższą. Zatrudnienie znajdowali zarówno w zbiurokratyzowanej administracji państwa faraonów, jak i w egipskich świątyniach i armii. Synowie skrybów wychowywani byli w tej samej, co ich ojcowie, tradycji – wysyłano ich do szkół, po ukończeniu których dziedziczyli ich zawód.
Wiele informacji na temat starożytnego Egiptu przetrwało do dziś dzięki dorobkowi egipskich skrybów. Monumentalne budowle były wznoszone pod ich nadzorem, dokumentowali oni administracyjną i ekonomiczną działalność państwa. Spisywali również treści powiązane z życiem nisko urodzonych grup społecznych Egiptu, a także utrwalali wiedzę pochodzącą spoza jego granic.
Zawód skryby, początkowo powiązany z boginią Seszat, w późniejszych dynastiach zarezerwowany był wyłącznie dla mężczyzn.
Skrybowie uważani byli za część dworu królewskiego, w związku z czym zwolnieni byli zarówno z obowiązku płacenia podatków jak i pełnienia służby wojskowej.