Skansen

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Dwór w Skansenie w Sztokholmie
Skansen architektury przemysłowej III Rzeszy – Exploseum w Bydgoszczy
Skansen w Dobczycach
Skansen w Zalipiu

Skansen (muzeum skansenowskie, muzeum na wolnym powietrzu (ang. open-air museum)) – potoczne określenie muzeum na wolnym powietrzu, którego celem jest zaprezentowanie kultury ludowej danego regionu lub też ekspozycja obiektów zabytkowych (archeologicznych, budowlanych, etnograficznych). Polskie muzea skansenowskie zrzeszają się w Stowarzyszeniu Muzeów na Wolnym Powietrzu. Najstarszym skansenem w Polsce jest Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich.

Język szwedzki (szw. svenska språket, svenska) – język północnogermański wschodni (wschodnioskandynawski), używany głównie w Szwecji i częściach Finlandii, przez ok. 9 mln ludzi. W Finlandii język szwedzki jest, obok fińskiego, językiem urzędowym, z uwagi na 5% szwedzkojęzycznych obywateli Finlandii zamieszkałych głównie na wybrzeżach tego kraju. Szwedzki jest dość dobrze zrozumiały dla Norwegów i w mniejszym stopniu także dla Duńczyków. Język standardowy w Szwecji, tzw. rikssvenska (szwedzki państwowy) oparty jest na dialektach regionu sztokholmskiego.Biblioteka Narodowa Izraela (hebr. הספרייה הלאומית; dawniej: Żydowska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka, hebr. בית הספרים הלאומי והאוניברסיטאי) – izraelska biblioteka narodowa w Jerozolimie.

Etymologia nazwy[ | edytuj kod]

Nazwa tego typu muzeów wywodzi się od szwedzkiej nazwy własnej, parku Skansen, użytej dla otwartej w 1891 przez Artura Hazeliusa ekspozycji 150 przykładów architektury drewnianej z terenu całego kraju, na wyspie Djurgården na terenie Sztokholmu, gdzie po raz pierwszy przygotowano tego typu zbiór zabytków w Szwecji (wcześniej powstał m.in. skansen w Oslo). Przeniesiono tam z różnych regionów kraju charakterystyczne dla nich budynki wiejskie.

Library of Congress Control Number (LCCN) – numer nadawany elementom skatalogowanym przez Bibliotekę Kongresu wykorzystywany przez amerykańskie biblioteki do wyszukiwania rekordów bibliograficznych w bazach danych i zamawiania kart katalogowych w Bibliotece Kongresu lub u innych komercyjnych dostawców. Skansen – pierwszy w Szwecji skansen i ogród zoologiczny, ulokowane na wyspie Djurgården w Sztokholmie. Zostały założone w 1891 przez Artura Hazeliusa (1833-1901), aby ukazać sposób życia w różnych rejonach Szwecji przed epoką industrialną.

Rodzaje skansenów[ | edytuj kod]

Skanseny | edytuj kod]

Przenosi się do nich typowe bądź wyjątkowe przykłady najczęściej architektury ludowej z danego obszaru, a wraz z budynkami ich wyposażenie, sprzęty, narzędzia, wystrój, stroje ludowe i inne elementy folkloru.

 Z tym tematem związana jest kategoria: Skanseny etnograficzne w Polsce.

Skanseny techniki i przemysłu[ | edytuj kod]

Nazwy tej obecnie używa się także dla zebranych pod gołym niebem zabytkowych obiektów technicznych. Skansenami nazywa się kolekcje taboru kolejowego, np. Skansen taboru kolejowego w Chabówce, stare kopalnie i przygotowane do zwiedzania fortyfikacje np. Skansen Fortyfikacyjny – Oderstellung – Leśna Góra, Skansen fortyfikacyjny w Dobieszowicach.

Kultura ludowa – kultura niższych warstw społeczeństw narodowych istniejąca od średniowiecza aż do połowy XX wieku, kiedy zakończył się proces jej stopniowego zaniku. W węższym znaczeniu pojęcie to oznacza sumę wytworów wiejskich społeczności lokalnych.Muzeum – instytucja powołana do gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi pewną wartość historyczną bądź artystyczną. W większych muzeach niewielka część z tych obiektów jest udostępniana publiczności w postaci wystaw stałych lub czasowych, natomiast reszta jest przechowywana w specjalnie do tego przystosowanych magazynach.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Skanseny kolejowe w Polsce.

Przypisy[ | edytuj kod]

  1. Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 146. ISBN 83-85001-89-1.
  2. ↑ Słownik wyrazów obcych, wydawnictwo PWN. [dostęp 2013-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-15)].
  3. skansen, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2010-03-03].


Folklor (ang. folk-lore „wiedza ludu”) – symboliczno-artystyczna dziedzina kultury ludowej, mająca charakter wieloskładnikowy, niejednolity i synkretyczny.Artur Immanuel Hazelius (ur. 30 listopada 1833 w Sztokholmie, zm. 27 maja 1901) – szwedzki nauczyciel, badacz folkloru, twórca Muzeum Nordyckiego i pierwszego skansenu.




Warto wiedzieć że... beta

Region – umownie wydzielony obszar, względnie jednorodny, różniący się od terenów sąsiednich cechami naturalnymi bądź nabytymi na przestrzeni dziejów.
Muzeum - Kaszubski Park Etnograficzny we Wdzydzach Kiszewskich – muzeum typu skansenowskiego, w którym zgromadzono ponad 50 obiektów architektury ludowej z obszaru całych Kaszub i Kociewia oprócz pasa nadmorskiego. Muzeum znajduje się w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim w gminie Kościerzyna na obszarze Pojezierza Kaszubskiego i Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego nad jeziorem Gołuń.
Kontrola autorytatywna – w terminologii bibliotekoznawczej określenie procedur zapewniających utrzymanie w sposób konsekwentny haseł (nazw, ujednoliconych tytułów, tytułów serii i haseł przedmiotowych) w katalogach bibliotecznych przez zastosowanie wykazu autorytatywnego zwanego kartoteką wzorcową.
Exploseum w Bydgoszczy – placówka muzealna w Bydgoszczy, oddział Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, prezentująca architekturę przemysłową III Rzeszy na obszarze DAG Fabrik Bromberg (jednego z największych przedsiębiorstw zbrojeniowych III Rzeszy wzniesionego na okupowanych ziemiach polskich), wraz z podziemną trasą turystyczną. Ekspozycje dotyczą historii koncernu DAG, którego założycielem był Alfred Nobel, fabryki DAG Bromberg, wojskowości, uzbrojenia, materiałów wybuchowych, a także pracy przymusowej na terenach III Rzeszy, ruchu oporu, konspiracji i sabotażu.
Gemeinsame Normdatei (GND) – kartoteka wzorcowa, stanowiąca element centralnego katalogu Niemieckiej Biblioteki Narodowej (DNB), utrzymywanego wspólnie przez niemieckie i austriackie sieci biblioteczne.
Oslo (wym. norw. [ˈuʂˈlu], 1624–1877: Christiania, 1877–1924: Kristiania) – stolica i największe miasto Norwegii.
Stowarzyszenie Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce powstało w dniu 26 maja 1998 w Toruniu. Na siedzibę Stowarzyszenia wybrano Muzeum Etnograficzne w Toruniu. W statucie określono podstawowe zadania organizacji.

Reklama