Sentencje (dokł. Cztery księgi sentencji, (łac.) Libri quattuor sententiarum, lub Sententiae) – dzieło teologiczne Piotra Lombarda w formie komentarza, napisane ok. 1150 r. Sentencje były podstawowym podręcznikiem teologii katolickiej aż do XVI w.
Dzieło Lombarda jest wyrazem XII-wiecznych dążeń do systematyzacji teologii. Gromadzi tematycznie, porównuje i komentuje fragmenty z pism patrystycznych, przede wszystkim świętego Ambrożego, Hilarego z Poitiers i świętego Augustyna. Piotr Lombard stara się godzić różne fragmenty ze sobą i wyjaśniać wątpliwości. Ostrożne i ugodowe stanowisko autora przyczyniło się w dużym stopniu do popularności. Niektóre jego komentarze spotkały się jednak z krytyką i gorącymi dyskusjami.
Święty Bonawentura OFM, włos. Giovanni Fidanza, pol. Jan Fidanza - Bonawentura z Bagnoregio (ur. ok. 1217 w Bagnoregio w okolicach Viterbo, zm. 15 lipca 1274 w Lyonie) – teolog, filozof scholastyk, doktor Kościoła, biskup, kardynał, siódmy generał franciszkanów. Nazywany Doktorem Serafickim (łac. Doctor Seraphicus).Jan Duns Szkot OFM właściwie Johannes Duns Scotus (ur. 1266 w Duns, zm. 8 listopada 1308 w Kolonii) − szkocki filozof i teolog, franciszkanin, błogosławiony Kościoła katolickiego, nazywany doctor subtilis (doktor subtelny).
W 1222 r. Aleksander z Hales przyjął Sentencje za podstawowy podręcznik do nauczania teologii na Uniwersytecie Paryskim, uzupełniający studiowanie Pisma Świętego. Podobną decyzję podjął w 1245 r. Richard Fishacre na Uniwersytecie Oksfordzkim. Stopniowo, Sentencje stały się podstawowym podręcznikiem na średniowiecznych uniwersytetach, a ich wpływ na teologię katolicką, pozostał znaczący do XVI w. Uzyskanie tytułu magistra teologii wiązało się z umiejętnością komentowania Sentencji, Biblii i Historia scholastica Piotra Comestora. Wszyscy wielcy scholastycy, m.in. Tomasz z Akwinu, William Ockham, Święty Bonawentura i Jan Duns Szkot, napisali komentarze do Sentencji.
Ambroży z Mediolanu, właśc. Ambrosius Aurelius, cs. Swiatitiel Amwrosij, jepiskop Mediołanskij (ur. ok. 339 w Trewirze , zm. 4 kwietnia 397 w Mediolanie) – arcybiskup Mediolanu, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, Wyznawca, ojciec i doktor Kościoła.Bóg lub bóstwo – istota nadprzyrodzona, której istnienie postuluje większość religii. Zajmuje się nim teologia i filozofia, gdzie jest ono uważane za zagadnienie metafizyczno-egzystencjalne. Ze względu na duże zróżnicowanie rozumienia tego pojęcia, trudno jest o jego jednoznaczną definicję (co dodatkowo utrudniają założenia teologiczne związane z tym zagadnieniem, pochodzące z poszczególnych religii). Jako najbardziej różniące się od siebie, należy wyodrębnić definicje używane przez religie politeistyczne i monoteistyczne, deizm, panteizm oraz panenteizm.
Sentencje składają się z czterech ksiąg, poświęconych:
- Bogu i Trójcy Świętej;
- aniołom, stworzeniu świata, grzechowi i łasce;
- wcieleniu, odkupieniu i cnotom;
- sakramentom i rzeczom ostatecznym.
- ↑ Slotemaker 2011 ↓, s. 951.
- Slotemaker 2011 ↓, s. 951-952.
- Philipp W. Rosemann, The Story of a Great Medieval Book: Peter Lombard's "Sentences" (Toronto: University of Toronto Press, 2007).
John T Slotemaker: Peter Lombard. W: Encyclopedia of Medieval Philosophy. Philosophy between 500 and 1500. Henrik Lagerlund (red.). Dordrecht - Heidelberg - London - New York: Springer, 2011, s. 950-952. ISBN 978-1-4020-9728-7.
Linki zewnętrzne[ | edytuj kod]
Pełny tekst Libri quattuor sententiarum (łac.)
Scriptum super sententiis komentarz do Sentencji Tomasza z Akwinu (łac.)

Grzech – przekroczenie konkretnych norm moralnych i religijnych. Pojęcie najczęściej używane w dziedzinie religijnej. W religiach, w których Bóg jest bytem osobowym, jak judaizm i chrześcijaństwo, grzech oznacza dobrowolne zerwanie przymierza z Bogiem poprzez dokonanie jakiegoś złego czynu. W religiach tych grzech powoduje oddalenie od życia, którego źródłem jest Bóg.Odkupienie – w chrześcijaństwie odkupienie związane jest ze zbawczym dziełem Jezusa Chrystusa, dokonanym w Jego śmierci i zmartwychwstaniu, wiąże się z pierwszym dziełem Bożym - stworzeniem świata. Człowiek w swej wolności, danej mu przez Stwórcę, ciągle doświadcza Jego pomocy i Jego działania na przestrzeni dziejów. Historia Bożych interwencji wskazuje na to, że Bóg chce doprowadzić ludzką wolność do pierwotnego planu, który w syntetyczny sposób nakreślił w Liście do Efezjan św. Pawła:
Warto wiedzieć że... beta
Sakrament (łac. sacramentum) – w chrześcijaństwie obrzęd religijny rozumiany jako widzialny znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa.
Piotr Lombard (ur. ok. 1100 r. w Novarze (albo w Lumello) we Włoszech, zm. ok. 1160-1164 r.) – teolog średniowieczny. Studiował najpierw w Bolonii, a później w Reims i w Paryżu. We Francji nawiązał kontakt ze św. Bernardem z Clairvaux. Był słuchaczem Piotra Abelarda. Następnie został mistrzem, prawdopodobnie w szkole katedralnej, a później biskupem Paryża, ale piastował krótko ten urząd, na którym w r. 1158 lub 1159 zastąpił go Maurice de Sully, budowniczy katedry Notre-Dame.
Tomasz z Akwinu, Akwinata, łac. Thoma de Aquino (ur. ok. 1225, zm. 7 marca 1274) – filozof scholastyczny, teolog, członek zakonu dominikanów. Był jednym z najwybitniejszych myślicieli w dziejach chrześcijaństwa. Święty Kościoła katolickiego; jeden z doktorów Kościoła, który nauczając przekazywał owoce swej kontemplacji (łac. contemplata aliis tradere).
Trójca Święta, Święta Trójca – chrześcijański dogmat stwierdzający, że Bóg jest Bogiem Trójjedynym, istniejącym jako trzy Osoby - po grecku hypostazy - pozostając jednocześnie jednym Bytem. Wszystkie trzy Osoby są rozumiane jako mające tę samą jedną istotę czyli naturę, a nie jedynie podobne natury. Od początku trzeciego wieku doktryna Trójcy zaczęła być formułowana następująco: jest "jeden Bóg istniejący w trzech Osobach i jednej substancji, Ojciec i Syn, i Duch Święty". Wiara w Trójcę jest wyznawana przez wszystkie Kościoły katolickie, prawosławne, oraz wszystkie główne wyznania wyrastające z nurtu reformacji takie, jak luteranizm, kalwinizm, anglikanizm, metodyzm i prezbiterianizm. Dogmat o Trójcy Świętej jest więc uważany za „centralną prawdę wiary teologii chrześcijańskiej”.
Hilary z Poitiers (ur. ok. 315, zm. 367 w Poitiers we Francji) – biskup Poitiers, święty Kościoła katolickiego, anglikańskiego, ewangelicznego i prawosławnego, ojciec oraz doktor Kościoła.
Aleksander z Hales (także Halensis, Alensis, Halesius, Alesius, zwany doctor irrefragabilis (doktor, któremu nie można się oprzeć) theologorum monarcha) (ur. ok. 1183 w Hales, dziś Halesowen w West Midlands, zm. 21 sierpnia 1245 w Paryżu) – teolog i filozof średniowieczny, jeden z pierwszych komentatorów Arystotelesa na Zachodzie, franciszkanin.
Łaska (gr. χαρις, charis, łac. gratia) – w teologii rozumiana jako dar udzielany człowiekowi przez Boga, a którego przyznanie nie jest związane z żadną zasługą. Łaska może dotyczyć życia duchowego lub materialnego. Może być niezbędna do osiągnięcia niektórych celów religijnych.