• Artykuły
  • Forum
  • Ciekawostki
  • Encyklopedia

    • Senator

    Przeczytaj także...
    Bierne prawo wyborcze (prawo wybieralności) – prawo do kandydowania. Przykładowo w Polsce bierne prawo wyborcze do Sejmu, czyli prawo bycia wybranym na posła, ma każdy obywatel polski mający prawo wybierania (czyli mający czynne prawo wyborcze), który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat. W przypadku senatorów granica wieku jest wyższa i wynosi 30 lat. Wynika to z faktu, iż Senat z założenia ma być "izbą rozsądku", powinien zatem składać się z osób mających określone doświadczenie i wiedzę oraz obycie polityczne.Senat Rzeczypospolitej Polskiej – organ władzy ustawodawczej, druga izba (tradycyjnie określana jako izba wyższa) polskiego parlamentu. Składa się ze 100 senatorów wybieranych w wyborach powszechnych, bezpośrednich i w głosowaniu tajnym, w jednomandatowych okręgach wyborczych na czteroletnią kadencję, rozpoczynającą się i kończącą wraz z kadencją Sejmu (jeśli kadencja Sejmu zostanie skrócona, skróceniu ulega także kadencja Senatu). W przypadku wygaśnięcia mandatu Prezydent RP zarządza wybory uzupełniające.
    Rada Polityki Pieniężnej (RPP) – organ decyzyjny Narodowego Banku Polskiego. Zadaniem RPP jest coroczne ustalanie założeń i realizacja polityki pieniężnej państwa. Rada ustala wysokość podstawowych stóp procentowych, określa zasady operacji otwartego rynku oraz ustala zasady i tryb naliczania i utrzymywania rezerwy obowiązkowej. Zatwierdza plan finansowy banku centralnego oraz sprawozdanie z działalności NBP.

    Senator – deputowany, członek parlamentu. Instytucja mająca korzenie w Senacie z okresu starożytnego Rzymu. W Polsce senator jest członkiem Senatu, izby wyższej Parlamentu.

    Senatorowie w Polsce[ | edytuj kod]

    Senatorem w Polsce może być obywatel, który ukończył 30 lat i ma bierne prawo wyborcze. O ważności wyborów rozstrzyga Sąd Najwyższy. Zgodnie z art. 277 Kodeksu wyborczego Państwowa Komisja Wyborcza wręcza nowo wybranym senatorom zaświadczenia o wyborze.

    Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy – polska ustawa uchwalona przez Sejm RP, regulująca prawo wyborcze. Zawiera przepisy dotyczące przeprowadzania wyborów parlamentarnych, wyborów prezydenckich, wyborów samorządowych i wyborów do Parlamentu Europejskiego, przepisy o warunkach ich ważności i przepisy karne za przestępstwa popełnione przeciwko wyborom. Ustawa weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2011 roku. Wcześniejsze ustawy dotyczące wyborów zostały uchylone zgodnie z art. 10 ustawy o przepisach wprowadzających ustawę - Kodeks wyborczy.Państwowa Komisja Wyborcza – w ustroju prawnym Rzeczypospolitej stały (od 1991 r.), najwyższy w Polsce organ wyborczy właściwy w sprawach przeprowadzania wyborów w Polsce, tj. wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, do organów samorządu terytorialnego i do Parlamentu Europejskiego oraz referendum. Jest organem władzy wykonawczej.

    Obowiązkiem senatora jest złożenie ślubowania przed Senatem RP, branie udziału w pracach Senatu na posiedzeniach plenarnych i w komisjach oraz utrzymywanie kontaktu z wyborcami.

    Senatorowi przysługuje immunitet (nietykalność), prawo do diet, bezpłatnych przejazdów, urlopu na czas kadencji z zachowaniem ciągłości pracy. W odróżnieniu od posłów senatorom nie przysługuje prawo interpelacji ani prawo do inicjatywy ustawodawczej (gdyż ta przysługuje Sejmowi); wniosek o podjęcie inicjatywy ustawodawczej może złożyć grupa 10 senatorów bądź komisja senacka.

    Minister – urzędnik, który jest członkiem rządu (Rady Ministrów) i kieruje ministerstwem. Słowo minister pochodzi od łac. minister – sługa, pomocnik.Samolot – statek powietrzny cięższy od powietrza (aerodyna), utrzymujący się w powietrzu dzięki wytwarzanej sile nośnej za pomocą nieruchomych, w danych warunkach względem statku, skrzydeł. Ciąg potrzebny do utrzymania prędkości w locie poziomym wytwarzany jest przez jeden lub więcej silników.

    Senatorowie są zorganizowani w Senacie w kluby i koła senatorskie. Regulamin Senatu ustala minimalną liczebność klubu na 7 senatorów, do utworzenia koła potrzeba 3 senatorów.

    Mandat senatora[ | edytuj kod]

    Mandat senatora to (w prawie konstytucyjnym i tradycyjnie) pełnomocnictwo udzielone osobie sprawującej funkcję pochodzącą z wyboru. Obecnie jest to określenie całokształtu praw i obowiązków senatora.

    Funkcja parlamentarzysty jest czasochłonna i nie może być łączona z innymi zajęciami, które także stanowią istotne obciążenie, albo które mogłyby negatywnie wpływać na niezależność deputowanego. Mechanizmem, który to zapewnia, jest tzw. niepołączalność mandatu senatora z określonymi funkcjami lub z określonym zatrudnieniem.

    Polskie Koleje Państwowe Spółka Akcyjna (PKP S.A.) – powstała w wyniku komercjalizacji istniejącego od 1926 przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe. Ich jedynym akcjonariuszem jest Skarb Państwa, który reprezentuje obecnie Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Spółka pełni dominującą rolę w Grupie PKP. Do jej podstawowych zadań należą:Mechanizm – zespół współpracujących ze sobą części składowych maszyny lub przyrządu spełniających określone zadanie, jak np. przenoszenie ruchu, sił, sygnałów.

    Mandatu Senatora Rzeczypospolitej Polskiej nie można łączyć z funkcją:

  • Prezydenta RP;
  • Posła na Sejm RP, Posła do Parlamentu Europejskiego;
  • Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Najwyższej Izby Kontroli;
  • Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i ich zastępców;
  • członka Rady Polityki Pieniężnej, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
  • sędziego, prokuratora;
  • urzędnika służby cywilnej, funkcjonariuszy m.in. Policji, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, służb specjalnych i żołnierza w czynnej służbie wojskowej;
  • wojewody, radnego samorządowego, wójta, burmistrza, prezydenta miasta;
  • ambasadora.

    • Mandat Senatora Rzeczypospolitej Polskiej można łączyć z funkcją:

    Narodowy Bank Polski (NBP) – polski bank centralny z siedzibą w Warszawie. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.Polska, Rzeczpospolita Polska – państwo unitarne w Europie Środkowej, położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia administracyjna Polski wynosi 312 679 km², co daje jej 70. miejsce na świecie i dziewiąte w Europie. Zamieszkana przez ponad 38,5 miliona ludzi, zajmuje pod względem liczby ludności 34. miejsce na świecie, a szóste w Unii Europejskiej.
  • Prezesa Rady Ministrów;
  • członka Rady Ministrów, ministra.

    • Mandat Senatora RP wygasa wskutek śmierci, zrzeczenia się, utraty prawa wybieralności lub stwierdzenia nieważności wyboru.

    Obowiązki senatora[ | edytuj kod]

    Obowiązki senatora i jego uprawnienia uregulowane są szczegółowo przez przepisy prawne: Konstytucję RP, ustawy – wśród nich przede wszystkim przez ustawę o wykonywaniu mandatu posła i senatora – oraz Regulamin Senatu.

    Senator ma obowiązek czynnego uczestniczenia w posiedzeniach Senatu oraz organów Senatu (komisji senackich, Prezydium Senatu, Konwentu Seniorów). Jeżeli senator narusza ten obowiązek i opuszcza bez usprawiedliwienia posiedzenia albo jest obecny na posiedzeniu, ale nie bierze udziału w głosowaniu, to obniżane są świadczenia pieniężne, które otrzymuje za dany miesiąc. Na posiedzeniach plenarnych senator może zabrać głos w omawianej przez Senat sprawie, zgłaszać wnioski do dyskutowanej przez Senat ustawy i uchwały (proponować jej odrzucenie, przyjęcie bez poprawek albo wnosić do jej tekstu poprawki), zgłaszać tzw. wnioski formalne (np. ogłoszenie przerwy, ograniczenie czasu przemówień) oraz wnioski dotyczące porządku obrad. Jeżeli senator przedstawiał na posiedzeniu Senatu stanowisko komisji senackiej w sprawie rozpatrywanej ustawy, to po ostatecznym jej rozpatrzeniu przez Senat ma obowiązek uczestniczenia w posiedzeniach odpowiednich komisji sejmowych, na których wyjaśnia przyjęte przez Senat stanowisko.

    Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej (PKS) – nazwa polskich przedsiębiorstw usługowych zajmujących się transportem publicznym. W latach 1945–1992 rozwinięcie skrótu PKS brzmiało Państwowa Komunikacja Samochodowa.Konwent Seniorów (łac. conventus - zgromadzenie, senior - starszy) – organ Sejmu oraz Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

    Senator ma również obowiązek zgłoszenia swojej kandydatury przynajmniej do jednej stałej komisji senackiej. Jeżeli chce pracować w więcej niż dwóch komisjach, musi uzyskać zgodę Prezydium Senatu. W komisji senator ma prawo zabierać głos w sprawach przewidzianych porządkiem obrad, zgłaszać wnioski do rozpatrywanych aktów prawnych, zgłaszać uwagi i propozycje do pracy komisji i trybu jej obrad. Senator może także brać czynny udział w pracach każdej innej komisji, której nie jest członkiem, ale nie może wtedy uczestniczyć w głosowaniu.

    Prezes Rady Ministrów (potocznie premier) – polityk, osoba kierująca Radą Ministrów w ustroju politycznym Polski. Zwyczajowo Prezes Rady Ministrów nazywany jest premierem. W Polsce występuje w podwójnej roli, jako przewodniczący Rady Ministrów oraz jako odrębny naczelny organ administracji rządowej.Urzędnik – w potocznym znaczeniu osoba pracująca lub pełniąca funkcję w administracji publicznej. Stanowisko urzędnicze może przybrać formę pracownika służby cywilnej, urzędnika służby cywilnej, pracownika samorządowego lub inną.

    Senator wykonuje swoje obowiązki nie tylko w parlamencie, ale także w swoim okręgu wyborczym i w innych miejscach na terenie kraju, a także za granicą. Wiąże się to z koniecznością odbywania częstych podróży, przede wszystkim przyjazdu (kilka razy w miesiącu) na posiedzenia Senatu i komisji senackich. Dlatego też senatorowi przysługują bezpłatne przejazdy komunikacją miejską, a także środkami transportu publicznego (PKP, PKS) oraz bezpłatne bilety na samoloty na terenie kraju.

    Burmistrz (śrwniem. burc-meister lub burger-meister „zwierzchnik gminy miejskiej lub wiejskiej”) – w wielu krajach najwyższy rangą urzędnik władz lokalnych np. miasta lub gminy. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – zgodnie z Konstytucją, najwyższy przedstawiciel polskich władz, gwarant ciągłości władzy państwowej, najwyższy organ państwa w zakresie władzy wykonawczej, czuwa nad przestrzeganiem postanowień i przepisów Konstytucji, zwierzchnik Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

    Zobacz też[ | edytuj kod]

  • poseł

    • Bibliografia[ | edytuj kod]

  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483) – art. 102-108
  • Obwieszczenie Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 sierpnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały Senatu Rzeczypospolitej Polskiej - Regulamin Senatu (M.P. z 2018 r. poz. 846) – art. 18-27c
    • Prezydent miasta – w Polsce organ władzy wykonawczej gminy w gminach miejskich powyżej 50 tys. mieszkańców, wybierany w wyborach bezpośrednich. W mniejszych miastach i gminach miejsko-wiejskich odpowiednikiem prezydenta miasta jest burmistrz, a w gminach wiejskich - wójt. W miastach na prawach powiatu prezydent pełni ponadto funkcję zarządu powiatu i wykonuje zadania starosty. Urząd prezydenta miasta występuje również w Niemczech i w Szwajcarii, przy czym w Niemczech funkcji tej odpowiada funkcja nadburmistrza (Oberbürgermeister), zaś nazwą prezydenta miasta (Stadtpräsident) określa się przewodniczącego rady miasta.Parlament – w państwach o demokratycznych systemach władzy, najwyższy organ przedstawicielski, a jednocześnie zasadniczy organ władzy ustawodawczej.




    Warto wiedzieć że... beta

    Państwo – organizacja posiadająca monopol na stanowienie i wykonywanie prawa na określonym terytorium. Posiada zdolność do nawiązywania i utrzymywania stosunków dyplomatycznych z innymi państwami. Państwo jest często mylone z narodem i krajem.
    Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej ustanowiony artykułem 72 ust. 4 Konstytucji RP z 1997 roku, po raz pierwszy powołany w 2000 roku.
    Służby specjalne – ogólna nazwa opisująca instytucje, które prowadzą działania operacyjno-rozpoznawcze o charakterze niejawnym. Domeną służb specjalnych jest pozyskiwanie i ochrona informacji kluczowych dla zapewnienia wewnętrznego bezpieczeństwa państwa. W państwach demokratycznych działania służb specjalnych wymykają się niekiedy spod kontroli organów nadzorczych. Kontrowersje budzą niektóre techniki stosowane przez służby specjalne, szczególnie te niedozwolone przez prawo ich państwa macierzystego, jak przekupstwo, szantaż, tortury, skrytobójstwo oraz nielegalny handel bronią i narkotykami. Praktyki te są niekiedy usprawiedliwiane ochroną interesów państwa i jego obywateli i dotyczą służb specjalnych zarówno krajów demokratycznych (np. tortury porwanych przez CIA), jak i reżimów dyktatorskich (np. likwidacja opozycjonistów przez radzieckie KGB).
    Funkcjonariusz publiczny – podmiot, który z uwagi na szczególną pozycję zawodową lub posiadane kompetencje związane ze sprawowaniem władzy publicznej korzysta na gruncie polskiego prawa karnego ze szczególnej ochrony prawnej, ale jednocześnie podlega szczególnej odpowiedzialności karnej.
    Ustawa – akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe.
    Starożytny Rzym – cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy. Jej kolebką było miasto Rzym leżące w Italii, które w pewnym momencie swoich dziejów rozpoczęło ekspansję, rozszerzając swoje panowanie na znaczne obszary i wchłaniając m.in. kulturę starożytnej Grecji. Cywilizacja rzymska, nazywana też niekiedy grecko-rzymską, razem z pochodzącą z Bliskiego Wschodu religią – chrześcijaństwem, stworzyła podstawy późniejszej cywilizacji europejskiej. Miasto Rzym zaczęło kształtować się w VIII wieku p.n.e., natomiast kres stworzonego przez nie państwa nastąpił formalnie w 1453 roku n.e. (wraz z upadkiem Konstantynopola i tym samym Cesarstwa bizantyńskiego), choć dosyć często jako koniec starożytnego Rzymu przyjmuje się rok 476 n.e., w którym upadło Cesarstwo zachodniorzymskie.
    Żołnierz to osoba pełniąca służbę w siłach zbrojnych danego kraju i zobowiązana do obrony jego granic. Żołnierzem jest również osoba wykonująca zadania bojowe poza granicami własnego kraju, zarówno wówczas, gdy kraj ten jest agresorem, jak i w przypadku uczestniczenia sił zbrojnych danego kraju w misjach pokojowych lub siłach szybkiego reagowania w sytuacjach zmuszających społeczność międzynarodową do natychmiastowego zbrojnego współdziałania.

    Reklama

    Czas generowania strony: 0.028 sek.