Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Pius XII (łac. Pius XII, właśc. Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli; ur. 2 marca 1876 w Rzymie, zm. 9 października 1958 w Castel Gandolfo) – papież i 2. Suweren Państwa Miasto Watykan w okresie od 2 marca 1939 do 9 października 1958.
Paweł VI (łac. Paulus VI, właśc. Giovanni Battista Enrico Antonio Maria Montini; ur. 26 września 1897 w Concesio, zm. 6 sierpnia 1978 w Castel Gandolfo) – arcybiskup Mediolanu (1954-1963), papież i 4. Suweren Państwa Miasto Watykan w okresie od 21 czerwca 1963 do 6 sierpnia 1978, sługa Boży Kościoła katolickiego.
Sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, Sekretarz stanu Jego Świątobliwości, kardynał Sekretarz Stanu – druga (nieformalnie) po papieżu osoba w hierarchii Stolicy Apostolskiej i utożsamiana zwyczajowo z funkcją jej „szefa rządu”. Jest szefem Sekretariatu Stanu złożonego z dwóch sekcji: spraw ogólnych (służy papieżowi pomocą w sprawach codziennych) i stosunków z państwami (sprawy zagraniczne).
Od 2013 roku sekretarzem stanu jest powołany przez papieża Franciszka Pietro Parolin.
Obowiązki[ | edytuj kod]
Sekretarz stanu jest mianowany przez papieża i służy mu jako jeden z głównych doradców. Od pontyfikatu Innocentego X sekretarz musi być kardynałem i nie może należeć do rodziny papieża. Duchowny nieposiadający wymaganego tytułu może pełnić obowiązki sekretarza tylko w czasie wakatu.
Kadencja sekretarza stanu kończy się, gdy papież, który go mianował umiera lub rezygnuje. W czasie sede vacante były sekretarz jest członkiem komisji razem z kamerlingiem i byłym przewodniczącym Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego. Komisja ta pełni niektóre funkcje głowy państwa Watykanu póki nie zostanie wybrany nowy papież. Po wyborze nowego papieża, sekretarz stanu traci swoje stanowisko, ale może zostać wybrany ponownie.
Historia[ | edytuj kod]
Urząd sekretarza stanu ma swoje korzenie we wczesnym XVI wieku, kiedy papież Leon X utworzył stanowisko papieskiego sekretarza osobistego (secretarius intimus) aby zajmował się kontaktami z misjami dyplomatycznymi Stolicy Apostolskiej, które dopiero zaczynały posiadać stałe siedziby. Na tym etapie funkcja sekretarza była stosunkowo niewielkim urzędem. Administracja Stolicy Apostolskiej była zarządzana przez jednego z pozostałych kardynałów, który zazwyczaj był również krewnym papieża (cardinalis nepos).
Sytuacja zmieniła się po tym jak Juliusz III powierzył funkcję zarządcy administracji Innocenzo Ciocchi del Monte – nastoletniemu niemal analfabecie, który wychował się na ulicy i dopiero co został adoptowany przez brata papieża Juliusza. Nowy zarządca okazał się niekompetentny i Juliusz III postanowił zwiększyć zakres obowiązków sekretarza stanu aby wyręczał on papieskiego bratanka. Od 1644 roku w stosunku do sekretarza stanu zaczęto używać tytułu Kardynała Sekretarza Stanu Stolicy Apostolskiej. Rola Sekretarza wzrosła najbardziej podczas soboru trydenckiego, kiedy to zaczął przejmować pierwszorzędną pozycję w Kurii Rzymskiej od Kancelarii Apostolskiej. Innocenty X był pierwszym papieżem, który nadał nowoczesny charakter urzędowi sekretarza stanu.
W 1692 roku papież Innocenty XII oficjalnie zlikwidował urząd cardinalis nepos i odtąd to sekretarz stanu był najważniejszą zaraz po papieżu osobą w Stolicy Apostolskiej.
W 1968 roku papież Paweł VI w motu proprio „Quo aptius” z 27 lutego 1973 zlikwidował Kancelarię Apostolską i urząd Kanclerza Świętego Kościoła Rzymskiego i przekazał wszelkie prawa oraz obowiązki związane z tym stanowiskiem sekretarzowi stanu.
W latach 1944–1958 nie było osoby na stanowisku sekretarza stanu, jego obowiązki pełnił osobiście papież Pius XII.
Trzech sekretarzy stanu zostało później papieżami. Byli to:
Lista sekretarzy stanu Stolicy Apostolskiej[ | edytuj kod]
Przypisy[ | edytuj kod]
- Watykan. Ustrój polityczny, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2015-09-30] .
- ↑ Profil Sekretariatu Stanu na stronie Watykanu
- ↑ Profil Sekretariatu Stanu w portalu Zenit
- Luigi MAGLIONE
- ↑ Kardynał-nepot.
- ↑ Po raz drugi.
- ↑ Późniejszy papież.
- ↑ Umarł pełniąc urząd sekretarza stanu.