Sedymentologia
Czwartorzęd (Q) – najmłodszy okres ery kenozoicznej, który zaczął się 2,588 mln lat temu z końcem neogenu i trwa do dziś. Dzieli się na:Nauka – autonomiczna część kultury służąca wyjaśnieniu funkcjonowania świata, w którym żyje człowiek. Nauka jest budowana i rozwijana wyłącznie za pomocą tzw. metody naukowej lub metod naukowych nazywanych też paradygmatami nauki poprzez działalność badawczą prowadzącą do publikowania wyników naukowych dociekań. Proces publikowania i wielokrotne powtarzanie badań w celu weryfikacji ich wyników prowadzi do powstania wiedzy naukowej. Zarówno ta wiedza jak i sposoby jej gromadzenia określane są razem jako nauka.
Aktualizm (aktualizm geologiczny, zwany również uniformitaryzmem lub uniformitarianizmem) – zasada geologiczna przyjmująca, że czynniki fizyczne i chemiczne oddziałujące na Ziemię i na skorupę ziemską, a zatem także procesy fizyczne i chemiczne, były w przeszłości podobne do dzisiejszych, co pozwala na podstawie współczesnych obserwacji określać przebieg dawnych procesów geologicznych. Metoda ta streszcza się w haśle "teraźniejszość jest kluczem do przeszłości", a na podstawie obserwacji procesów zachodzących współcześnie można wnioskować co działo się na Ziemi nawet wiele milionów lat temu.
Sedymentologia to nauka o powstawaniu skał osadowych lub inaczej nauka zajmującą się procesami kształtowania, transportu i depozycji (sedymentacji) materiału. Uznawana jest za część nauk geologicznych lub geograficznych.
Zgodnie z zasadą uniformitaryzmu badania sedymentologiczne współczesnych osadów znajdują zastosowanie w interpretacji historii geologicznej, czyli środowiska powstawania i późniejszych przemian skał osadowych i zawartych w nich struktur. Zasada pierwotnego poziomego ułożenia warstw zakłada, że osady są deponowane zgodnie z kątem naturalnego zsypu i najczęściej tworzą poziome lub połogie powierzchnie. Zasada poziomej ciągłości podaje, że warstwy osadów pierwotnie rozciągają się w każdym kierunku, chyba że są ograniczone poprzez jakiś przedmiot, ukształtowanie terenu lub materiał nie może być dalej transportowany w wyniku stopniowej utraty energii środowiska transporu. Zasada przecinania się warstw zakłada, że cokolwiek przecina innych przedmiot musi być młodsze od tego przedmiotu.
Skały osadowe oraz luźne osady pokrywają około 80 procent powierzchni ziemi (Folk 1965), w przypadku Polski są to głównie osady czwartorzędowe. Skały osadowe mają ważne znacznie ekonomiczne: