Sardynia
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Przeczytaj także...
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Kalabria (wł. Calabria) – region administracyjny w południowych Włoszech o powierzchni 15 079 km² i 2,09 milionach mieszkańców, ze stolicą w Catanzaro. Graniczy z regionem Basilicata a poprzez Cieśninę Mesyńską z Sycylią.
Sardynia – Wikipedia, wolna encyklopedia
document.documentElement.className="client-js";RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"dd9372c1-b76b-4461-9b23-77e550424e62","wgCSPNonce":false,"wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sardynia","wgTitle":"Sardynia","wgCurRevisionId":65455189,"wgRevisionId":65455189,"wgArticleId":15363,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kontrola autorytatywna potrzebuje polskiej etykiety","Sardynia","Wyspy Morza Śródziemnego","Regiony Włoch"],"wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sardynia","wgRelevantArticleId":15363,"wgIsProbablyEditable":true,
"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":,"wgRestrictionMove":,"skin":"vector","wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":65455189,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"nearby":true,"watchlist":true,"tagline":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgNoticeProject":"wikipedia","wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":10,"wgULSCurrentAutonym":"polski","wgCoordinates":{"lat":40.05,"lon":9.083333},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgWikibaseItemId":"Q1462","wgGENewcomerTasksGuidanceEnabled":true,"wgGEAskQuestionEnabled":true,"wgGELinkRecommendationsFrontendEnabled":true};RLSTATE={"ext.gadget.small-references":"ready",
"ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.main-page-css":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.flaggedRevs.icons":"ready","oojs-ui-core.styles":"ready","oojs-ui.styles.indicators":"ready","mediawiki.widgets.styles":"ready","oojs-ui-core.icons":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.edit-buttons",
"ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.edit-summary-warning","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.nuxTBKeys","ext.gadget.enhanced-upload","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.gadget.WMPL-share","ext.gadget.main-page-js","mmv.head","mmv.bootstrap.autostart","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];
(RLQ=window.RLQ||).push(function(){mw.loader.implement("[email protected]",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});});});
Encyklopedia PWN – encyklopedia internetowa, oferowana – bezpłatnie i bez konieczności uprzedniej rejestracji – przez Wydawnictwo Naukowe PWN. Encyklopedia zawiera około 122 tysiące haseł i 5 tysięcy ilustracji.Kalabria (wł. Calabria) – region administracyjny w południowych Włoszech o powierzchni 15 079 km² i 2,09 milionach mieszkańców, ze stolicą w Catanzaro. Graniczy z regionem Basilicata a poprzez Cieśninę Mesyńską z Sycylią.
Na mapach: 40°03′00″N 9°05′00″E/40,050000 9,083333
Sardynia
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Sardynia (wł. Sardegna, sard. Sardigna) – skalista wyspa, druga pod względem powierzchni na Morzu Śródziemnym (po Sycylii). Wraz z pobliskimi wyspami tworzy region administracyjny we Włoszech.
Sycylia (wł., łac. Sicilia, w starożytności Trinacria) – największa wyspa na Morzu Śródziemnym (25 710 km²), leżąca na południowy zachód od Półwyspu Apenińskiego, od którego oddziela ją wąska Cieśnina Mesyńska. Zamieszkuje ją około 5 milionów mieszkańców.Fortyfikacja (z łac. fortificatio – umocnienie) – zespół obiektów wojskowych w postaci odpowiednich budowli i urządzeń, przeznaczonych do prowadzenia działań obronnych.
Informacje ogólne[ | edytuj kod]
Geografia[ | edytuj kod]
Sardynia jest drugą co do wielkości wyspą na Morzu Śródziemnym. Wybrzeża są najczęściej wysokie i skaliste, z długimi, względnie prostymi odcinkami, wieloma wybitnymi cyplami, kilkoma szerokimi, głębokimi zatokami, wieloma przesmykami i z wieloma mniejszymi wyspami nieopodal wybrzeża.
Wandalowie – grupa plemion wschodniogermańskich, zamieszkująca przed Wielką wędrówką ludów Europę Środkową (dzielili się na Silingów i Hasdingów, część badaczy jako wandalskie zalicza też plemiona Wiktofalów, Lakringów i Hariów). W noc sylwestrową 406 roku wraz ze Swebami i Alanami przekroczyli zamarznięty Ren w pobliżu Moguncji, po czym przez trzy lata pustoszyli Galię. W trakcie dalszej wędrówki po Cesarstwie dotarli do Północnej Afryki, gdzie po zdobyciu Kartaginy założyli swoje własne państwo (439 r.). Przetrwało ono sto lat i zostało ostatecznie podbite przez Cesarstwo Bizantyńskie w latach 533-534.Włochy (Republika Włoska, wł. Italia, Repubblica Italiana) – państwo położone w Europie Południowej, na Półwyspie Apenińskim, będące członkiem wielu organizacji, m.in.: UE, NATO, należące do ośmiu najbardziej uprzemysłowionych i bogatych państw świata – G8.
Przeważającą część wyspy zajmują góry i płaskowyże. Roślinność stanowią głównie wiecznie zielone zarośla – makia. Największymi rzekami są Tirso (151 km), wpadająca do Morza Sardyńskiego, Coghinas (115 km) i Flumendosa (127 km). Jedynym naturalnym słodkowodnym jeziorem jest Lago di Baratz. Są 54 sztuczne jeziora i tamy, które dostarczają wodę i prąd. Najważniejszymi są Lago Coghinas i Lago Omodeo. Wzdłuż wybrzeża jest wiele dużych, płytkich, słonowodnych lagun i rozlewisk.
Ligurowie - w starożytności ludy północno-zachodniej Italii, obejmującej północną Toskanię, Ligurię, Piemont, Korsykę oraz część Lombardii. Teksty antyczne wspominają również o Ligurach w okolicach dzisiejszej Marsylii we Francji. Z plemion liguryjskich najbardziej znane są:Dynastia sabaudzka (wł. Casa di Savoia) – dynastia panująca w Sabaudii i Piemoncie (1000-1732) (Księstwo Sabaudii-Piemontu niezależne od roku 1416), na Sycylii (1713-1720), w Królestwie Sardynii (1720-1861), w zjednoczonym Królestwie Włoskim (1861-1946), w Hiszpanii (1871-1873) oraz w Chorwacji (1941-1943).
Wyspa ma typowy klimat podzwrotnikowy śródziemnomorski: zimą łagodny i deszczowy, latem gorący i suchy. W ciągu roku jest około 300 dni słonecznych, z koncentracją opadów zimą i jesienią, i opadami śniegu w górach. Średnia roczna temperatura wynosi od 11 do 17 °C. Dominującym wiatrem jest północno-zachodni mistral, wiejący głównie zimą i wiosną. Może on wiać mocno, ale zwykle jest suchy i łagodny.
Lago Coghinas − sztuczny zbiornik wodny położony w północnej części Sardynii we Włoszech na terenach prowincji Sassari oraz Olbia-Temipo.Kreta (gr. Κρήτη od słowa krateia – silna, łac. Creta, tur. Kirid, wen. Candia) – grecka wyspa położona na Morzu Śródziemnym. Jest ona największą grecką wyspą i piątą co do wielkości wyspą śródziemnomorską. Linia brzegowa ma długość ok. 1040 km. Największym miastem jest Heraklion (Iraklion).
Prowincje[ | edytuj kod]
Region dzieli się na 5 prowincji:
Podstrony: 1 [2] [3] [4]
Warto wiedzieć że... beta
Saqaliba, Sakaliba (ar. صقالبة, lp. Siqlab) — zbiorcza nazwa słowiańskich najemników i niewolników w średniowiecznym świecie arabskim. Wyraz ten najpewniej jest kalką językową z greckiego wyrazu określającego Słowian - Sklabonei.
Nurag – stożkowata wieża wzniesiona nad kamiennym ołtarzem budowane na Sardynii przez Nuragijczyków. Najstarsze datowane są na XV wiek p.n.e. Zostały zbudowane z ociosanych bloków skalnych ułożonych bez użycia zaprawy. Najwyższe z odkrytych wież osiągały nawet 20 metrów wysokości.
Salina - zakład przemysłowy produkujący sól kamienną poprzez odparowanie wody z solanki pochodzącej z mórz lub słonych jezior ewentualnie podziemnych złóż lub źródeł mineralnych.
Wapień – skała osadowa (chemogeniczna lub organogeniczna) zbudowana głównie z węglanu wapnia, przede wszystkim w postaci kalcytu.
Cywilizacja nuragijska (Nuragijczycy, Nuragowie, kultura nuragijska, kultura nuorska, cywilizacja nuorska) – starożytna cywilizacja zamieszkująca tereny położone w dzisiejszych Włoszech (przede wszystkim Sardynię) od około XVII wieku przed naszą erą do około II wieku p.n.e.
Kultura minojska, kultura kreteńska – jedna z najstarszych cywilizacji epoki brązu w obszarze Morza Śródziemnego. Odkryta i poznana dokładniej dopiero na początku XX wieku dzięki pracom wykopaliskowym prowadzonym przez archeologa Arthura Evansa w Knossos. Zaczęła kształtować się około 3000 r. p.n.e. na wyspie Krecie, szczyt rozwoju osiągnęła w tzw. okresie młodszych pałaców (ok. 1675-1450 p.n.e.). Minojczycy prowadzili handel z wyspami Morza Egejskiego, Grecją kontynentalną oraz z lepiej rozwiniętymi cywilizacjami Bliskiego Wschodu, które stały się także źródłem technologii, inspiracji w sztuce i rzemiośle. Minojskie miasta skupione były wokół wielkich pałaców (największe znaleziono w Knossos, Fajstos, Mallii), które były nie tylko siedzibą władcy, ale też centrum wytwórczym, magazynem, ośrodkiem kultu. Kreteńczycy posługiwali się kilkoma rodzajami pisma m.in. nierozszyfrowanym do dzisiaj pismem linearnym A, które stało się później podstawą dla stworzonego przez Mykeńczyków pisma linearnego B. Kryzys cywilizacji minojskiej zapoczątkowały katastrofy naturalne XVI wieku p.n.e. - trzesięnie ziemi i wybuch wulkanu na wyspie Thira (koniec XVI wieku p.n.e. lub ok. 1645/1628 p.n.e.). Osłabiona wyspa padła ofiarą najazdu Mykeńczyków około 1450 r. p.n.e., którzy zniszczyli większość pałaców.
Królestwo Sardynii – państwo historyczne istniejące już od średniowiecza, od 1720 pod rządami dynastii sabaudzkiej, w 1743 połączone z Księstwem Sabaudii-Piemontu.