Salt River - Arizona
Hrabstwo Gila – hrabstwo w USA w środkowo wschodniej części stanu Arizona. W roku 2010, liczba mieszkańców, wyniosła 53 597. Stolicą jest Globe.Tama – rodzaj budowli regulacyjnej stosowanej w hydrotechnice, służącej wytworzeniu i utrwaleniu nowego brzegu na cieku. Ten rodzaj budowli jest więc stosowany przy regulacji rzek, celem wytworzenia nowego brzegu oraz jego utrwalenia, tzn. zabezpieczenia przed niszczącym działaniem przede wszystkim przepływającej w cieku wody powodującej erozję boczną, ale i równocześnie także innych czynników powodujących erozję.
Stany Zjednoczone, Stany Zjednoczone Ameryki (ang. United States, US, United States of America, USA) – federacyjne państwo w Ameryce Północnej graniczące z Kanadą od północy, Meksykiem od południa, Oceanem Spokojnym od zachodu, Oceanem Arktycznym od północnego zachodu i Oceanem Atlantyckim od wschodu.
Salt River (język o’odham: Onk Akimel, język Yavapai: ʼHakanyacha) – rzeka w Stanach Zjednoczonych, przepływająca przez Arizonę, największy dopływ rzeki Gila River.
Długość Salt River to 322 kilometry (200 mil), a powierzchnia dorzecza wynosi blisko 15,5 tys. km². Za początek rzeki uznaje się połączenie strumieni White River i Black River w górach White Mountains na terenie Fort Apache Indian Reservation w hrabstwie Gila.
Angielska nazwa rzeki Salt River (pol. Rzeka Słona) wzięła się od słonawego posmaku jej wody. Sól pochodzi ze znajdujących się w górnym jej biegu słonych źródeł i złóż solnych, przez które rzeka przepływa. Ze złóż tych Apacze tradycyjnie pozyskiwali sól.; obecnie znajdują się one na terytorium ich rezerwatu. Inne nazwy to Rio Asuncion (od jej prawdopodobnego europejskiego odkrywcy, brata Juana de la Asuncion) i Rio Azul lub Blau Fluss (Rzeka Niebieska, odpowiednio po hiszpańsku lub niemiecku.
Według badań z lat 1960. złoża soli nie przedstawiały wartości komercyjnej, choć mogły być lokalnie wykorzystywane, w szczególności dla bydła. Próby przemysłowego wydobycia z lat 1870. nie powiodły się, bo sól miała być wykorzystana w przetwórstwie rud srebra, których kopalnie upadły. Słone źródła w okolicach Salt Banks, głównego obszaru solnego, mają zasolenie ok. 1-1,3%, a łączna ilość rozpuszczonych minerałów, głównie sodu, spływająca z ich wodą do rzeki wynosi ok. 140 ton dziennie (ok. 50 tys. ton rocznie).
Turystyka i rekreacja[ | edytuj kod]
Rzeka w górnym biegu tworzy głęboki kanion o ścianach wysokich na 200-390 metrów. Znaczny spadek wody w tej części (ponad 6 m na milę) oraz widowiskowe otoczenie sprawiły, iż rzeka stała się popularnym miejscem do organizacji 1-3-dniowych spływów, charakteryzujących się dużym stopniem trudności (rafting). W spokojniejszych częściach rzeki oraz po zbiornikach wodnych urządzane są spływy kajakowe.
Największym sztucznym zbiornikiem na rzece jest Theodore Roosevelt Lake (Jezioro Theodore’a Roosevelta), zajmujące powierzchnię około 85 km². Duże zbiorniki są także popularnym miejscem uprawiania żeglarstwa i innych sportów wodnych i znajdują się na nich mariny.
Pobór wody[ | edytuj kod]
W środkowym i dolnym biegu rzeki zbudowano cztery zbiorniki retencyjne, których tamy wzniesiono w ramach projektu Salt River Project Agricultural Improvement and Power District, zainicjowanego w 1903 roku przez prezydenta Theodore’a Roosevelta. Na rzece zbudowano tamę Roosevelta (Theodore Roosevelt Dam), tworzącą Theodore Roosevelt Lake, tamę Horse Mesa Dam, tworzącą jezioro Apache, tamę Mormon Flat Dam, tworzącą jezioro Canyon (Canyon Lake), oraz tamę Stewart Mountain Dam, która utworzyła jezioro Saguaro (Saguaro Lake). Woda wykorzystywana jest do celów rolniczych oraz do zaopatrzenia mieszkańców metropolii Phoenix.
Ilość przepływającej wody charakteryzuje się znacznymi rocznymi wahaniami z minimum przypadającym na miesiące maj-czerwiec oraz maksimum w miesiącach lipiec-wrzesień. Różnice pomiędzy miesięcznym minimum a maksimum wynoszą ponad 3000%. Ze względu na duży pobór wody jej średnioroczny przepływ przy ujściu rzeki jest mniejszy niż w jej środkowym biegu i wynosi w Phoenix 5,7 m³/s wobec 25 m³/s w pobliżu Roosevelt Dam.
Przypisy[ | edytuj kod]
- ↑ Water-Data Raport, Salt River near Roosevelt, AZ (ang.). National Water Information System: Web Interface. [dostęp 2016-11-15].
- ↑ Feature Detail Report for: Salt River (ang.). The Geographic Names Information System (GNIS), U.S. Department of the Interior. [dostęp 2016-11-15].
- Rio Salado Oeste Salt River-Phoenix, Arizona (ang.). US Army Corps of Engineers, 1982. [dostęp 2016-11-15].
- ↑ Salt River, Securing Arizona’s water future (ang.). Arizona Department of Water Resources. [dostęp 2016-11-15].
- Will Croft Barnes: Arizona Place Names. Tucson: University of Arizona Press, 1988, s. 379.
- Richard T. Moore: Mineral Deposits of the Fort Apache Indian Reservation, Arizona. Tucson: University of Arizona, 1968, s. 54.
- Salt River Canyon Wilderness Area (ang.). Forest Service, United States Department of Agriculture. [dostęp 2016-11-15].
- Salt River Rafting (ang.). [dostęp 2016-11-15].
- Salt River Rafting Trips & Prices near Phoenix, AZ (ang.). [dostęp 2016-11-16].
- Kayaking on the Salt River & Saguaro Lake (ang.). [dostęp 2016-11-16].
- Roosevelt Lake Arizona (ang.). Arizona Tourist Vacation Planning Guide. [dostęp 2016-11-15].
- Arizona's Boating Paradise!, Roosevelt Lake Marina (ang.). [dostęp 2016-11-16].
- Saguaro Lake Marina (ang.). [dostęp 2016-11-16].
- A History of the Salt River Project (ang.). [dostęp 2016-11-16].
- Dams and reservoirs managed by SRP (ang.). Salt River Project. [dostęp 2016-11-16].
- Water-Data Raport, Salt River near Phoenix, AZ (ang.). National Water Information System: Web Interface. [dostęp 2016-11-15].